metelau ac echdynnu metelau Flashcards

1
Q

beth yw mwynau metelau?

A

rhai mwynau sydd i’w cael yng nghramen y ddaear yn cynnwys metelau wedi’u cyfuno ag elfennau eraill.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

beth yw fformiwla cemegol, enw a symbol y metel sydd ynddo a defnydd y metel haematit?

A

Fe2O3 - Haearn Fe - Mwyafrif yn cael ei newid yn ddur ar gyfer adeiladu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

beth yw fformiwla cemegol, enw a symbol y metel sydd ynddo a defnydd y metel bawcsit?

A

Al2O3 - Alwminiwm Al - Awyrennau, ffoil coginio, sosbenni, ceblau trydan uwchben.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

beth yw fformiwla cemegol, enw a symbol y metel sydd ynddo a defnydd y metel malachit?

A

CuCO3 - Copr Cu - Pibellau dwr, gwifrau trydan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

beth yw eng o fetelau sydd i’w canfod yn naturiol?

A

aur ac arian

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

beth ydy metelau sydd yn uwch i fyny’r gyfres adweithedd yn gallu gwneud?

A

dadleoli metel sydd yn is yn y gyfre adweithedd allan o’i gyfansoddyn- adwaith dadleoli.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

beth yw trefn adweithedd o lleiaf adweithiol i mwyaf adweithiol?

A

aur,copr,haearn,magnesiwm,potasiwm.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

beth sy’n digwydd i metelau mwy adweithiol na carbon?

A

cael ei echdynnu gyda electrolysis (defnyddio ttydan i echdynnu wahanol fathau o metelau).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

beth sy’n digwydd i metelau sy’n llai adweithiol na carbon?

A

cael ei echdynnu drwy rydwythiad cemegol yn defnyddio carbon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

beth ydym yn galw sylwedd pan mae’n ennill ocsigen?

A

ocsidio

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

beth ydym yn galw sylwedd pan mae’n colli ocsigen?

A

rydwytho

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

beth yw adweithiau rhydocs?

A

rhai adweithiau cemegol- un sylwedd yn cael ei ocsidio, ac un arall yn cael ei rydwytho ar yr un pryd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

beth yw adwaith thermit?

A

eng o adwaith dadleoli
metel alwminiwm ocsid yn adweithio mewn awaith sy’n ecsothermig iawn.
haearn sy’n ffurio mewn cyflwr tawdd ac yn gallu cael ei defnyddio i weldio cledrau rheilffordd gyda’i gilydd ar drac.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

beth yw pwrpas magnesiwm yn adwaith thermit?

A

gynnu’r adwaith- nid yw’n cymryd rhan yn yr adwait ond yn darparu egni i gychwyn yr adwaith

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

beth yw hafaliad adwaith thermit?

A

alwminiwm + haearn ocsid = haearn + alwminiwm ocsid
2Al+Fe2O3->2Fe +Al2O3
alwiniwm yn fwy adweithiol na haearn felly yn dadleoli’r haearn o’r haearn ocsid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

beth yw pwrpas y ffwrnais chwyth?

A

echdynnu haearn o’i fwyn sef haematit (haearn ocsid).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

beth yw mwyn haearn?

A

ffynhonnell o haearn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

beth yw golosg?

A

fel tanwydd ac er mwyn cynhyrchu carbon monocsid ar gyfer broses rydwytho

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

beth yw calchfaen?

A

cael gwared ar amhureddau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

pryd ydy slag yn ffurfio?

A

pan fydd y calchfaen yn ymddatod ac yn adweithio gyda thywod o’r cerrig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

beth yw aer poeth?

A

darparu ocsigen fel y gall y golosg llosgi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

beth yw prif gamau y proses o echdynnu haearn o’i fwyn?

