Probleem 3 Flashcards
Wat omvat het voorbereidend onderzoek?
- Het verkennend onderzoek: speelt nauwelijks een rol, vooral bedoeld om een beeld te krijgen van een sector waarvan vermoed wordt dat er georganiseerde criminaliteit plaatsvindt. Voor dit type onderzoek zijn nauwelijks bevoegdheden toegekend. Het is geregeld in art. 126gg-126ii Sv. (niet zo relevant voor dit probleem)
- Het opsporingsonderzoek: onder de verantwoordelijkheid van de OvJ wordt onderzoek gedaan naar aanleiding van een redelijk vermoeden dat er sprake is van het begaan van een strafbaar feit. Het onderzoek wordt verricht door opsporingsambtenaren, meestal politieambtenaren. Voor ingrijpende onderzoeksactiviteiten is de toestemming van de rechter commissaris nodig. Deze kan zelf ook bepaalde onderzoekshandelingen verrichten uit eigen initiatief. De rechter-commissaris mag niet deelnemen aan het onderzoek ter terechtzitting art. 268 lid 2 Sv.
Wat is voortgezette toepassing van bevoegdheden?
wanneer er vanuit de controle op de naleving van de ene wet een verdenking rijst van het overtreden van een andere wet. Waarna er dus opsporingsbevoegdheden worden verricht op basis van de andere wet. Er wordt dan begonnen met de controlebevoegdheden om vervolgens over te gaan in opsporingbevoegdheden, dit mag. Zie het Geweerarrest.
Wat is het détournement de pouvoir?
controlebevoegdheden mogen niet worden misbruikt om de opsporing makkelijker te maken dus wanneer er een gladde-bandencontrole wordt gehouden met als enige doel de aanhouding van een verdachte is er sprake van misbruik van de bevoegdheid. Wanneer er sprake is van een verdachte moeten er in principe opsporingsbevoegdheden worden toegepast.
Wat is de kern van het geweerarrest?
Feiten
O.b.v. Drankwet controle uitoefenen en toen geweer gevonden in café en in beslag genomen.
Vraag
Hebben ze de bevoegdheden misbruikt?
Overweging
HR: op basis van voortgezette toepassing mocht de agent het geweer in beslag nemen. Er was dus geen sprake van misbruik van bevoegdheid maar van voortgezette toepassing van bevoegdheden, wat dus mag.
Hoe werkt de klacht?
Bij sommige delicten mag pas een vervolging worden ingezet wanneer het slachtoffer een verzoek tot vervolging doet bij de aangifte, dit is een klacht (art. 164 Sv.)
Wat zijn opsporingsambtenaren en welke twee categorieën zijn er?
Opsporingsambtenaren zijn ambtenaren, meestal politie ambtenaren, die door de wet zijn belast met de taak strafbare feiten op te sporen. De wet geeft heel precies aan wie als opsporingsambtenaren aangemerkt mogen worden.
Er bestaan twee categorieën:
1. Algemene opsporingsambtenaren, deze worden limitatief opgesomd in artikel 141 Sv.
Deze personen hebben tot taak de opsporing van alles strafbare feiten.
FIOD en dergelijke ministerie bepaalde opsporingsdiensten vallen hier ook onder.
2. Buitengewone opsporingsambtenaren, opgesomd in art. 142 Sv.
De taak van deze opsporingsambtenaren is beperkt tot een specifiek delict of enkele bijzondere wetten. Voorbeelden zijn de gemeentelijke handhaving, milieuambtenaren en hoofdconducteurs van de NS.
Wat is aanhouding?
een vorm van vrijheidsberoving die tot doel heeft de verdachte over te brengen naar een plaats waar hij zal worden voorgeleid aan een (hulp) OvJ die hem zal verhoren. Meestal is dit een politiebureau. De aanhouding kan plaatsvinden door de verdachte eenvoudig mede te delen dat hij is aangehouden.
Wat is de kern van het geweld bij burgeraanhouding arrest?
Feiten
Verdachte wordt op heterdaad betrapt op poging tot diefstal. Verdachte wilde vluchten en gebruikte geweld tegen aangevers. Aangevers gebruikten ook geweld bij aanhouding van verdachte. Verdachte beroep op noodweer (geweld was nodig voor zelfverdediging).
