Pjesa E Pergjithshme Flashcards
Mikrobiota apo flora normale
Paraqet nje komunitet te mikroorganizmave qe jetojne brenda dhe ne siperfaqe te nje individi.
Flora normale eshte e rendesishme per
Proceset metabolike
Nxisin imunitetin e lindur dhe te rregullues
Parandalojne kolonizimet nga patogjenet oportunist.
Mikrobiomi si ndahet
Mikrobiomi berthame-paraqet shumicen e mikroorganizmave qe jane prezent ne 95% te individeve
Mikrobiomi sekondar-paraqet ato mikroorganizma qe jane te veqant osw gjinden vetem ne disa persona
Diversiteti taksonomik
Paraqet numrin e llojeve te ndryshme te mikroorganizmave qe formojje floren intestinale
Prej bakterieve qe kolonizojne zorren dhe jane pjese e flores enterike
Actinomyces
Bacteroides
Eubacterium
Escheria coli
Sipas Kochut
Nje mikrooeganizem = nje semundje
Disbioza
Prishja e flores normale
Rritja. E mikrobeve patogjene,zv i mikrobeve te rendesishme per floren instestinale
Shembull te disbioza
Perdorimi i vazhdueshem i antibiotikeve mund te frenoj floren normale te zorreve dhe lejon qe Clostridiuk difficle te shumohet —- mandej ky i fundit liron enterotoksina dhe qon ne inflamacion te zorres (colitis)
Emertoni 2 probiotik
Lactobacillusi
Bifidobacteriumi
Probiotiket jane mikroorganizma te gjalle qe kur gelltiten kane benefite per nikoqirin
Prebiotiket
Perberes te ushqimit qe mbeshtesin rritjen e nje ose me shuke anetareve te flores
Sterilizimi
Shkaterrim lokal i te gjitha mikrobeve duke perfshire edhe format me elastike si sporet bakteriale,mykobakteret,viruset pa membrane dhe fungit
Llojet e sterilizimit
Me avuj uji
Fizik
Kimik
Efikas per sterilizimin e veglave
Peroksidi i hidrogjenit
3-6% te shumica baktereve
Te bakterer spore formuese perqendrimi shkom ne 10-25%
Sterilozantet kimik te perdorur jane
Acidet peracetik
Glutaraldehidi
Produktet. Etyre perfundimtare nuk jane toksike (acidi acetik,oksigjeni)
Cili sterilozant eshte kancerogjrn
Oksidi etilenit,
Trajtim 4 oresh
Ajrosje pajisjeve per 12 ore ne menyre qe me eliminu gazin toksik perpara perdorimit
Dezinfektimi
Shkaterrim i mikroorganizmave,por ato me veti elastike sikuese sporet bakteriale,fungit,viruset pa membrane nuk eliminohen.
Si ndahen dezifektantet
E nivelit te larte
Nivelit tr mesem
Nivelit te uletn
Defifektantet e nivelit te larte perdoren ne cilat raste
Per veglat ne procdura invasive qe nuk mund ti durojne procedurat e sterilizimit,
Si endoskopet psh qe nuk mund te futen ne autokllav
Shembuj jane
Avujt e nxehte
Glutaraldehidet
Peroksidi i hidrogjenit
Perberja klorit
Dezifektsntet r nivelit te mesem
Alkooli dhe komponimet. Ejodit
Perdoren per pastrimin e siperfaqeve ku kontaminimi me spore elastike nuk eshte i shpeshgr psh
Spekulumi vaginal
Pajisjet intubuese ne anestezion
Fibrat optike
Endoskopet fleksibiel
Dezifektantet e nivelit te ulet jane dhe ku perdoren
Komponimet kuaternare te amonit
Klouri i benzalkoniumit
Kloruri cetilpiridiniumit- bejne denatyrimin e membranave qelizore
Perdoren per metodw jo invazive qe nuk e penetrojne lekure ose siperfawet mukozale
Si stetoskopet.ekg.matja tensionit
Dy aldehidet qe mund te perdoren si steirlizant dhe dezifektant te shkalles se larte janw
Glutaraldehidi
Formalaldehidi
Antiseptiket
Perdoren per me reduktu numrin e mikrobeve ne siperfaqen. Elekures.