A
  1. mae’r ocsigen yn yr aer poeth yn adweithio gyda’r carbon yn y golosg i ffurfio carbon monocsid mewn adwaith ecsothermig iawn.
  2. carbon monocsid yn rydwythydd cryf ac wrth iddo syud lan y ffwrnais mae’n adweithio gyda’r haearn ocsid i ffurfio carbon deuocsid a haearn.
    calchfaen yn adweithio gyda amhureddau fel tywod i ffurfio slag gyda dwysedd is na haearn felly yn anorfio ar ben yr haearn tawdd a gallu cael ei bibellu i ffwrdd ar wahan.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

beth yw hafaiad y golosg (carbon) yn llosgi?
ydy e’n endothermig neu ecsothermig?
beth yw ei tymheredd?

A

carbon + ocsigen -> carbon monocsid
2C + O2 = 2CO
ecsothermig- rhyddhau gwres u wresogi ffwrnais (2000 celcius)

23
Q

beth yw hafaliad rhydwytho’r haearn ocsid i ffurfio’r haearn?

A

haearn ocsid + carbon monocsid -> haearn + carbon deuocsid.
Fe2O3(s) + 3CO(n) -> 2Fe(h) + 3CO2(n).

24
Q

beth yw hafaliad calchfaen sy’n adweithio gyda amhureddau e.e tywod?

A

CaCO3(s)-> CaO +O2
CaO(s)+SiO2(s)->CaSiO3(h)

25
Q

sut gallwch lleihau cost y broses?

A

broses yn parhaus gyda’r defnyddiau crai yn cael eu hychwanegu’n gyson a’r haearn a’r slag yn cael eu tynnu i fwwrd yn gyson. hyn yn arbed twymo lan y ffwrnais yn rheolaidd felly lleihau costiau egni
slag yn cael ei werthu i gwmniau ar gyfer deunydd ynysu ar gyfer adeiladu neu i wneud heolydd

26
Q

beth yw effeithiau amgylcheddol y broses?

A

nwyon gwastraff yn cynnwys CO2 cyrannu at gynhesu byd eaeng

27
Q

beth yw electrolysis?

A

dadelfeniad electrolyt trwy basio cerrynt trydanol trwyddo- rhaid i’r cyfansoddyn fod ar ffurf hylif er mwyn i’r ionau fod yn rhydd i symud.

28
Q

beth yw electrolyt?

A

cyfansoddyn ionig ar ffurf ymdoddiant neu hydoddiant sydd yn dadelfennu ar yr electrodau.

29
Q

beth yw electrod?

A

rhoden graffit neu platniwm sydd yn cael ei osod yn yr electrolyt.

30
Q

beth yw anod?

A

yr electrod positif

31
Q

beth yw catod?

A

yr electrod negatif

32
Q

beth yw dadelfennu?

A

pan mae cyfansoddyn yn ymhollti mewn i’w elfennau gyfansoddol.

33
Q

esboniad electrolysis?

A

pan rydych yn hydoddi neu ymdoddi cyfansoddion ionig, rydych yn galluiogi i’r ionau i symud.
ionau positif yn symud at y catod - ennill electronau i ffurfio atomau
ionau negatif yn symud at yr anod ble maent yn colli electronau i ffurfio atomau

34
Q

OIL RIG

A

Oxidation Is Loss of electrons, Reduction Is Gain of electrons

35
Q

beth sy’n digwydd ar y catod mewn prawf elecrolysis plwm bromid?

A

ionau Pb2+ yn derbyn 2 electron i ffurfio atomu PB - Pb2+ + 2e- -> Pb

36
Q

beth sy’n digwydd ar yr anod mewn prawf elecrolysis plwm bromid?

A

ionau Br yn rhyddhau electron i ffurfio atomau Br- wedyn mae dau atom Br yn cyfuno i ffurfio moleciwl Br2 (Ocsidio).
2Br- -> Br2+2e-.

37
Q

beth yw’r hafaliad llawn mewn prawf elecrolysis plwm bromid?

A

PbBr2-> Pb + Br2.

