menisectomie Flashcards
beschrijf meniscusletsels
de richtlijn gaat over behandeling van primaire menisectomie. idealiter vind instroom plaats binnen 10 dagen na de operatie
de risicofactoren voor krijgen van meniscuslaesies zijn
- sporten
- pre-existente problemen met betrekken tot de knie
bijna altijd een partiele menisecotmie in 95% is het artroscopisch
in 72% is het de mediale meniscus
na een menisectomie is de kans op vroegtijdge ontwikkeling van artrose verhoogd
benoem de prognostische factoren voor herstel na een menisectomie
bevorderende factoren
- participatie in sport preoperatief
- goede voorbereiding op sport postoperatief
belemmerende factoren
- gecompliceerd letsel
- plaats resectie
- hoeveelheid verwijderd weefsel
- finaciele compensatie van werkgever
- eerder knieoperatie
- preoperatieve pijn
beschrijf het beloop na een menisectomie
het natuurlijk beloop is gekenmerkt door een toename van functies, activiteiten en participatie in de tijd en een afname van de pijn
binnen 2 weken moet er verbetering te zien zijn, vanaf ongeveer 6 weken na de menisectomie moet de patient weer normaal ADL kunnen uitvoeren.
beschrijf de patient profielen bij een menisectomie
globaal zijn er 2 uiterste
1 de patient die na een menisectomie nauwelijks klachten heeft en snel herstelt (jonge getrainde sporter met ongecompliceerd letsel)
2 een patient met veel langdurige revalidatie met vertraagd herstel, iemand met een belaste voorgeschiedenis en degeneratieve verschijnselen in de knie.
wat wil je weten over de menisectomie van een patient
- operatie techniek
- lokalisatie en lengte van ruptuur en omvang van menisectomie
- andere pathologie
- gegevens aanvullend onderzoek
- gebruik medicatie
- gebruik loophulpmiddelen
- percentage belasting
wat zijn de alarmsignalen en belangrijkste stymptomen na een meniscectomie
ALARMSIGNALEN
- persisterende onbegrepen pijn
- te lage belastbaarheid van de knie
- ontstekingsverschijnselen als gevolg van infectie
- persisterende ontstekingsverschijnselen
BELANGRIJKSTE SYMPTOMEN
- pijn is niet provoceerbaar of reduceerbaar bij uitoefenen van functies en uitvoeren van activiteiten
- zwelling neemt niet af
- knie wordt niet dunner ondanks bewegen en/of oefenen
beschrijf het lichamelijk onderzoek bij een menisectomie
inspectie en palpatie - aard en ernst van de \+ hydrops \+ synovitis \+ temperatuur \+ kleur/roodheid \+ vorm van de knie \+ pijn in relatie tot de lokalisatie - statiek, standsafwijking, pijn in rust, staand en gaan - de vorm/kleur van wondjes/littekens
bewegingsonderzoek
- actief bewegingsonderzoek
+ actieve stabiliteit in stand, op 2 en 1 been. met toenemende en afnemende knieflexie
+ aandacht voor pijn bij belasten, functionele instabiliteit, angst
- mobiliteitsonderzoek van knie en patella
- observatie van het gangpatroon eventueel met GALN
- bewegingsonderzoek op de bank
+ spierfunctie van quadriceps
+ kracht van bovenbeenspieren
+ pijnvrije ROM, extensiemogelijk, slotklachten, vloeiend
- onderzoek mechanische stabiliteit
+ algemene indruk van uitvoering active straight leg raise
beschrijf de meetinstrumenten bij een menisectomie
aanbevolen meetinstrumenten, vragenlijsten en test
PIJN
- VAS
FUNCTIES
- lysholmsocre voor inventarisatie van functies
- GALN voor flexie, extensie en gangpatroon.
