PRAKTYK Układ pokarmowy II Flashcards
PRZEŁYK (H+E):
− Warstwy ukłądu pokarmowego:
− Nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący,
− Błona śluzowa,
− Warstwa mięśniowa błony śluzowej,
− Błona podśluzowa,
− Warstwa mięśniowa (mięśnie poprzecznie prążkowane
(górna 1/3) i gładkie (dolna 1/3)),
− Przydanka,
− Komórki gruczołowe w błonie podśluzowej,
− Adipocyty w podśluzówce,
- *Ogólnie o przełyku:**
- pokryty nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym, w końcowym odcinku (ok. 1cm przy wpuście) pokryty nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym, obecne pasmo włókien mięśniowych - tzw. mięśniówka śluzówki
- w błonie podśluzowej na całej długości występują gruczoły śluzowe cewkowo-pęcherzykowe (gruczoły właściwe przełyku), bogata sieć naczyń limfatycznych i żylnych
- błona mięśniowa w górnej 1⁄3 to mięśnie poprzecznie prążkowane, w środkowej 1⁄3 poprzecznie prążkowane oraz gładkie, a w ostatniej 1⁄3 tylko mięśnie gładkie (wewnętrzna okrężna i zewnętrzna podłużna ze splotem Auerbacha pomiędzy)
- powyżej przepony przełyk pokryty jest przydanką, poniżej przepony błoną surowiczą
- *O preparacie:**
- nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący
- mięśniówka śluzówki
- błona podśluzowa i gruczoły przełykowe (cewkowo-pęcherzykowe)
- tkanka tłuszczowa
- włókna mięśniowe szkieletowe (przy dużym powiększeniu widoczne prążkowanie, dodatkowo jądra na obwodzie włókien) - włókna podłużne i okrężne mięśniówki gładkiej (na przekrojach poprzecznych układ włókien wygląda odwrotnie!)
- przydanka
PRZEŁYK (H+E):
− Warstwy ukłądu pokarmowego:
− Nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący,
− Błona śluzowa,
− Warstwa mięśniowa błony śluzowej,
− Błona podśluzowa,
− Warstwa mięśniowa (mięśnie poprzecznie prążkowane
(górna 1/3) i gładkie (dolna 1/3)),
− Przydanka,
− Komórki gruczołowe w błonie podśluzowej,
− Adipocyty w podśluzówce,
W górnej i dolnej części narządu występują gruczoły wpustowe przełyku (cewkowe), których odcinki wydzielnicze znajdują się w blaszce właściwej błony śluzowej.
DNO ŻOŁĄDKA (Czerwień Kongo),
− Na powierzchni pólka żołądkowe i dośc płytkie doły,
− Nabłonek jednowarstwowy walcowaty,
− Błona śluzowa:
− Kom. okładzinowe (pomarańczowe) – H+
,
− Kom. główne (fioletowe) – enzymy,
− Mięśniówka błony śluzowej (pomarańczowa warstwa),
− Błona podśluzowa,
− Błona mięśniowa (2 warstwy),
− Barwienie wykorzystuje zmianę barwy na skutek różnego pH,
O preparacie:
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty (jasna część szczytowa - produkcja śluzu, który się wypłukuje, mikrokosmki)
- pólka (wzniesienia)
- dołki
- komórki główne (tworzą jakby pęcherzyki, komórki położone głębiej)
- komórki okładzinowe (silnie kwasochłonne, komórki położone płycej, większe od komórek głównych)
- mięśniówka śluzówki (blaszka właściwa raczej niewidoczna)
- warstwa okrężna, podłużna mięśniówki gładkiej
- błona surowicza
Na preparacie w centralnej części widoczne rozwarstwienie błony podśluzowej - żeby nikomu nie przyszło do głowy nadać sens temu artefaktowi ;)
Barwienie przy użyciu czerwieni Kongo ma na celu uwidocznienie komórek okładzinowych.