Vraag
Mochten de aangevers de verdachte met geweld aanhouden?
Overweging
HR: Geweldgebruik was niet wederrechtelijk, dus beroep op noodweer faalt. Geweld was proportioneel.
Geweld moet aan twee eisen voldoen:
1. Subsidiariteitsbeginsel: geweld was nodig (om hem op z’n plek te houden), maar hoeveelheid was ook nodig. Was geweld redelijkerwijs de juiste optie? Of kon men ook een andere optie kiezen?
2. Proportionaliteitbeginsel: is dat geweld proportioneel geweest t.o.v. de bedreiging?
Wat zijn de twee verschillende situaties op basis waarvan aanhouding verricht mag worden?
1) Ontdekking op heterdaad (art. 53 Sv). Volgens art. 128 Sv is hiervan sprake wanneer het strafbare feit ontdekt wordt, terwijl het begaan wordt of terstond nadat het begaan is. het gaat hierbij om de ontdekking van de daad en niet de betrapping van de dader. Volgens art. 53 lid 1 Sv is een ieder bevoegd om de verdachte aan te houden bij ontdekking op heterdaad. De door een burger aangehouden verdachte moet daarna zo snel mogelijk worden overgedragen aan een opsporingsambtenaar. Wanneer deze zelf de verdachte heeft aangehouden zal deze de verdachte voorgeleiden aan de (hulp) OvJ. Deze zal beoordelen of het nodig is om de verdachte langer vast te houden. In dat geval geeft hij een bevel tot ophouden voor onderzoek.
2) Ontdekking buiten het geval van heterdaad (art. 54 Sv).
In dit geval hebben slechts opsporingsambtenaren de aanhoudingsbevoegdheid (art. 54 Sv). Het staat opsporingsambtenaren niet in alle gevallen vrij een persoon aan te houden er moet worden voldaan aan drie voorwaarden:
a. Er moet sprake zijn van een verdachte in de zin van art. 27 Sv.
b. De verdachte moet worden verdacht van een strafbaar feit waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten (art. 54 lid 1 Sv). In de eerste twee leden van art. 67 Sv is dit te vinden. De hoofdregel is dat het om strafbare feiten waarop een gevangenisstraf van vier jaar of meer gesteld is.
c. De aanhouding moet worden verricht door de bevoegde persoon. In beginsel vaak politieambtenaren. Om dit buiten heterdaad te mogen doen moet de OvJ of als die niet ter beschikking is de hulp OvJ een bevel tot aanhouding hebben gegeven (art. 54 leden 1-3). Kan dit bevel niet worden afgewacht dan kan het zonder bevel (lid 4). Er wordt dan een proces verbaal van de aanhouding opgemaakt.
Wanneer mag je iets in beslag nemen? En wat mag je in beslag nemen (art. 94 Sv)?
Art. 94 Sv geeft aan welke voorwerpen vatbaar zijn voor inbeslagneming. Het gaat hierbij om voorwerpen die kunnen dienen om de waarheid aan de dag te brengen of wederrechtelijk verkregen voordeel aan te tonen of om voorwerpen waarvan verbeurdverklaring of onttrekking aan het verkeer kan worden bevolen. Onttrekking aan het verkeer is een door de rechter op te leggen maatregel, die opgelegd wordt ter bescherming van de maatschappij tegen gevaarlijke voorwerpen. Alleen opsporingsambtenaren mogen voorwerpen in beslag nemen. Zij mogen voorwerpen die vatbaar zijn voor inbeslagneming in beslag nemen wanneer sprake is van ontdekking op heterdaad dan wel van verdenking van een strafbaar feit als bedoeld in art. 67 lid 1 Sv. Het is voor inbeslagneming niet vereist dat er al een verdachte is. Een verdenking dat er een strafbaar feit als genoemd in art. 67 lid 1 Sv is begaan is genoeg.
Wat moet je weten van de algemene wet op binnentreden?
Algemene wet op het binnentreden (met name woning)
Art. 1 lid 1 Awbi opsporingsambtenaren zijn verplicht zich vooraf te legitimeren en doel binnentreding bekend te maken
Art. 2 lid 1 Awbi
geeft bewoner géén toestemming, dan alleen binnentreden op basis van een machtiging van (hulp)OvJ.
