Pathologie Flashcards
Noem 5 pathologieen die de oorzaak kunnen zijn van schouderklachten.
- Impingement
- Ruptuur van rotatorcuff pezen
- Frozen shoulder
- AC-luxatie
- Schouderluxatie
Wat is een impingement?
Een impingement wil zeggen dat er een inklemming van een structuur is onder het schouderdak.
Welke bindweefselstructuren zijn betrokken bij een impingement
- pezen van de rotator cuff spieren
- pees van de biceps
- gezwollen slijmbeurs
Noem 5 oorzaken voor een impingement.
- rotator cuff
- Scapulaire dyskinesie
- SLAP laesie
- Biceps
- Gird
Wat is een primair impingement?
een primair impingement is structureel en constant aanwezig. De inklemming ontstaat door bouw, osteofyten tendinose of door degeneratie.
Wat is een secundair impingement?
Bij een secundair impingement ontstaat de inklemming tijdens bepaalde bewegingsuitstralingen. De inklemming wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld instabiliteit van de rotator cuff pezen of door dyskinesie van de scapula.
Wat is het verschil tussen een primair en een secundair impingement?
Primair is structureel, wordt door het lichaam zelf veroorzaakt, secundair wordt door onheil van buitenaf veroorzaakt.
Impingement kan op verschillende manieren worden ingedeeld. Geef er 2.
- extern en intern (plaats van het impingement)
2. primair en secundair (oorzaak van het impingement)
Wat is een extern impingement?
Een extern impingement zit subacromiaal, pees rotatorcuff en bursa in de subacromiale ruimte.
Wat is een intern impingement?
bij een intern impingement is de pees van de rotatorcuff in de humerus of in de glenoidale ruimte aangedaan.
Wat is de aangedane structuur bij een frozen shoulder?
de intima
Wat is de anatomische naam van een frozen shoulder?
capsulitis adhesiva
Wat is de “normale” naam van capsulitis adhesiva?
Frozen shoulder
Wat is de oorzaak van een frozen shoulder?
idiopatisch.
Wat is de pathofysiologie van een frozen shoulder?
- Er ontstaat een ontsteking in het kapsel.
- Door de ontsteking ontstaan crosslinks.
- De crosslinks zorgen ervoor dat de collagene vezels gaan samenwerken.
- Hierdoor wordt de bewegingsvrijheid beperkter.
Welke cellen zijn de oorzaak van een frozen shoulder?
myofibroblasten
Wat is de gemiddelde duur van een frozen shoulder?
30 maanden.
Wat is de aangedane structuur bij een frozen shoulder?
de intima
Wat is de anatomische naam van een frozen shoulder?
capsulitis adhesiva
Wat is de “normale” naam van capsulitis adhesiva?
Frozen shoulder
Wat is de oorzaak van een frozen shoulder?
idiopatisch.
Wat is de pathofysiologie van een frozen shoulder?
- Er ontstaat een ontsteking in het kapsel.
- Door de ontsteking ontstaan crosslinks.
- De crosslinks zorgen ervoor dat de collagene vezels gaan samenwerken.
- Hierdoor wordt de bewegingsvrijheid beperkter.
Welke cellen zijn de oorzaak van een frozen shoulder?
myofibroblasten
Wat is de gemiddelde duur van een frozen shoulder?
30 maanden.
Wat kan een secundaire oorzaak zijn voor een frozen shoulder? (noem er 5)
- trauma
- operatie
- immobilisatie
- diabetes
- schildklierafwijkingen
Wat zijn de 5 meest voorkomende schouderklachten?
- impingement
- ruptuur rotator cuff pezen
- Frozen shoulder
- AC luxatie
- Schouderluxatie
Benoem de spieren van de rotator cuff.
- subscapularis
- supraspinatis
- infraspinatis
- teres minor
Benoem de oorzaken van een impingement
Rotator cuff, scapulaire dyskinesie, SLAP laesie, biceps, GIRD
Wat is de meest voorkomende locatie bij een intern impingement?
posterior superior
Benoem de 2e indeling van impingement
primair en secundair
Benoem de functies van de scapula
- Stabiele basis GH gewricht vormen
- Protractie en retractie bewegingen toelaten
- voldoende elevatie van eht acromion garanderen tijdens bewegingen boven schouderhoogte
Naar welke drie punten kijk je op de scapula voor scapulaire dyskinesie?
mediale ligging superior hoek
spina scapula
angulus inferior
Benoem de indeling van kibler voor scapulaire dyskinesie
- Tipping/tilting (verzwakte trapezius, lat. dorsi, serratus anterior of te sterke pectoralis minor en major)
- Winging en scapula alata (slap laesie)
- scapula elevatie en shrugging (Impingement en RC laesies)
- rotary winging symetrisch
Wat is de behandelmethode bij een volledige ruptuur van een van de rotator cuff pezen?
Operatief behandelen
Benoem de fasen van herstel van een partiele ruptuur.
Ontstekingsfase, proliferatiefase, remodelleringsfase
Door welke drie pathologien kan een primaire frozen shoulder ontstaan?
- diabetes
- auto immuunziekte
- hypothyroidisme
Hoe ontstaat een secundaire frozen shoulder?
een trauma
Welke verschillende structuren zijn aangedaan bij een tossy type II
partiele ruptuur lig. acromioclaviculare, lig. coracoclaviculare is opgerekt.
Benoem de drie capsulaire ligamenten
glenohumerale superius, inferius en medium
Benoem de vier extracapsulaire ligamenten
lig acromioclaviculare
lig. coracoacriomiale
lig. coracoclaviculare (bestaat uit lig. conoideum en trapezoideum)
Bij welke aandoening scheurt het onderste gedeelte van het labrum?