Ogólnie o dnie żołądka
- błona śluzowa tworzy wzniesienia - pólka żołądkowe oraz zagłębienie - dołeczki żołądkowe, w nabłonku obecne powierzchowne komórki śluzowe (mukocyty z przypodstawnymi jądrami komórkowymi, pokryte mikrokosmkami), produkujące ochronny śluz
> w blaszce właściwej błony śluzowej obecne gruczoły właściwe żołądka, zbudowane z pięciu rodzajów komórek:
- komórki główne (zasadochłonne) - wydzielają pepsynogen i podpuszczkę (w wieku niemowlęcym), zawierają dużą ilość RER
- komórki okładzinowe (kwasochłonne) - większe, posiadają liczne wpuklenia w części szczytowej (zwiększające powierzchnię wydzielniczą), wydzielają jony H+ i Cl- (które dopiero w świetle żołądka tworzą HCl!) oraz czynnik wewnętrzny Castle’a (niezbędny do wchłaniania witaminy B12)
- komórki śluzowe - występują głównie w szyjce gruczołów, zawierają ziarna mucynogenu, który na powierzchni żołądka tworzy gruby film śluzowy
- komórki macierzyste
- komórki enteroendokrynowe - rozproszone komórki układu DNES (APUD), produkują hormony tkankowe regulujące perystaltykę i aktywność wydzielniczą odcinków przewodu pokarmowego
- błona podśluzowa nie zawiera gruczołów, zawiera naczynia, sploty Meissnera
- błona mięśniowa - mięśniówka trójwarstwowa: skośna (tylko w trzonie - NZ) okrężna i podłużna - błona surowicza
ŻOŁĄDEK – ODŹWIERNIK (H+E):
− Błona śluzowa i podśluzowa,
− Mięśniówka śluzówki,
− Bardzo gruba błona mięśniowa – m. zwieracz odźwiernika,
− Głębokie dołki żołądkowe wysłane dośc licznymi komórkami
śluzowymi,
− Gruczoły odźwiernikowe w błonie podśluzowej (małe
„bąbelki” przy mięśniówce śluzówki),
O preparacie:
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty
- pólka (długie, głębokie, dochodzące do połowy błony śluzowej a w nich ryby i wieloryby)
- dołki
- gruczoły śluzowe odźwiernikowe (rozgałęzione - liczne przekroje poprzeczne widoczne na preparacie, komórki z przypodstawnym jądrem, przy mięśniówce śluzówki)
- mięśniówka śluzówki
- błona podśluzowa wpuklająca się w śluzówkę (pagórki) z naczyniami krwionośnymi
- splot Auerbacha
- warstwa okrężna, skośna i podłużna mięśniówki gładkiej
Ogólnie o odźwierniku żołądka:
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty z mukocytami
- w blaszce właściwej błony śluzowej brak gruczołów żołądkowych właściwych, obecne gruczoły odźwiernikowe - rozgałęzione i poskręcane gruczoły cewkowe produkujące śluz, których ujścia otwierają się na dnie dołeczków
- liczne komórki G układu DNES (APUD) produkujące gastrynę
DWUNASTNICA (H+E):
− Kosmki jelitowe,
− Krypty błony śluzowej,
− Nabłonek z enterocytami,
− Warstwy:
− Błona śluzowa,
− Mięśniówka śluzówki,
− Błona podśluzowa,
− Błona mięśniowa,
− Przydanka,
− Gruczoły w błonie podśluzowej (gruczoły Brunnera) – cała podśluzówka (bąbelki),
− Nacieki limfatyczne (fioletowe plamy),
- *O preparacie:**
- kosmek jelitowy
- komórki kubkowe
- krypta Lieberkuhna
- mięśniówka śluzówki
- gruczoły Brunnera
- mięśniówka okrężna i podłużna
- sploty Auerbacha
- błona surowicza (konkretnie na tym preparacie)
Ogólnie o dwunastnicy:
Błona śluzowa:
- długie i wysokie kosmki jelitowe
- proste gruczoły cewkowe, dno dochodzi do mięśniówki śluzówki
Błona podśluzowa:
- gruczoły Brunnera, uchodzą na dnie krypt Lieberkuhna - gruczoły cewkowe produkujące alkaliczną wydzielinę neutralizującą treść pokarmową oraz urogastron hamujący wydzielanie żołądkowe
DWUNASTNICA (H+E):
− Kosmki jelitowe,
− Krypty błony śluzowej = krypty Lieberkhuna
− Nabłonek z enterocytami,
− Warstwy:
− Błona śluzowa,
− Mięśniówka śluzówki,
− Błona podśluzowa,
− Błona mięśniowa,
− Przydanka,
− Gruczoły w błonie podśluzowej (gruczoły Brunnera =
gruczoły trawienne, cewkowe rozgałęzione) – cała podśluzówka (bąbelki),
− Nacieki limfatyczne (fioletowe plamy),
JELITO CZCZE (H+E):
− Warstwy układu pokarmowego:
− Nabłonek jednowarstwowy walcowaty (pojedyncze kom.
