Lota 4 Flashcards
Veirur eru litlar agnir sem samanstanda af
Erfðaefni, hylki og sumar hafa hjúp
Uppbygging veiruhylkis getur verið
Margflata, gormlaga, flókin
Tilgangur veiruhjúps
Hjálpar veirunni að leika á ónæmiskerfið og auðveldar henni að renna saman við frumu
Erfðaefni veira
DNA eða RNA
Veirur eru taldar eiga þátt í ____% krabbameina í mönnum
20
Helstu veirur sem er hægt að tengja við krabbamein
Epstein-Barr, HPV, lifrarbólga B og C
Veirur sem dreifast milli sömu frumutegunda valda hvernig sýkingum
Staðbundnum
Veirur sem dreifast á milli frumutegunda valda hvernig sýkingum
Systematískum
Bein greiningaraðferð
PCR
Óbein greiningaraðferð
Mótefnamælingar
IgM
Mótefni sem myndast fyrst eftir sýkingu. Hverfur nokkrum vikum eftir sýkingu
IgG
Mótefni sem myndast nokkrum vikum eftir sýkingu og er varanlegt en lækkar með tímanum
Greining öndunarfærasýkinga
Háls- og nefkoksstrok
Greining útbrota á húð
Húðstrok
Greining sýkinga í MTK
Mænuvökvi
Parvoveira uppbygging
DNA án hjúps
Parvoveira B19 veldur hvaða sjúkdómi
Fimmta veikin
B19 parvoveirur fjölga sér í hvernig frumum
Frumum í örri skiptingu - í meltingarvegi, beinmerg, forstigsfrumum rauðra blóðkorna, fósturfrumum
B19 parvóveira er hættuleg fyrir
Fóstur, fólk með arfgenga blóðsjúkdóma, ónæmisbælda
Papillomaveira uppbygging
DNA án hjúps
Sjáanlegar HPV kynfæravprtur eru aðallega týpur
6 og 11
Papillomaveirur sem valda krabbameini í leghálsi eru yfirleitt týpur
16 og 18
Krabbamein í munni af völdum HPV er oftast af völdum týpu
16
Cervarix bóluefni gegn HPV ver gegn týpum
16 og 18
Gardasil bóluefni gegn HPV ver gegn týpum
6, 11, 16 og 18
Pox veirur uppbygging
DNA með hjúp
Pox mannaveirur
Stórabóla og molliscum contagiosum
Pox súnur
Apabóla, kúabóla, milker’s nodes, sláturbóla (orf)
Orf poxveira finnst í
Sauðfé og geitum
Stórabóla var útrýmt úr heiminum hvenær
1980
Herpes veirur uppbygging
Hjúpaðar DNA veirur
Herpes veirur
Herpes simplex 1 og 2 - Varciella zoster - Epstein Barr - Cytomegaloveira
HSV-1 mótefni finnst á ___% fullorðinna á vesturlöndum
60-90%
HSV-2 mótefni finnst á ____% fullorðinna á vesturlöndum
20-30%
Herpesveira sem veldur flestum augnsýkingum
HSV-1
Herpesveira sem veldur heilabólgu
HSV-1
Herpesveira sem veldur heilahimnubólgu
HSV-2
Herpesveira sem veldur nýburasýkingum
Oftast HSV-2
Meðferð við Herpessýkingum
Acyclovir (zovir)
Meðferð við hlaupabólu
Hægt að gefa acyclovir en þarf hærri skammt en við Herpessýkingu
Fyrsta veiran sem tengd var krabbameini í mönnum
Epstein-Barr
Hvaða sjúkdómi getur Epstein-Barr veira valdið
Einkirnissótt
Skæðasta fósturskemmandi veiran
Cytomegaloveira
Adenoveirur uppbugging
DNA án hjúps
Veldur um 5% af öndunarfærasýkingum í börnum
Adenoveirur
Algeng ástæða kveisu í börnum - varir oft í 5-12 daga
Adenoveirur
Getur valdið blöðrubólgu mep blæðingum í börnum (aðallega drengjum) - sést einning hjá ónæmisbældum
Adenoveirur
Lifrarbólga A uppbygging
RNA án hjúps - picornaveira