Preliminary Flashcards
Sinasabi isa ito sa pinakamahalagang imbensyon ng tao
Wika
Pambansang Alagad sa Panitikan ng Sining
Bienvenido Lumbera
Ayon sa kanya, “Parang hininga ang ___, sa bawat sandali ng buhay natin ay nariyan ito.npalantandaan ito na buhay tayo, at may kakayahang umugnay sa kapwa nating gamitin dito. Sa bawat pangangailangan natin ay gumagamit tayo ng wika upang kamtin ang kailangan natin- kung nagugutom, humihingi ng pagkain; kung nasugatan, dumadaing upang mabigyam ng panlunas; kung nangungulila, humahanap ng makakaoawi sankalungkutan.”
Bienvenido Lumbera
2007
Wika
Ayon sa kanya, “Isang midyum at instrument ang wika na nakakatulong sa komunikasyon, pagpapalitan ng kaisipan, at pag-uunawaan ng mga tao. Dahil tuwirang nakaugnay ito sa pagiisio, inirerekord at itinatakda ng wika ang salita, at sa mga salitang pinagsama-sama sa pangungusap, ang resulta ng pag-isip at ang mga tagumpay sa kognisyon ng tao, at sa gayon ay nagigung posible ang pagpapalitan ng ideya sa lipunan ng tao
J.V. Stalin
Ayon sa kanya, “Ang wika ay tumutukoy sa masistemang balangkas ng sinasalitaang tunog na pinioi at isinaayos sa paraang arbitraryo na ginagamit sa komunikasyon ng mga tao sa lipunang may iisang kultura”
Lingguwistang Henry Gleason
Ang Katangian ng Wika
Sinasalitang tunog Masistemang Balangkas Pinili at Isinaayos sa Paraang arbitraryo Kabuhol ng kultura Ginagamit sa Komunikasyon Nagbabago Natatangi
Mga Teoryang Pinagmulan ng Wika
Teoryang Biblikal
Teoryang Siyentipiko
Mga Teoryang Nabuo sa Pananaliksik na Ginawa sa Larangan ng Sikolohiya
Teoryang Behaviorist
Teoryang Innative
Teoryang Cognitive
Teoryang Biblikal
Tore ng Babel
Pentecostes
Teoryang Siyentipiko
Teoryang Bow-Wow Teoryang Ding-dong Teoryang Yo-he-ho Teoryang Pooh-Pooh Teoryang Ta-ta Teoryang Ta-ra-ra-boom-de-ay
Ang __ ay tunog na nalikha gamit ang mga komponent ng bibig
Wika
Sinasalitang tunog
Tinatawag na __ o __ ang mga nalilikhang tunog sa pagsasalita
Ponema o makahulugang tunog
Sinasalitang tunog
Bawat wika ay may kanya-kanyang set ng mga makahulugang tunog o ponema
Sinasalitang tunog
May katangiang___ sapagkat tulad ng agham, ang wika rin ay sistematiko
Makaagham
Sinasalitang tunog
Lahat ng wika at may ___ o ____ at ang mga tunog na nanalikha sa pagsasalita ay tinutumbasan ng simbolo o letra
Sinusunod na kaayusan o balangkas ng pagkakabuo
Masistemang balangkas
Makakalikha ng __ ang mga pinagsama-samang mga simbolo na kumakatawan sa tunog
Salita
Masistemang balangkas
Makakabuo naman ng ___ o ___ kapag nagsamasama ang mga salita
Parilala o pangungusap
Ang wika ay nabuo batay sa ___ ng mga tao sa isang komunidad
Napagkasunduang termino
Pinili at Isinaayos sa Paraang arbitraryo
Ang esensya ng wika ay ___
Panlipunan
Pinili at Isinaayos sa Paraang arbitraryo
Halimbawa: Ang langgam sa Maynila ay tumutukoy sa insekto, samantalang ang langgan sa Cebu ay tumutukoy sa ibon
Pinili at Isinaayos sa Paraang arbitraryo
Sumasalamin sa salitang ginagamit ang kultura ng tao sapagkat malaki ang ugnayan ng dalawang ito