kubkowe),
− Śluzówka,
− Mięśniówka śluzówki,
− Podśluzówka,
− Mięśniówka,
− Przydanka,
− Kosmki i krypty,
O preparacie:
- palczaste kosmki
- krypty Lieberkuhna
- mięśniówka śluzówki
- warstwa okrężna i podłużna mięśniówki gładkiej - splot Auerbacha
- błona surowicza
Ogólnie o jelicie czczym:
Błona śluzowa:
- kosmki jelitowe rozwinięte, palczaste (wypustki blaszki właściwej błony śluzowej, u podstawy kosmka ujście krypt Lieberkuhna
- rozwinięty rąbek szczoteczkowy
- dobrze rozwinięte (wysokie) fałdy okrężne
- dobrze widoczne naczynia limfatyczne
Błona podśluzowa:
- pojedyncze grudki chłonne
- brak gruczołów Brunnera i kępek Peyera
JELITO CZCZE (H+E):
− Warstwy układu pokarmowego:
− Nabłonek jednowarstwowy walcowaty (pojedyncze kom. kubkowe),
− Śluzówka,
− Mięśniówka śluzówki,
− Podśluzówka,
− Mięśniówka,
− Przydanka,
− Kosmki i krypty,
JELITO CIENKIE KRĘTE (H+E):
− Kosmki jelitowe i krypty jelitowe,
− Kępka Peyera – grudki chłonne,
− 4 warstwy układu pokarmowego:
− bł. śluzowa,
− warstwa mięśniowa bł. śluzowej,
− bł. podśluzowa,
− warstwa mięśniowa,
− naczynia w podśluzówce,
- *O preparacie:**
- kosmki jelitowe
- krypty Lieberkuhna
- mięśniówka śluzówki (przebita naciekiem limfatycznym) - kępka Peyera (grudki chłonne wtórne)
- naciek limfatyczny
- naczynia krwionośne w błonie podśluzowej
- warstwa okrężna i podłużna mięśniówki gładkiej
- błona surowicza
- *Ogólnie o jelicie krętym:**
- kosmki jelitowe mniej rozwinięte niż w jelicie czczym
- komórki kubkowe liczniejsze i większe
- brak fałdów okrężnych
- kępki Peyera - element układu GALT (tkanka limfoidalna związana z przewodem pokarmowym), obecne w blaszce właściwej błony śluzowej
JELITO GRUBE (H+E):
− Dużo komórek kubkowych (bł. śluzowa),
− Liczne krypty (bł. śluzowa),
− Blaszka mięśniowa błony śluzowej,
− Adipocyty (w podśluzówce),
− Grudki chłonne,
− Błona surowicza z nabłonkiem płaskim,
− Warstwa mięśniowa (okrężna i podłużna),
-brak kosmków!!!!
JELITO GRUBE (H+E):
− Dużo komórek kubkowych (bł. śluzowa),
− Liczne krypty (bł. śluzowa),
− Blaszka mięśniowa błony śluzowej,
− Adipocyty (w podśluzówce),
− Grudki chłonne,
− Błona surowicza z nabłonkiem płaskim,
− Warstwa mięśniowa (okrężna i podłużna),
JELITO GRUBE H+E:
− Dużo komórek kubkowych (bł. śluzowa),
− Liczne krypty (bł. śluzowa),
− Blaszka mięśniowa błony śluzowej,
− Adipocyty (w podśluzówce),
− Grudki chłonne,
− Błona surowicza z nabłonkiem płaskim,
− Warstwa mięśniowa (okrężna i podłużna),
O preparacie:
- krypty Lieberkuhna
- komórki kubkowe
- mięśniówka śluzówki
- naciek limfatyczny
- warstwa okrężna i podłużna (nieciągła) mięśniówki gładkiej - błona surowicza
Ogólnie o jelicie grubym:
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty: ok. 50% enterocytów i ok. 50% komórek kubkowych, w odbytnicy nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący
- zanikają fałdy okrężne i kosmki jelitowe
- regularne i głębokie krypty Lieberkuhna, które zanikają w odbytnicy
- obecne grudki chłonne samotne i skupione - mięśniówka podłużna tworzy trzy taśmy (jest nieciągła)