Emertoni agjentet antiseptike
Etanoli,izopropanoli(alkooli 75% eshte me efikas se 90% sepse me prezencen e ujit i rritet efikasiteti)-edhe pse kane tendence te heqin lipidet nga shtresat e lekures,nuk jane toksike
Preparadet e Jodit-
Jodoformi(tinktura e jodit)-eshte element halogjen shuk reaktiv qe oksidom enzimat esenciale dhe precipiton proteinat.
Komponimet. Eklorit-perdoren si dezifektante,jane shume baktericide,vret dmth bakteret por shume me ngadal se alkoolet,
Triklosani
Perdoret si antiseptik vetem kunder bakgereve dhe jo mikroorrganizmave te tjere
Mikroskopia perdoret
Per zbulimin fillestar te mikroorganizmit dhe mandej per identifikimin specifik per qelizat bakteriale,virale,elementet fungale dhe parazitet me stade larvale
Metodat mikroskopike
Mikroskopia me fushe te ndricuar
Mirkoskopi me fushe te erresuar
Mirkoskopi faze kontrast
Mikroskopi flouroshent
Mikroskopi elektronik
Mikroskopia me fushe te ndricuar
Perdor dy lloje lentesh; lentet objektive dhe lentet okulare
Aftesia. Esaj eshte per te dalluar dy objektr qe jane te ndara dhe nuk jane nje
Vecanerishr perdorer te bakteret dhe jo viruset per shkak te madhesise se tyre.
Mirkroskopi me fushe te erresuar
Perdoren gjithashtu edhe lentet okulare dhe objeltibe por ketu perdoret nje kondensator i vecant qe nuk e lejon driten te bie direkt mbi moster.
Perdoret per zbulimin e baktereve te vogla ; treponema pallidum,leptospira
Mikroskopi faze kontrast
Perdoret per detaje te brendshme te mikroorganizmit
Perdoren unazat rrethore ne kondensator dhe lente objektive.
Mikroskopi flouroshent
Perdor komponime specifime fluoorkrome qe thithin valet e shkurter UV
perfshin mikroorganizmat e ngjyrosura me ngjyra flouroshemte
*Mycobacteria**
Trichomonas vaginalis
Mikroskopi elektronik
Perdoren per te hetuar ultrastrukturen e nje game te gjere ekzemplaresh biologjike dhe inorganike,duke perfshire mikroorganizmat,qelizat,molekulat e medha,mostrat e biopsose,metalet,kristalet.
Llojet e mikroskopit elektronik
Me transmission
Skanues
Per zbulimin e elementwve fungale perdoret
KOH (10-20%)
Perdoret per te tretur materialin proteinik dhe keshtu e bene me te lehte per te zbuluar elemntevev fungale
Pervec identifikimit te cryptococcus Boja indiane perdorwt edhenper
Bacillus anthracis
Per identifikimin e paraziteve perdoret
Jodi lugol - çwr me rrit kontrastin e strukturave brendaqelizore te mikroorganizmit
Cili ngjyrues perdoret per identifikimin e paraziteve ne fekale
Ngjyra Hematoksiline-Hekuri
Cila ngjyre perdoret per identifikimin e paraziteve
Ngjyruesi Trikrom
Per identifikimin e Pneumocystis perdoret
Toluidina Blu O
Per identifikimin e Borrelia,pneumocysris jirovecii,Toxoplasma Gondii,Ricketssia spp
Bfjyrosja Giemsa-Weight
Ngjyrosja me gram
Mundesom klasifikimin fenotipik te baktereve.
1)Bakterer ne fillim fiksohen ne preparat nga nxehtesia ose thahen,
2)Pas tharjes ngjyrosen niher me Kristal violet tani me ngjyre Jod, ngjyra e tepert cngjyroset me baze acetoni ose alkool.
Mandej i shtohet Safranina (ngjyre shtese e kuqe) per me ngjyros cdo qelize te pangjyrosur.
Arsyeja pse gram pozitivet kane ngjyre vjollce,eshte se ngjyra ngec ne shtresen e peptidpglikanit( ne krahasim me gram negativet qe kane nje pwrmbajgje te vogel te peptidoglikanit neper shtresa), duhet mj cngjyros filli,isht e pastaj me u ngjyros me Safranine qe marrom ngjyre te kuqe.
