oorzaken buikpijn bij kinderen Flashcards
wat is acute buikpijn bij kinderen? en chronisch?
< 1 week
> 2 maanden
Wat is functionele buikpijn?
buikpijn waar geen onderliggende oorzaak voor wordt gevonden in de anamnese en LO
Wat is het verschil tussen functionele buikpijn en PDS?
Bij PDS is er ook een verandert defecatiepatroon en verlichting van klachten na defecatie
Bij wie komt buikpijn vaker voor?
Hoe vaak blijkt buikpijn geen somatische oorzaak te hebben?
meisjes
2/3 van alle gevallen
Er zijn 2 risicofactoren die acute buikpijn –> chronische buikpijn kunnen worden?
- angstklachten of depressieve klachten van ouders
- aanwezigheid van uiteenlopende functionele klachten bij het kind zelf of de moeder
Wat zijn alarmsymptomen bij acute buikpijn of acute verandering of verergering van chronische buikpijn? (7)
- hevige buikpijn
- ernstig zieke indruk
- bloed of gallig braken
- sufheid
- rectaal bloedverlies
- koorts
- aanhoudend braken
Wanneer verwijs je door naar een kinderarts? (6)
- acute buik
- vermoeden op coeliakie
- onverklaard rectaal bloedverlies
- vermoeden IBD
- vermoeden invaginatie
- vermoeden Henoch-Schönlein
Wat is dit?
abnormale uitstulping van de hele wand van een hol orgaan. Soms geeft een complicatie klachten: aanhoudende scherpe, stekende pijn L onderin buik
Hoe noem je dit in het colon, zonder klachten? en hoe noem je het met klachten?
wat is een complicatie hiervan?
divertikel
- diverticulose
- gecompliceerde diverticulose
- diverticulitis
Bij wie komt diverticulose met name voor?
mensen boven 50 jaar –> 15-25% later diverticulitis
wat zijn r.f van diverticulitis? (4)
lichamelijke inactiviteit, roken, NSAID gebruik en obesitas
Wanneer verwijs je iemand met diverticulitis toch met spoed naar een chirurg? (6)
- tekenen peritoneale prikkeling
- tekenen ileus
- rectaal bloedverlies
- lokale palpabele weerstand
- hypotensie
- CRP > 100
Welke 6 kenmerken maken een somatisch aandoening waarschijnlijker dan PDS?
- rectaal bloedverlies
- verandering stoelgang
- onbedoeld en onverklaard gewichtsverlies
- begin van de klachten bij een leeftijd van > 50 jaar
- eerstegraads familielid IBD, coeliakie of carcinomen <70 jr
- perianale afwijkingen of weerstand
Wat zijn de criteria van PDS? (6)
- recidiverende buikpijn gedurende minstens 3 dagen per maand in de afgelopen maanden
- klachten moeten minstens 6 maanden aanwezig zijn
- pt moet voldoen aan tenminste 2 criteria;
- < klachten na defecatie
- verandering in freq def
- verandering in consistentie ontlasting
Wat is refluxziekte? en waardoor komt het?
terugstroom van maagzuur in de slokdarm
Door: roken, abdominale obesitas, hiatus hernia, te veel eten, < peristaltiek en lage sfincterspanning
Waardoor worden ulcera in de maag of duodenum meestal veroorzaakt?
Helicobacter pylori en soms medicatie (NSAIDs)
Wanneer is er meer pijn bij een ulcera? + wat verlicht de klacht?
De pijn is erger bij een lege maag. Bij een ulcus duodeni is er minder pijn door voedsel, bij een maagulcera is er geen verlichting door voedsel
Waar hebben mensen meer risico op als ze chronisch PPI’s gebruiken en besmet zijn met H. pylori?
atrofie van het maagslijmvlies en daardoor op een maagcarcinoom
Bij wie komt een maagcarcinoom en slokdarmcarcinoom meer voor?
mannen, mn boven 50 jaar
Wat zijn r.f. voor een maagcarcinoom? (7)
en een slokdarmcarcinoom? (2)
roken, alcohol, achloorhydrie, H pylori infectie, voeding, eerdere maagresectie en erfelijke predispositie
- roken en alcohol
wat zijn r.f. van plaveiselcelcarcinoom van de oesofagus? (6)
frequent drinken hete dranken, achalsie, radiotherapie voor mammacarcinoom, corrosief letsel, plummer-vinson syndroom en hoofd-hals maligniteiten
r.f. adenocarcinoom van oesofagus? (3)
obesitas, radiotherapie voor mammacarcinoom, barrett oesofagus
Wat zijn alarmsymptomen van de buik? (4)
- circulatoire instabiliteit
- hematemesis of melena
- aanhoudend braken
- plots ontstane, ernstig toenemende pijn in buik
Wat is de behandeling bij een H. pylori besmetting? (3)
PPI + amoxicilline + claritromycine
Wanneer moet je testen op H. pylori?
Als een behandeling met PPI de klachten niet wegneemt
Van chronisch PPI gebruik krijg je meer risico op osteoporotische fracturen, infecties, reizigersdiarree en geneesmiddeleninteractie. Wanneer slikt iemand wel chronisch PPI? (4)
- maagbescherming
- zollinger-ellison syndroom
- Barrett oesofagus
- oesofagitis
Functionele obstipatie kan gesteld worden a.d.h.v. ROME-III criteria; leg uit?
- twee of meer criteria;
- def <2x/wk
- hard persen (25%)
- harde def of keutels (25%)
- gevoel incompleet (25%)
- gevoel obstructie (25%)
manuele handeling (25%)
- zachte ontlasting zelden zonder laxantia
- onvoldoende criteria voor PDS
- bovenstaande criteria minimaal 3 maanden aanwezig en klachten zijn minimaal 6 maanden voor diagnose begonnen
Wat zijn oorzaken van een mechanische/obstructieve ileus?
tumor, invaginatie, strictuur, streng, ruimte innemend proces buiten colon, vovulus, Crohn, diverticulaire stenose, beklemde les- of litteken breuk of faecale impactie
Wat is een paralytische ileus? + 6 oorzaken
gestoorde darmpassage doordat de darmwand niet effectief contraheert
Door: intra-abdominale ingrepen, peritonitis, pancreatitis, medicatie (opiaten), hypothyreoïdie of diabetische ketoacidose
waarom zorgen opioïden voor obstipatie?
> tonus van gladde gastro-intestinale spieren –> < motiliteit
+ < secreet productie
Welke medicijnen hebben obstipatie als bijwerking, naast opioïden? (9)
- anti cholinerge middelen; TCA, antipsychotica, medicatie tegen Parkinson en oxybutynine
- serotonineheropnameremmers
- anti-epileptica
- bisfosfonaten
- ijzer- en calciumpreparaten
- calciumantagonisten
- NSAIDs
- diuretica
- Aluminium bevattende antacida
Welke metabole aandoeningen kunnen obstipatie geven?
hypothyreoïdie
DM
Parkinson
MS
Zwangerschap
Prolaps vaginawand
Wat is de belangrijkste oorzaak van obstipatie bij kinderen?
ophoudgedrag
Wat is de ziekte van Hirschsprung?
aangeboren aandoening bij baby’s met defecatieproblemen; door ganglioncellen die aanwezig zijn in het uiteinde van het colon
wat is de behandeling van obstipatie bij volwassenen en welke bij kinderen?
- volwassenen: lactulose en macrogol
- Kinderen: lactulose
Werkt dit niet? dan bisacodyl klysma
Wat zijn relatieve contra-indicaties voor een klysma? (9)
- braken
- buikklachten
- acute buikaandoeningen
- aangeboren megacolon
- maag-darmbloedingen
- beschadigd darm-rectumslijmvlies
- matige nierinsufficiëntie
- > absorptie van fosfaat
- verstoringen van de elektrolytenbalans
Hoe ontstaan hemorroïden?
distaal in het rectum zit hemorroïdaal weefsel, dat het rectum ondersteunt met incontinentie. Als dit beschadigd raakt en er bloedverlies optreedt, ontstaan er hemorroïden
Wanneer geven hemorroïden klachten? + beh?
als ze tromboseren –> pijnklachten
Verder jeuk en prolapse gevoel.
