Privredni Rast

Question 1

Merkantilizam

Answer 1

-15-17 vek, značenje reči trgovina tržište, nema jednog filozofa, posledica političkog delovanja
-potrebna: centralizovana moć, apsolutna vlast - kralj i trgovci
-kralj želi pubu blagajnu, trgovci monopol, subvencije i zaštitu od konkurencije
-2 perioda: rani i pozni

Question 2

Učenja merkantilista

Answer 2

-materijalne stvari cilj ljudske delatnosti, korišćenje max resusa jačanje države
-velike trgovinske nacije
-promet i zlatne poluge - tu je bogatstvo (ne realna dobra, samo novac i plemeniti metali)
Cilj: akumulacija bogatstva
-+trg saldo više nego što se zadužujemo i kupujemo u inostranstvu
-ne prodajemo sirovine, koristimo zemlju, pravimo gotove proizvode
-manje nadnice jer lenjost
Međunarodna trgovina bitna

Question 3

Kolberizam

Answer 3

U francuskoj, visoka centralizacija
-porez na uvoz i izvoz poljoprivrednika
-razvoj manufakture - dovode zanatlije
-Tomas Man, Monkretjen, Sera

Question 4

Nestanak merkantilizima

Answer 4

Ograničenje konkurencije vidi većoj ceni i ekstraprofitu, al to je lakše obaviti kad reguliše kralj nego parlament (jedan čovek kome treba platiti vs mnogi)

Question 5

Fiziokratizam

Answer 5

18 vek, vladavina prirode, prirodni poredak
-reakcija na kolberizam
Poljoprivreda = jedina proizvodi višak
Zabrana uvoza i izvoza žita, ugnjetavački porezi, štetan porez na promet
-elementi prošlog prelaznog i budućeg perioda (feudalni posed, apsolutizam, privatna svojina)

Question 6

Šta podrazumeva prirodni poredak

Answer 6

1) organizacija privrede sa sedištem u poljoprivredi - izvor bogatstva, trgovci trguju već postojećom vrednosti

2) društ poredak prirodan, društ zakoni iz prirodnih - ekon slobode, nemešanje države - prepuštanje silama prirode

Question 7

Kene, ideje

Answer 7

1) čist proizvod - višak iznad troškova proizvodnje prisvajaju zemljovlasnici kao rente i porez

2) ekvivalentnost razmene - daju se korisna roba za manje korisna (novac)

3) reprodukcija - metabolizam, tri klase - proizvodna, sterilna, vlasnička (vlasnička plaća porez jer njemu ide ceo čist proizvod)

-privreda organski: poremećaj jednog dela remeti sve ostale

Question 8

Adam Smit ideje

Answer 8

-ekon sistem spaja sa istorijom, razmatrao malu fabriku čioda, nije znao uticaj kapitalizma kakav će biti

-teorija moralnih osećanja i Istraživanje prirode i uzroka bogatstva naroda

Prirodno pravo, Ljudska priroda, Istorijski razvoj, Teorija fonda nadnica, privrednih rast, Bogatstvo dohodak, proizvodni i neproizvodni rad

Question 9

Prirodno pravo Smit

Answer 9

Iznad pozitivnog, zemaljskog, sužavanje interesa države (ona je opšti preduslov prosperiteta)
-nevidljiva ruka - slučajno unapređenja javnog interesa
-kritika birokratije

Question 10

Ljudska priroda Smit

Answer 10

Dve urođene crte: važni smo sami sebi i neodoljiva želja da poboljšamo položaj
-konkurencija sprečava neograničeno iapoljavanje ljudskog interesa

Question 11

Istorijski razvoj Smit

Answer 11

1) lovačko
2) stočarsko - država štiti bogate
(s->p iz zaštite ličnih interesa)
3) poljoprivredno - feudalizam, zalihe, specijalizacija
4) trgovačko - jača interes kralja sa centralizacija, trgovina, vladavina prava u gradovima (privredni rast posledica specijalizacije, ne ličnog interesa)

Question 12

Teorija fonda nadnica

Answer 12

-nadnice, kapital, rast
-akumuliranja kapitala vodi zapošljavanju rada koje se finansira iz fonda za izdržavanje radnog stanovništva (hrana, oruđe, sirovine)
-razlog štednje, jer veći profiti
-više radnika, veći fond, veće plate, veća kupovna moć, veća tražnja, veća proizvodnja
-donja granica - egzistencije, voljan da ima poros

Question 13

Privredni rast Smit

Answer 13

-podela rada:
1)povećano znanje i spretnost
2) ušteda vremena
3) izumi mašine
-specijalizacija vodi mehanizaciji i većoj produktivnosti

-dvosmerna veza veličine tržišta i podele rada
-važi samo za industriju, zemlja ograničen resurs

Question 14

Bogatstvo, dohodak, proizvodni i neproizvodni rad

Answer 14

Bogatstvo = razmenska vrednost rada i zemlje, ne plemeniti metali
Sučtina bogatstva = Prozvodnja fizičkih dobara, usluge su neproizvodni rad

Podela rada pokreće privr rast, akumulacija drži u pokretu

Zalihe (bogatstvo) deo ude u potrošnju (x profit) drugi u investicije (stalni i opticajni kapital)

Question 15

Maltus

Answer 15

Esej o načelu stanovništva…-reakcija
-vladajuća klasa - izvor zla u siromašnima koji se razmnožavaju

Zakon stanovništva (prirodni i preventivni faktori, društvo puke egzistencije)