Kabuhol ng kultura
Yumayabong at nagbabago ang wika dahil sa taong gumagamit nito na kabilamg sa isang lipunang may umiiral na kultura
Kabuhol ng kultura
Ang kultura ay nabubuo at napepreserba dahil sa wikang gamit ng tao
Kabuhol ng kultura
Nabuo ang lipunan dahil sa grupo o lipon ng mga tao na patuloy na nag-uugnayan at nagtatalastasan
Ginagamit sa Komunikasyon
Nabubuhay ang wika dahil sa patuloy na paggamit dito ng tao sa komunikasyon
Ginagamit sa Komunikasyon
Ang wika ay __
Dinamiko
Nagbabago
Nakasalalay ang pagbabago ng wika kapag nadadagdag ang mga bagong salitang na dulot ng pagmamalikhain ng tao at pagsabay nito sa modernong panahon
Nagbabago
Ang wika ay may kani-kaniyang katangian na ikinaiba sa ibang wika
Natatangi
Ang wika ay kaloob ng Diyos sa tao na siyang instrumento upang pangalagaan nag iba pang likha niya
Teoryang Biblikal
Kilala din sa tawag na Teorya ng Kalituhan, hango sa aklat ng Genesis na nagsasabing noon ay may iisang wika lamang na ginagamit ng tao, ang wikang Aramaic
Tore ng Babel
Naging madali ang pagkakaunawaan at pagkakaisa ng mga tao dahil sa isang wika na dumadaloy sa kanilang talastasan
Tore ng Babel
Hango sa Bagong Tipan na nagsasabing sa pamamagitang ng biyaya ng Espiritu Santo, natuto ang mga apstol ang mga wikang hindi nalalaman
Pentecostes
Pinaniwalaang sa teoryang nagmula ang wika sa panggaya ng tao sa tunog ng kalikasan
Teoryang Bow-wow
Kilala rin ito sa tawag na teoryang natibistiko, na ayon sa mga haka-haka ay may misteryong ugnayan ang mga tunog at ang katuturang ng isang wika
Teoryang ding-dong
Hango sa mga tunog na nalilikha ng mga bagay sa paligid
Teoryang ding-dong
Nahuhubog ito ng panahon upang makaagapay sa pangangailangan ay makatugon sa kaunlaran
Ang wikang buhay ay dinamiko
Nababakas sa wika ang panahon na pinagdadaanan ng bansa at sa wika rin nakikita ang kaunlaran at katalinuhan ng isang bayan
Rodrigo 2001
It ay may sariling kaangkinan at kakayahan
Wika
Wika ng tao noong siya’y natutong magsalita
Dayalekto
Griyego ng dayalekto
Dialektos
Ito ang wikang ginagamit sa tahanan ng isang pamilya, ang wikang ginagamit sa limitadong pook o pamayanan
Dayalekto
Maaring ang wikang ito ay hindi pa gaanong maunlad at maayos. Makikita na may pagkakaiba ng paggamit ng salita, pagbuo ng pangungusap at sa tono o intonasyon
Dayalekto
May dalwang paraan upang makilala ang pagkakaiba ng wika sa dayakekto
Kung ilan o bilang ng tao na gumagamit ng wika
Karangalan o prestihiyo (prestige) ng tao
Dimensyon ng pagpapakahulugan/ mahalagang malaman ang pagpapakahulugan ng mga salita na ginagamit gaya ng mga sumusunod:
Denotasyon
Konotasyon
Kontekstwal
Teknikal na pagpapakahulugan
Karaniwang kahulugan na nakikita sa diksyunaryo
Denotasyon
Long
Mahaba
Thick
Makapal
Deep
Malalim
Sharp
Matalim
Pagbibigay ng sariling pagpapakahulugan batay sa pahiwatig (implied) nagkakaroon nv ibang kahulugan
Konotasyon
Maraming TINIK sa buhay
Suliranin
Siya ang TINIK sa pamilya
Problema
Siya ang TINIK sa aking proyekto
Hadlang