38
Q

beth fyddech yn arsylwi mewn prawf elecrolysis plwm bromid?

A

metel tawdd lliw arian yn casglu o dan y catod a swigod o nwy brown-oren yn yr anod.

39
Q

beth yw hafaliad echdynnu alwminiwm o’i fwyn?

A

2Al2O3-> 4Al + 3O2
Alwminiwm ocsid -> Alwminiwm +ocsigen

40
Q

beth yw electrolyt echdynnu alwiniwm o’i fwyn?

A

alwminiwm ocsid tawdd (950 degrees)

41
Q

beth yw electroadau echdynnu alwminiwm o’i fwyn?

A

carbon

42
Q

beth sy’n digwydd mewn prawf echdynnu alwminiwm o’i fwyn?

A

alwminiwm yn cael ei hydoddi mewn cryolit tawdd i leihau’r ymdoddbwynt

43
Q

beth sy’n digwydd ar y catod mewn prawf echdynnu alwminiwm o’i fwyn?

A

ionau alwminiwm yn ennill electronau (rhydwytho)
Al3+ + 3e- -> Al
atomau alwmniwm yn digyn i waelod y gell fel metel tawdd (tym uchel).

44
Q

beth sy’n digwydd ar yr anod mewn prawf echdynnu alwminiwm o’i fwyn?

A

ionau ocsid yn colli electronau (ocsidio)
2O2- -> O2 + 4e-
nwy ocsigen yn byrlymu yn yr anod- ymosod ar yr anodau graffit i ffurfio nwy carbon deuocsid- newid o bryd i’w gilydd

45
Q

beth yw rhai ffactorau sy’n effeithio ar hyfwydra economaidd prosesau echdynnu?

A

safle nad yw’n agos i ardaloedd adeiledig
tref neu ddinas o fewn pellter cymudo ar gyfer y gweithlu
cysylltiadau trafnidiaeth da er mwyn clduo ‘r cynnyrch i’r prynwyr.
angen llawer o egni trydanol

46
Q

beth yw priodwddau a defnydd haearn?

A

caled a cryf
i greu dur

47
Q

beth yw priodwddau a defnydd copr?

A

cryf, dwysedd isel, drgludo gwres a thrydan da
pibellau dwr/nwy, gwifrau trydanol, sosbenni a gemwaith.

48
Q

beth yw priodwddau a defnydd titaniwm?

A

caled, cryf, dwysedd isel, gwrth gyrydol, ymdodd uchel
cydrannau awyrennau, mewnblaniad meddygol, cerbydau modur.

49
Q

beth yw metelau trosiannol?

A

metelau mwyaf nodweddiadol y tabl cyfnodol yng nghanol y tabl cyfnodol

50
Q

beth yw priodweddau metelau trosiannol?

A

hydrin
ymdodd uchel ond am mercwri
dargludo trydan a gwres da
gatalyddion defnyddiol (haearn)
ffurfio mwy nag un math o ion

51
Q

hafaliad ionig cu2+

A

cu2+(dy) + 2OH-(dy)-> Cu(OH)2(s) - gwaddod glas gelaidd

52
Q

hafaliad ionig Fe2+

A

Fe2+(dy) + 2OH-(dy)-> Fe(OH)2(s) - gwaddod gwyrdd gelaidd

53
Q

hafaliad ionig Fe3+

A

Fe3+(dy) + 3OH-(dy)-> Fe(OH)3(s) - brown lliw rhwd gelaidd

54
Q

beth yw aloi?

A

cymysgedd o fetelau

55
Q

aloi dur gwrthstaen?

A

70% haearn, 20% cromiwm, 10% nicel
ddim yn cyrydu
defnyddio yn sinc y gegin, cyllyll a ffyrc a cydrannau ceir

56
Q

aloi pres?

A

70% copr, 30% nicel
caletach na chopr a ddim yn cyrydu
defnyddio yn offerynnau cerdd