Procjena bubrežne funkcije uporabom klirensa

Question 1

Što je klirens?

Answer 1

Volumen plazme koji se potpuno očisti od neke tvari u jedini vremena.
Volumen plazme koji bi bio potreban da se priskrbi količina tvari koja se mokraćom izlučuje u jedinici vremena

Question 2

Za što koristimo klirens?

Answer 2

• za količinsku procjenu učinkovitosti bubrega (ekskrecijske funkcije bubrega
• za određivanje veličine protoka krvi kroz bubrege, MGF-a, TR-e i tubularne sekrecije

Question 3

Objasniti načelo klirensa i formulu za bubrežni klirens

Answer 3

• ako je u svakoj litri plazme koja protječe bubregom 1mmol te tvari, a svake se minute moraćom izlučuje 1mmol te tvari onda se od te tvari očisti 1 L plazme po minuti
• Ct x Pt (koncentracija tvari u plazmi) = Ut (koncentracija tvari u urinu) x V (PROTOK MOKRAĆE)
• Ct = (Ut x V)/Pt (Ut x V - veličina izlučivanja tvari mokraćom)

Question 4

Uporaba klirensa kreatinina za procjenu MGF

Answer 4

• gotovo potpuno se uklanja glomerularnom filtracijom; nije idealan pokazatelj jer se mala količina SECERNIRA u tubulima pa količina kreatinina u mokraći malo premašuje onu koja se filtrira; pri mjerenju koncentracije u plazmi postoji greška pa se koncentracija precjenjuje -> te se dvije stvari poništavaju pa se klirens kreatinina može prihvatiti za procjenu MGF-a
• klirens kreatinina može biti nepraktično pa se MGF procijenjuje mjerenjem koncentracije kreatinina u plazmi (MGF = (Ukr x V)/ Pkr)
• ako se MGF smanji za 50% bubrezi privremeno filtriraju i izlučuju samo polovicu ukupne količine kreatinina -> kreatinin se nakuplja u tjelesnim tekućinama -> raste mu plazmatska koncentracija -> ona se povećava sve dok se ne uspostavi dinamička ravnoteža između proizvodnje kreatinina i njegova izlučivanja mokraćom -> dakle plazmatksa se koncentracija u tom slučaju povećava dvostruko i tada se prestaje povećavati jer se matematički nadoknadio gubitak dobiven smanjenjem MGF i izlučivanje kreatinina je došlo na normalu
• ako se MGF smanji na 1/4, Pkr će se povećati 4 puta
• dakle kod smanjenog MGF-a, normalna količina izlučivanja kreatinina moguća je jedino uz povećanu koncentraciju kreatinina u plazmi

Question 5

Kako možemo koristiti klirens inulina za procjenu MGF i koje još tvari koristimo za procjenu MGF-a

Answer 5

Inulin je polisaharid molekularne mase 5200. Za procjenu MGF inulin se primijenjuje intravenski.
Inulin se slobodno filtrira (jednako kao i voda), ne reapsorbira se niti se secernira pa se veličina izlučivanja te tvari mokraćom može izjednačiti s veličinom filtracije u glomerulu (MGF x Pt): MGF x Pt = Ut x V.
- MGF se može izračunati kao klirens te tvari: MGF = Ct

MGF = (Uinulin x V)/ Pinulin
MGF = 25 x 1/0,2 = 125 mL/min - od plazme se ovoliko tekućine moralo otfiltrirati da bi se priskrbila ona količina inulina koja se nalazi u mokraći.

Još se koristi:
- jod-talamat, krom-etilendiammintetraoctena kiselina (EDTA), cistatin C, kreatinin

Question 6

Procjena bubrežnog protoka plazme (što se koristi i kako; formule)

Answer 6

• kada bi se neka tvar potpuno uklonila iz plazme onda bi klirens te tvari bio jednak BPP - količina tvari koja se bubrezima doprema krvlju bi bila jednaka količini koja se izluči mokraćom
• tvar koja se potpuno uklanja iz plazme morala bi se i tubularno secernirati, a ne samo filtrirati (filtrira se samo 20% plazme); takva tvar ne postoji ali para-aminohipurna kiselina (PAH) se uklanja približno 90 posto - koristi se kao približna procjena
• za točniju primjenu moramo koristiti korekciju (omjer ekstrakcije) - 90 posto za PAH
• Cpah = 585 mL/min
• ukupni BPP = Cpah/Epah = 650ml/min
• Epah =(Ppah - Vpah)/Ppah
• BPK = BPP/1-hematokrit = 1182 ml/min

Question 7

Kako se izračunava filtracijska frakcija

Answer 7

FF = MGF/BPP = 0,19

Question 8

Izračunavanje tubularne reapsorpcije i tubularne sekrecije

Answer 8

• ako je veličina ekskrecije neke tvari (Ut x V) manja od filtracijskog opterećenja (MGF x Pt) - nešto se te tvari moralo reapsorbirati iz bubrežnih kanalića
• ako je obrnuto onda je veličina pojavljivanja te tvari u mokraći jednaka zbroju glomerularne filtracije i veličine tubularne sekrecije
• tubularna reapsorpcija = filtracijsko opterećenje - veličina izlučivanja
• tubularna sekrecija = veličina izlučivanja - filtracijsko opterećenje

Question 9

Usporedba klirensa inulina s klirensima ostalih tvari

Answer 9

1. ako je klirens neke tvari jednak klirensu inulina, ta se tvar samo filtrira, ne reapsorbira se
2. ako je klirens neke tvari manji od klirensa inulina ta se tvar morala reapsorbirati u bubrežnim kanalićima
3. ako je klirens neke tvari veći od klirensa inulina ta se tvar morala secernirati u bubrežnim kanalićima