Teorija trećih lica - potrošnja

Question 16

Rikardo

Answer 16

-Principi političke ekonomije i oporezivanja, u parlamentu da se ukine zakon o žitu

DOKTRINA RENTE

TEORIJA RASPODELE

PRIRODA PRIVREDNOG RASTA: STACIONARNO STANJE

Question 17

Doktrina rente

Answer 17

-loša zemljišta, veći troškovi i veće cene
-cena zavisi od troškova proizvodnje najlošijeg kvaliteta bez rente
-renta nastaje na boljim prelaskom na malo gora zemljišta
-zakon opadajućih prinosa

Question 18

Teorija raspodele Rikardo

Answer 18

Cenu određuje uložen rad
-profit i najamnina jedino u vezi
Najamnina - prirodna cena rada određena minimumom vrednosti životnih sredstava potrebnih za opstanak njega i porodice

Razvoj društvo - nominalno raste najamnina, cena rada pod uticajem P i T

Gvozdeni zakon nadnica - napredak društva vodi bedi i siromaštvu radnika (oni koji rade treba da budu siromašni)
-veće najamnine) = veće stanovništvo

Question 19

STACIONARNO stanje

Answer 19

Razvojem društva jedino rente realno rastu (profit opada, povećava se najamnina nominalno).

Slobodan uvoz žita - smanjiće najamnine, rente, crnr i povećaće profit (veće tržište za izvoz)
-zakon opadajućih prinosa ublažen razvojem tehnologije

Question 20

Makrs

Answer 20

-Beda filozofije, Kapital, Teorija o višku vrednosti, manifest
-glavni pokretač istorije - način na koji se pribavljaju sredstva za proizvodnju proizvodbha pokretačka sila (razmena raspodela, potrošnja)

Ekononija - nauka o potrošnji

U podeli rada sukob interesa, država se javlja da štiti interes vlasničke klase (pojedinačni vs zajednički interesi)

-osnovni faktori proizvodnje - zemlja, rad kapital tehnologije

-nužni odnosi tokom proizvodnje, otuđenje od proizvoda, nejednako raspoređeno bogatstvo, postaje siromašniji šti više proizvodi

TEORIJA KAPITAL

TEORIJA NADNICA

TEORIJA VIŠKA VREDNOSTI

SUMRAK KAPITALIZMA

Question 21

Teorija kapitala

Answer 21

Sredstva za proizvodnju - sredstva za rad i predmeti (radnik stvara novu vrednost, akumuliranje rada)

Kapital - postojan (ne menja svoju vrefbosti), promenljiv - kapital reprodukuje element vrednosti i stvara višak

Question 22

Teorija nadnica Marks

Answer 22

-vlasnik novca na tržištu zatiče radnika koj raspolaže svojom radnom snagom (robom)

RS - celokupnost fizičkih u duhovnig sposobnosti čoveka
-vrednost određena društ potrebnim radnim vremenom za njegovu reprodukciju, promenljivo

Question 23

Teorija viška vrednosti Marks

Answer 23

Teorija eksploatacije
-ono što radnik proizvede nakon reprodukovanja svoje RS
-cilj kapitaliste max profit, više radno vreme

Question 24

Sumrak kapitalizna

Answer 24

1) ZAKON AUMULACIJE I OPADAJUĆA PROFITNA STOPA

2) ZAKON RASTUĆE KONCENTRACIJE I CENTRALIZACIJE INDUSTRIJE

3) ZAKON RASTUĆE INDUSTRIJSKE REZERVNE ARMIJE

4) SVE VEĆE BEDE PROLETERIJATA

5) ZAKON KRIZE I DEPRESIJE

-kriza- beskrajna sklonost kapitaliste akumuliranju

Question 25

Šumpeter

Answer 25

Kapitalizam je dinamičan, inovacije

Kreativna destrukcija

Koncentracija velikih firmi - birokrate

Question 26

Determinante produktivnosti

Answer 26

1) FIZIČKI KAPITAL - proizvodna dobra za proizvodnju dobara i usluga

2) LJUDSKI KAPITAL - akumulirane veštine, obrazovanje obuka iskustvo i znanje i veštine, input nastavnika

3) PRIRODNI RESURSI - važni ali ne ključni (Japan, Saudijska arabija)

4) TEHNOLOŠKO ZNANJE - razumevanje najboljih načina proizvodnje dobara i usluga unekom društvu
-autorska prava, patenti

Ljudski kapital prenosi tehnološka znanja na radnu snagu

Question 27

Privredni rast i politike države

Answer 27

1) ŠTEDNJA - trade off odreći se buduće potrošnje ili sadašnje, više štedeti da bi se posle investiralo (kapitak podložan opadajućim prinosima - veća produktivnost, ali be brži rast)
-efekat sustizanja

2) STRANE INVESTICIJE (direktna, portfolio) - tehnološko osposobljavanje

3) OBRAZOVANJE - izaziva pozitivne eksternalije, obrazovana osoba može da otkrije bolji balib proizvodnje (prinos društvu veći)

4) SVOJINSKA PRAVA I POLITIČKA STABILNOST - ekon prosperitet zavisi od političkog i obrnuto

5) SLOBODNA TRGOVINA - svakog dovodi u bolji položaj (pretvara žito u čelik, geografski položaj pomaže)

6) ISTRAŽIVANJE I RAZVOJ - osnovni razlog višeg standarda danas tehnolopko znanje (patenti, nagrade, autorska prava), eksternalije