Art. 3 lid 1 Awbi
hierin staat wie bevoegd is om machtiging te geven.
Wat is bevriezen (art. 96 lid 2 Sv) (doorzoeking plek)?
Het kan voorkomen dat tijdens de betreding van een woning de opsporingsambtenaar het vermoeden krijgt dat de voorwerpen waarnaar wordt gezocht zich in een bepaalde kast bevinden. Bijv. wietgeur uit kast, hij kan dan de situatie bevriezen krachtens art. 96 lid 2 Sv om zo te voorkomen dat de zak wiet wordt weggenomen.
Hoe groter de inbreuk is op de persoonlijke levenssfeer hoe meer zo’n machtiging vereist is.
Doorzoeking van vervoersmiddelen, plaatsen, woningen zijn steunbevoegdheden. Uiteindelijke doel is inbeslagneming (zelfstandig) en d.m.v. doorzoeking (steun) bereik je dit.
Wat zijn de twee verschillende gronden op basis waarvan doorzoeking kan plaatsvinden?
- Doorzoeking ter aanhouding (art. 55a Sv): Opsporingsambtenaren zijn bevoegd alle soorten plaatsen te doorzoeken om een verdachte aan te houden, maar alleen wanneer sprake is van een geval van ontdekking van een strafbaar feit op heterdaad of van verdenking van een misdrijf als genoemd in art. 67 lid 1 Sv. Bovendien is een machtiging van de OvJ vereist. Wanneer er sprake is van een dringende noodzakelijkheid kan zo’n machtiging achterwege blijven. Wel moet de OvJ in dat geval onmiddellijk op de hoogte worden gesteld van de doorzoeking.
- Doorzoeking ter inbeslagneming (art. 99b, 96c en 97 Sv). Gewone opsporingsambtenaren zijn hier meestal niet toe bevoegd. Een uitzondering op die regel is de doorzoeking van een vervoermiddel (art. 96b Sv). ‘Gewone’ plaatsen mogen slechts door de OvJ of bij dringende noodzakelijkheid en indien het optreden van de OvJ niet kan worden afgewacht de hOvJ. De hOvJ moet daarvoor wel (evt. achteraf) gemachtigd worden. Bij het doorzoeken van de woning is in de regel alleen de rechter commissaris bevoegd (art. 110 Sv). Bij dringende noodzaak en wanneer het optreden van de rechter-commissaris niet kan worden afgewacht kan de OvJ de doorzoeking uitvoeren waarvoor hij moet worden gemachtigd door de rechter commissaris. Kan ook de OvJ niet worden afgewacht, dan wordt de hOvJ gemachtigd.
Hoe zit het met de verantwoordelijkheid van het OM inzake opsporing?
De verantwoordelijkheid voor alle opsporingsactiviteiten ligt uiteindelijk altijd bij de OvJ (art. 148 lid 2 Sv). Sommige handelingen mag alleen de officier uit voeren, zoals het benoemen van een deskundige of het laten uitvoeren van een DNA-onderzoek. Ook kan alleen de OvJ vorderingen doen bij de rechter commissaris. De opsporingsambtenaren hebben wel een grote zelfstandigheid, ze mogen vrij veel uit eigen beweging en mogen zelfs lichte strafbare feiten af doen met een strafbeschikking (boete). Over het algemeen kan gesteld worden dat wat betreft de opsporing de politie praktisch gezien heel vrij is. Maar er worden wel vooraf algemene aanwijzingen gegeven door het OM en bij grote zaken is er ook meer invloed van het OM.
Wat is controle?
Toezicht op de naleving van de wet. Er hoeft hierbij geen redelijk vermoeden van schuld aanwezig te zijn. Tijdens een controle kan er wel een verdenking ontstaan, wanneer dit geval is word er overgegaan op opsporingsbevoegdheden.
Medewerking aan controle is verplicht.
Dit gebeurt omdat wanneer er regelmatig en dikwijls op onverwachte momenten controles worden uitgevoerd, mensen meer geneigd zijn zich aan de wettelijke regels te houden.