ACTIVITEITEN/PARTICIPATIE
- PSK
- lysholm
- Tegnerscore
- FORSS factor operational rating system scale voor ADL activiteiten
- eventueel SARS sports activity rating scale
wat wil je weten in de analyse bij een menisectomie
op basis van de verwijsgegevens, gegevens uit anamnese enf unctieonderzoek moet je andwoordt hebben op de volgende vragen
- wat zijn de belangrijkste gezondheidsproblemen (instabiliteit/beweeglijkheid) en de gevolgen op functioneren. is er sprake van artrostische verschijnselen, rode vlaggen, instabiliteit
- zijn er verbanden tussen stoornissen in anatomische eigenschappen, functies, beperking in activiteiten en participatie
- zijn er prognostische belemmerende/bevorderende factoren, externe/persoonlijke factoren die invloed hebben op het herstel
- in welke fase van herstel bevindt de patient zich en is er sprake van normaal of afwijkend beloop
- is de instroom in minder belaste of belaste fase
beschrijf de instroom fases bij een menisectomie
dit is onderverdeel in minder belaste fase en belaste fase
de belastbaarheid is afhankelijk van hoe de patient tijdens de behandeling, na afloop van de behandeling en de volgende dag zijn knie kon en kan belasten
de minder belaste fase is kort, deze is onderverdeeld in acuut en subacuut
acuut is circa 0-5 dagen postoperatief gericht op stoornisniveau (weefselherstel en voorkomen van bewegingsangst)
subacuut circa 5-10 dagen postoperatief op activiteiten niveau bijv. lopen
wat zijn de behandeldoelen per fase van menisectomie
FASE 1A FUNCTIES/ANATOMISCHE EIGENSCHAPPEN - vermindering gevolgen operatie - vermindering pijn - afstemming belasting belastbaarheid - preventie bewegingsangst ACTIVITEITEN - verbetering beperking in ADL - leren gedoseerd bewegen
FASE 1B FUNCTIES/ANATOMISCHE EIGENSCHAPPEN - normalisering mobiliteit knie/spierlengte - toename/normalisering actieve stabiliteit, kracht, coordinatie, uihoudingsvermogen - vermindering bewegingsangst - dynamisch gaan ACTIVITEITEN - afbouwen lopen met krukken - verbeteren eenvoudige ADL - lopen en traplopen - transfers - goede kwaliteit van bewegen
FASE 2 FUNCTIES/ANATOMISCHE EIGENSCHAPPEN - afname stoornissen die verminderen kwaliteit van bewegen of beperking veroorzaken - herstel bewegingsautomatisme - handhaving en verbetering gangpatroon ACTIVITEITEN - verbeteren complexe ADL - lopen en draaien - roeien, fietsen - complexe transfers - verbetering sport/ werkgerelateerde activiteiten PARTICIPATIE -bevordering participatie in werk, hobby, sport
beschrijf de behandeling van een patient in fase 1a na een menisectomie
direct beginnen met bevorderen van mobiliteit en opbouw van de belasting knie al dan niet met loophulpmiddel.
nadruk op informeren en oefenen
info over mate van belastbaarheid na operatie en adviezen over omgang
oefenen op bewegen binnen grenzen van belastbaarheid. indien nodig met gebruik van krukken.
duurt 0-5 dagen
kenmerken van patienten zijn
- knie is pijnlijk en gezwollen
- sprake van verminderde bewegingsuitslag
- patient kan/durft nog niet volledig steun te nemen
beschrijf de behandeling van een patient in fase 1b na een menisectomie
gericht op informeren van de patient over normale, dynamische gaan en oefenen hiervan
kenmerken van de patient bij normaal herstel (functies en activiteiten nemen toe, pijn neemt af
- zwelling en pijn azijn afgenomen
- actief bewegen knie is mogelijk
- belastbaarheid neemt toe
- kwaliteit bewegen met krukken neemt toe (50-100% belast)
kenmerkend voor patienten met vertraagd herstel is te lang met krukken blijven lopen en langdurig niet-dynamisch lopen.
bij synovitis moet patent juist verminderd belasten.
beschrijf de behandeling van een patient in fase 2 na een menisectomie
de overgang van fase 1b naar 2 wordt bepaald door de kwaliteit van bewegen (dynamisch gaan) niet door tijd. criterium is dus ook aanwezigheid van dynamisch gangpatroon zonder krukken.
bij normaal herstel kan participatie in werk, sport, hobby gemiddeld in 4-6 weken wrodt bewerkstelligd.
benoem de verrichtingen bij fase 1A van een menisectomie en waar ze op gericht zijn
informeren
- aangedane structuren
- lopen op geleide van pijn en zwelling
- dynamisch bewegen
- aard en ernst van letsel
- te verwachten duur herstel
- afbouwen medicatie
adviseren
- mate van belastbaarheid en belasting
- gedoseerd bewegen
- sporten
- rust nemen
- gebruik van krukken
oefenen/sturen
- functies van het kniegewricht binnen grenzen van belastbaarheid
- actief bewegen van de knie, coordinatie, stabalans
- ADL-activiteiten
begeleiden
- verstrekken van hulpmiddelen
