Pieniądz Flashcards
Funkcje pieniądza
- pośrednik wymiany
- środek płatniczy
- środek przetrzymywania wartości
- miernik wartości
Cechy pieniądza
- rzadkość w sensie ekonomicznym
- trwałość
- podzielnosc
- łatwość w transporcie
Pieniądz naturalny
Dobra użytkowe wykorzystywane jako pośrednik w wymianie
- zboże
- bydło
- skory
- kruszce szlachetne
Pieniądz kredytowy
Pieniądz papierowy wymienialny na kruszców
Emitowany przez banki
Potwierdzenie umowy kredytowej
Pieniądz dekretowy (państwowy)
- o jego emisji i zasadach decydują państwa
- występuje w formie monet kruszcowych jak i pieniądza papierowego- banknotów emitowanych przez banki centralne
Pieniądz bezgotówkowy
- komercyjne banki depozytowo-kredytowe
- forma rachunków bankowych
Moneta
Najstarsza forma współczesnego pieniądza
Wartość nominalna
Wartość monety którą reprezentuje (Np 2 zł)
Wartość substancjalna (wewnętrzna)
Wartość kruszcu z którego moneta jest wybita
Pieniądz pełnowartościowy
Wartość nominalna=wartość substancjonalna
Pieniądz nadwartościowy
Wartość nominalna < wartość substancjalna
Pieniądz podwartosciowy
Wartość nominalna>wartość subtancjalna
Prawo T. Gresham M. Oresmiusz i M. Kopernik
Jeżeli w obiegi znajdują się monety o tej samej wartości nominalnej lecz o innej zawartości substancjalnej to pieniądz o niższej wartości substancjalnej wyprze z obiegu pieniądz o wyższej wartości substancjalnej
Banknot
- początkowo kwit dłużny banku potwierdzający lokatę pieniądza kruszcowego i zobowiązującego bank do jego wydania okazycielowi banknotu
- stopniowe zakazywanie emisji pieniądza przez banki komercyjne
- pierwsze banki centralne emitujące pieniądz powstawały w Szwecji oraz Anglii VII wiek
Współczesne formy pieniądza
- pieniądz gotówkowy
- pieniądz bezgotówkowy
- pieniądz elektroniczny (przechowywany na elektronicznych nośnikach informacji i przyjmowany jako środek płatniczy)
Dwuszczeblowt sektor bankowy
- Bank centralny: bank emisyjny, bank banków, bank państwa
- Babki komercyjne, oddziały europejskich instytucji kredytowych, banko spółdzielcze, banki państwowe BGK, banki depozytowo-kredytowe
Bank centralny Narodowy Bank Polski
- przysługuje wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalenia i realizowania polityki pieniężnej
- NBP odpowiada za wartość polskiego pieniądza
- NBP posiada osobowość prawna i prawo używania pieczęci z godłem państwowym
- podstawowym celem NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rzadu
Organy NBP
- prezes NBP
- zarząd NBP
- rada polityki pieniężnej
Prezes NBP
- powoływany i odwoływane przez sejm na wniosek prezydenta RP
- kadencja trwa 6 lat
- ta sama osoba nie może być prezesem przez dłużej niż 2 kadencje
Zarząd NBP (organ wykonawczy)
- w skład zarządu NBP wchodzą: prezes NBP (przewodniczący), 6-8 członekow zarządu w tym 2 wiceprezesów NBP
- członków zarządu NBP powołuje i odwołuje prezydent RP na wniosek prezesa NBP
- kadencja członków zarządu 6 lat
Rada polityki pieniężnej
- ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przekłada je do wiadomości sejmowi
- składa sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakonczenia roku budżetowego
- ustala wysokości stop procentowych NBP
- ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i wysokości jej oprocentowania
- ustala zasady operacji otwartego rynku zakupu i sprzedaży papierów wartościowych oraz bonów pieniężnych
Gotówka w obiegu
Banknoty i monety w posiadaniu krajowych gospodarstw domowych oraz przedsiębiorców
Agregaty pieniężne
Miara podaży pieniądza
M0
Gotówka w obiegu+depozyty bieżące banków komercyjnych w banku centralnym
M1
Gotówka w biedy+depozyty bieżące w bankach komercyjnych
M2
M1+ depozyty terminowe od 2 lat
M3
M2+dluzne papiery wartościowe z terminem pierwotnym wykupu do 2 lat+operacje z przyrzeczeniem odkupu (repo)+ jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego
