Observatie

Question 1

Welke kenmerken heeft de techniek “observatie”?

Answer 1

1. kijken en luisteren naar interactie of fenomeen
2. veldonderzoek: doelgroep in natuurlijke omgeving
3. belangrijk ethisch aspect: open onderzoek.
4. uitzondering in bepaalde gevallen: info die anderszins niet valt te achterhalen = verborgen onderzoek mogelijk.
   - misleiding (undercover)
   - gedeeltelijk verborgen (deels geïnformeerd).

Question 2

Welke types observatie zijn er te onderscheiden?

Answer 2

1. niet-participatief
2. participatief
3. via videos en sensoren.

Question 3

Wat houdt het type niet-participatieve observatie in?

Answer 3

• onderzoeker als passieve waarnemer
• alleen waarnemingen
• geen achterliggende motivatie
• geen verstorend effect.

Question 4

Wat houdt type participatieve observatie in?

Answer 4

• onderzoeker als lid van de groep
• rijkere gegevens
• perspectief van een insider
• “in de huid van” = risico op vertekening/subjectiviteit.

Question 5

Wat houdt het type observatie via videos en sensoren in?

Answer 5

• naturalistisch rijonderzoek
• inzichten gedurende lange termijn
• achterhalen achterliggende redenen
• onder natuurlijke- of gecontroleerde omstandigheden.

Question 6

Welke mogelijke problemen kunnen zich voordoen bij observatie?

Answer 6

1. Hawthorne effect: mensen vertonen ander gedrag wanneer ze bewust zijn van observatie.
2. Bias-vertekening bij de observator: door vooroordelen, objectiviteit in het gedrang, mogelijk onvolledige observatie/registratie.

Question 7

Wat kun je doen tegen bias-vertekening bij de observator?

Answer 7

Betrouwbaarheid meten:

• inter-beoordelaarsbetrouwbaarheid
• intra-beoordelaarsbetrouwbaarheid.

Question 8

Wat houdt het meten van een inter-beoordelaarsbetrouwbaarheid in?

Answer 8

Hierbij bereken je achteraf het verschil tussen waarnemers.

Question 9

Wat houdt het meten van een intra-beoordelaarsbetrouwbaarheid in?

Answer 9

Hierbij ga je de betrouwbaarheid van 1 waarnemer na.

Question 10

Welke registratievormen zijn er te onderscheiden in de methode “observatie”?

Answer 10

1. beschrijvende/verhalende registratie
2. registratie in schalen
3. registratie in categorieën
4. elektronische registratie (opname).

Question 11

Wat zijn de kenmerken van een beschrijvende/verhalende registratie?

Answer 11

1. kwalitatief
2. korte aantekeningen in eigen woorden
3. geeft dieper inzicht in interactie
4. beschrijving in woorden onderzoeker = subjectief
5. moeilijk alles te capteren.

Question 12

Wat zijn de kenmerken van een registratie in schalen?

Answer 12

1. kwantitatief
2. categorische registratie
3. minder specifiek, minder diepgaande info

Question 13

Wat zijn de kenmerken van een registratie in categorieën?

Answer 13

1. waarnemer bepaald hoe de waarneming te classificeren
2. kwantitatief
3. categorische registratie
4. minder specifiek, minder diepgaande info

Question 14

Wat zijn de kenmerken van een elektronische registratie?

Answer 14

1. opname via elektronisch materiaal bijv. video
2. achteraf terugkijken met anderen
3. objectievere conclusies

Nadeel: mensen doen zich anders voor met camera.

Question 15

Welke fouten zijn mogelijk bij een registratie in schalen of categorieën?

Answer 15

1. Centrale tendens (waarnemer vermijdt extreme posities)
2. Hoogte effect (neiging naar bepaald deel van de schaal)
3. Halo effect (waarnemer beoordeelt op 1 aspect; bias).

Question 16

Beschrijf de fases van een observatie?

Answer 16

1. plan
2. veldwerk
3. verzamelen en analyseren
4. conclusies trekken

Question 17

Beschrijf de planfase van een observatie?

Answer 17

1. maak een onderzoeksplan
2. bereid observatiestudie voor
3. definieer en onderbouw:
   - onderzoeksvraag
   - doelgroep
   - timing en aantal van de observaties
   - verkeersgedragingen
   - demografische variabelen
   - details (bijv. technische details rotonde)
   - afbeelding
   - observatieschema.

Voorwaarden:

• wees flexibel!
• selecteer personen/locaties etc.
• verkrijg goedkeuring
• maak observatieformulier
• geef training aan observatoren.

Question 18

Beschrijf de veldwerkfase van een observatie?

Answer 18

• menselijke observatie: speel uw rol

- video-observatie: installeer camera’s.

Question 19

Beschrijf de fase van het verzamelen en analyseren van een observatie?

Answer 19

• gelijktijdig met veldwerk
• maak duidelijke notities
• via computerprogramma’s