Menslike Endokriene Stelsel Flashcards
Eksokriene Kliere
Kliere wat hul afskeidings in buise stort wat dit na ‘n ruimte in die liggaam of na buite vervoer bv. Speekselkliere in mond.
Endokriene klier:
Buislose klier wat hul afskeidings (hormone) direk in die bloedstroom stort.
(Die bloed vervoer die hormone na die teikenorgane waar hul funksies verrig)
Definisie van Hormone
Hormone is organiese chemiese boodskappers. Meeste is proteïen, sommige is steroïede.
Hipotalamus
ADH
- ADH beheer herabsorpsie van water (maak wande van nierbuisies en versamelbuisies meer deurlaatbaar vir water)
- help om water vir liggaam te bewaar.
Pituïtêre klier/ Hipofise
Basis van brein met kort steeltjie aan Hipotalamus geheg. Voorlob+agterlob. TSH GH (STH) FSH LH Prolaktien
TSH
Tiroïedstimulerende Hoormoon
-stimuleer tiroïed om tiroksien af te skei.
GH (STH)
Groeihormoon/Somatotrofiese hormoon.
-bevorder groei van skelet en spiere(stimuleer proteïensintese)
FSH
Follikelstimulerende hormoon
Vrou- stimuleer ontwikkeling van primêre follikel in ovarium tot Graaf se follikel.
Man- aktiveer kiemepiteel vir spermatogenese
Prolaktien
Stimuleer melkliere om na geboorte van baba melk te produseer.
Toroïedklier
Tiroksien: “tempo”
- verhoog basale metaboliese tempo
- verhoog hartklop+ asemhalingstempo
- normale groei ontwikkeling v organs
- normale funksionering van SS
Oorafskeiding TIroksien
Verhoogde metaboliese tempo
Gewigsverlies
Versnelde hartklop, respirasietempo en bloedruk
Verhoogde prikkelbaarheid
Onderafskeiding TSH
Kinders: Kretinisme
Volw: miksedeem
Pankreas/ eilandjies van Langerhans
Alfaselle-Glukagon- verhoog glukose vlak
Beta selle-Insulien-verlaag glukose vlak
Byniere
Adrenalien- berei liggaam voor vir aksie in ‘n noodtoestand
Aldosteroon-reguleer ioonbalans van weefselvloeistof
Ovarium
Estrogeen- deur ontwikkelende folikels
- sekondêre geslagskenmerke
- verdikking van endometrium wand(voorbereiding vir inplanting)
- onderdruk vrystelling FSH
Progestoroon-Corpus Luteum
- verdikking van endometrium +instandhouding tydens swangerskap
- onderdruk vrystelling van FSH en LH.