Brankard laesie
Bij welke aandoening scheurt het bovenste gedeelte van het labrum?
Slap laesie
Naar welke richting luxeert de schouder het meest in de schouder?
naar voor, ventraal
Bij welk type tossy beweegt de clavicula richting craniaal?
tossy V
Wat is de term voor peesaandoening?
tendinopathie
Hoe heet de bindweefsellaag direct om de collageen vezels heen?
endotenon
Welk effect heeft gebruik van antibiotica op bindweefselherstel?
collagenolysis
Welke nociceptieve substantie wordt bij een tendinose meer aangemaakt?
substance P
Met welk meetinstrument wordt de fase/ernst van een tendinopathie/tendinose bepaald?
Blazina schaal
Hoe noemt men het ontstaan van een ruimte in de pees, welke opgevuld kan worden met een vorm van littekenweefsel?
Gapping
Bij een tendinose kan er oook sprake zijn van een calcificatie, welke cellen zijn hierbij de veroorzakers van de kalkophoping?
Osteoblast
NSAID remmen de celproliferatie. Welke cellen betreft dit dan bij een tendinose?
tenoblast
Wat is de algemene voorlopercel voor alle soorten bindweefsel?
mesenchymcel
Welke essentiele verandering vindt er plaats bij de GAG en PG’s?
hyperosmotisch
Wat is tendinitis?
ontsteking van de pees
Hoe noemen we een ontsteking van de pees?
tendinitis
Wat is tendinopathie?
pijn in de pees zonder ontsteking
Hoe noemen we pijn in de pees zonder ontsteking?
tendinopathie
Wat is tendinose?
afwijkend bindweefsel biochemisch en histologisch (degeneratief)
hoe noemen we afwijkend bindweefsel biochemisch en histologisch
tendinose.
Welke 3 factoren hebben invloed op het herstel van pezen?
- histologische factoren van peesweefsel
- etiologische factoren
- peritendonale structuren
Hoe is een pees opgebouwd van klein naar groot?
- microfibril
- fibril
- fiber
- fiber bundel
- fibroblast
- endotenon
- epitenon
- paratenon
Hoe heten de epitenon en paratenon bij elkaar?
peritendon
Wat kun je zeggen over de hersteltijd van pezen?
Is langer omdat de pees van buiten naar binnen moet herstellen.
Geef de 4 stadia van tendinopathie
- pijn/stijfheid na inspanning
- pijn bij warming up en na inspanning
- pijn tijdens hele inspanning
- dag na inspanning nog pijn, pijn bij dagelijkse inspanning
Hoe heten de 4 stadia van tendinopathie?
blazina schaal
Wat is een isometrische belasting?
leveren van kracht zonder lengteverandering
Wat is een tenoblast?
cel in pees
Noem een cel in de pees
tenoblast
Wat is elastine?
vezel in bindweefsel, uitrekbaar en terugverend naar oude vorm
Hoe heet een vezel in het bindweefsel, die uitrekbaar is en terugveert naar de oude vorm?
elastine
Hoe heet de sterke, weinig veerkrachtige vezel in het bindweefsel?
collageen
Wat is collageen
vezel in bindweefsel, sterk en weinig veerkrachtig.
Wat is straf regelmatig bindweefsel?
veel collagene vezels die parallel aan elkaar gerangschikt liggen. Voorbeeld hiervan is een pees.
wat is straf onregelmatig bindweefsel?
veel collageen vezels die dan weer parallel dan weer in een andere richting liggen. Voorbeeld hiervan is kapsel
Wat is een tenocyt?
een weinig actieve cel in het peesweefsel
Wat is endotenon?
binnenste bindweefsellaag van straf onregelmatig bindweefsel in de pees.
Wat is epitenon?
Een van de laatste lagen van straf onregelmatig bindweefsel in pees.
Wat is paratenon?
peesschede bestaat uit straf onregelmatig bindweefsel?
Wat is een directe peesbot overgang?
de verschillende lagen van pees naar kraakbeen naar bot en kraakbeen naar bot.
wat is een indirecte peesbot overgang?
de vezels van sharpey, verbinding met periost
wat is de spierpeesovergang?
letterlijk van spier welke goed doorbloed is naar pees welke minder doorbloed is. Op deze plaats is herstel makkelijk.
Waarom is extrinsiek herstel van de pees van groot belang?
vanwege de slechte diffusie van het peesweefsel en daarom vertraagd herstel is het voor peescellen van belang vlak bij structuren te zijn die zeer goed doorbloed en geinnerveerd zijn.
welke structuren kunnen bij de pees betrokken worden voor extrinsiek herstel (4x)?
bursa, peesschede met synovia, peesschede zonder synovia, periost en epimysium
Wat produceert een tenoblast?
collageen type 1 collageen type 3 elastine PG GAG
Welke functie hebben de PG’s en de GAG’s in peesweefsel?
lijmstof van de matrix
Wat kan in het weefsel de oorzaak zijn van een tendinose?
minder aanmaak collageen type 1. In plaats daarvan wordt er meer collageen type 3 aangemaakt.
Waarom is belasten van belang voor peesweefsel?
Voor een goede werking van de tenoblast, zodat deze de juiste vezels, de juiste matrix aanmaakt en de vezels in de juiste richting legt.
Welke weefsels herstellen het snelst?
Huid Periost Kapsel Bursa Bot Pees Ligament Kraakbeen
Welke therapie is effectief bij peesherstel?
excentrisch trainen, maar let op: de ene pees is de andere niet.