- medicatie tegen pijn en jeuk, helpt niet; rubberbandligatie
wat is een fissura ani? + beh?
een scheurtje in het distale deel van het anale kanaal (meestal posterieure zijde)
- anale creme en als dit niet helpt; botulinetoxine injectie
Hoe noem je adenomen, colorectaal carcinoom en anuscarcinoom ook wel genoemd?
neoplasmata
Bloedden neoplasmata en poliepen vaak?
nee, meestal alleen als er defecatie langs komt <– proximale poliepen bloeden nog minder vaak
Wat zijn r.f. voor een anuscarcinoom? (5)
- HIV
- HPV besmetting
- MSM
- immunosuppressie
- VG vulva- of cervixcarcinomen
Wat is proctitis?
ontsteking van het rectum, loze aandrang, rectaal bloedverlies en een dof onaangenaam gevoel bij normale ontlasting
Waardoor ontstaat een proctitis? (6) +1
CU, crohn, soa, infectie herpes simplex, cytomegalovirus bij immuungecomprimmitteerde pt of idiopathisch
kan ook na radiotherapie!
Wat is ischemische colitis en waardoor ontstaat het?
mucosa van de darm laat door ischemie los. Dit ontstaat na een periode van hypotensie en dit resulteert in bloederige diarree en krampende buikpijn
geneest vanzelf
Wat zijn angiodysplasieën? en bij wie vooral?
vasculaire malformaties die zich bevinden in de (sub) mucosa van het colon ascendens en het caecum
<– mn bij ouderen
Welke klachten duiden op weefselinvasie bij een UWI? (6)
- koorts
- algehele malaise
- rillingen
- tekenen van sepsis
- flank- of perineumpijn
- delier
Welke 6 risicogroepen zijn er voor UWI’s?
- vrouwen met DM of < weerstand
- vrouwen met afwijkingen in de urinewegen of de nieren
- vrouwen met neurologische blaasfunctiestoornissen
- zwangeren
- mannen
- kinderen <12 jaar
Wat is de behandeling van een UWI bij vrouwen + kids > 12 jaar?
en bij een weefselinvasie?
en bij kinderen?
afwachtend of nitrofurantoïne <– ook bij risicogroepen
- bij vrouwen 7 dagen, bij mannen 14
ciprofloxacine
- 10 dagen amoxicilline/clavulaanzuur
Wat is Fitz-Hugh-Curtis?
is een aandoening waarbij het kapsel van de lever ontstoken is en verklevingen ontstaan. De aandoening komt alleen bij vrouwen voor en wordt meestal door een infectie van de eileider met een SOA veroorzaakt.
meestal geen symptomen, wel dan: koorts, buikpijn in de R bovenbuik, strangurie en dyspareunie <– pijn is erger bij diep inademen
Wat zijn r.f. voor een EUG? (6)
- EUG in de VG
- tubachirurgie
- hormoonspiraal
- SOA
- pelvic inflammatory disease
- VG subfertiliteit
Wat zijn r.f. van een ovariumtorsie? (3)
cysteus vergroot adnex, eerdere overium torsie, pcos
Wat is een epididymitis?
ontsteking bijbal; unilaterale zwelling, koorts, mictieklachten, misselijkheid en braken <– minder pijn bij omhoog houden van de aangedane testis, > doorbloeding
Wat is een torsio testis?
draaiing van de testis in longitudinale as
- unilaterale zwelling, subferiele lichaamstemperatuur, misselijkheid en braken <– pijn neemt niet af bij omhoog houden bal + < doorbloeding
Wat kan je voorschrijven bij eventuele hinderlijke aspecifieke mictieklachten?
alfuzosine of tamsulosine
En wat schrijf je voor bij urge-incontinentie?
anticholinergum of oxybutininepleister
Met welke CT scan kan je een uretersteen aantonen?
blanco CT scan
Wat is de medicatie tegen koliekpijn?
diclofenac, na 5-7 dagen controle
Wanneer moet er direct verwezen worden bij een niersteen? (7)
- koorts
- zwangerschap
- onbeheersbare pijn ondanks pijnstilling
- vermoeden dubbelzijdig steenlijden
- nierinsuf <30ml/min of mononier
- klachten hematurie na 4 weken en geen mogelijkheid CT aanvragen
- persisterende beheersbare pijn en/of erytrocyturie