Ngjyrosja me acide te forta
Ngjyrosja acid fast
Nocardia
Mycobacterum pneumonia
Rhodococcus equi
Tsukamurella
Cryptosporodiumi,Cyclospora,Isospora
Ngjyrosja Ziehl-Neelsen
Per mykobakterer por edhe parazit Cyclospora
Ngjyruesit me acide te forta per mykobakteret
Ziehl Neelsen
Kinyoun
Auramine Rhodamine
Ngjyruesi fluoroshente
Kitin
Ngjyruesi me kalciflour-perdoret pwr te zbuluar elemntet fungale si Pneumocystis pp
Per te zbuluar elementet fungale te Pneumocystiss pp perdoret cili ngjyrues fluoroshent
Me kalciflour
Ngjyruesi direkt i antitrupave fluoroshent
S pyogenes
Bordetella
Francisiella
Legionella
Chlamydia
Cryptosporodium
Giardia
Virusi influenzes
HSV
pneumocystitis
Cili patogjen kerkon L cisteine per rritje
Legionella
Por dhe Francisiella
Patogjeni i zorreve qe rritet mire ne mjediset aerofile me temp 42 grade eshte
Campylobacteri
Patogjen brenda qelizor i detyrueshem,shfrytzom eneegjine e bartsit per proceset. Eveta metabolike
Chlamydia
Si ndahen mjediset kultivuese
Kultivuese joselektive
Kultivuese selektive,diferncuese
Kultivuese specizalizuara
Ne mjediset kultivuese joselektive bejne pjese
Agar gjaku
Agar qokollate
Agari Mueller Hinton
Agari dekstroze Sabourrand
Lengu tioglikolat
Agar gjaku perdoret per
Izolimin e baktereve dhe fungeve
Agar cokollate
Eshte mjedis i modifikuar i agat gjakut,mjedise gjaku te jgrohura, qe perfshin edhe disa baktere qe nuk rriten ne gjwk sic jane
Haemophilus inflienza
Neisseria ghonorrea
Per testimin(sensibilitetitn)me antibiotikeve ndaj baktereve perdorer
Agari Muller Hinton
Per izolimin. E kerpudhave ,qe permban kazeine perdoret
Agari dekstroze Sabourrand
Pee izolimin e baktreve anaeeobe qe permban kryesith HEM dhe vit K
Lengu tioglikolat
Mjediset kultivuese selektive,diferencuese
Agar MacConkey
Agar kripe Monitol
Agar XLD -Ksiloze Lizine
Mjedisi Lowenstein Jensen
Agar Middlebrook
Agar MacConkey
Agar selektiv pee kultivimin. Ebaktereve gram negative-per FERMENTUES TE LAKTOZES
ATO BAKTERE QE E FERMENTOJNE LAKTOZEN MARRIN NGJYRE TE KUQE
Agari kripe Monittol
Agar selektiv per izolimin e staph( especially Staph.aureus)
S aures fermenton manitolin prodhon koloni me ngjyre ari
Agari XLD- ksiloze Lizine
Agar selektiv per zbulimin e Salmonelles dhe shigelles
Shigella nuk i fermenton peqndak shfaqet me bgjyre te kuqe
Salmonella i fermenton duke prodhuar produktin Kadaverine
Lowenstein Jensen mejdisi
Per kultivim dhe izolim te mykobaktereve
Cili eshte agari per izolimin e mykobaktweeve
Middlebrook
Chrom agar
Agar selektiv/diferencial per Staph.Aureus,per fungit,Candida spp, kane enzima qe degradojne substratet duke prodhu ngjyra
Agar pee izolimin e dermatofiteve
Agar frenus/inhibitor myku
Mjedise te specializuara
Agari BCYE
AGAR cisteine Telurite
Agar MacConkey Sorbitol
Agar Regan Lowe
Agari TCBS
Agari BCYE perdoret per
Legionella
Nocardia
Francisiella
Legionella
Nocardia
Francisiella ( mjedisi speciloazuar)
Agar BCYE
Per izolimin e corynebacterum diptheriae
Agar Cistein Tellurite
Agar Cistein Telurite perdorer perm
Corynebacteeum diptheriae
Agar MacConkey sorbitol
Izolimin e E.coli O157:H7
Brodetella Pertusis
Lengu Lim
Agari Regan Lowe
Agari Regan Lowe dhe lengu Lim perdoren per
Bordetella Pertussis
Agari TCBS
Vibrio cholera
Lipidi A
Stimulon makrofagwr me liru IL-1 IL-6 TNF