Lögreglusálfræði Flashcards

Question

Elizabeth Loftus vildi láta breyta eiðnum sem vitni eru látin sverja áður en þeir gefa vitnisburð úr "do you swear to tell the whole truth and nothing but the truth" í annað, hvernig þá?

Answer 1

Do you swear to tell the truth, the whole truth, or whatever it is you think you remember?

Answer 2

Kennsl (recognition) - t.d. Krossapróf. Berum kennsl á réttan valmöguleika Upprifjun (recall) - frjáls möguleiki eða með vísbendingum, eins og ritgerðarspurning þar sem þú getur sagt frá öllu sem þú vilt

Answer 3

Skammtíma minni / vinnsluminni 1-18 sekúndur Geymir allt að 5-9 atriði í einu Ástæðan afhverju símanúmer eru flest allsstaðar 7 stafir Langtímaminni Nokkrir mismunandi þættir Verkminni (procedural ) - vöðvaminni - Lærum með endurtekningu, t.d. Setja í þvottavél, keyra, hjóla, synda - nota sýnidæmi Merkingarminni (semantic) - staðreyndir ,vitneskja sem maður man ekki endilega eftir hvernig manni áskotnaðist Atburðarminni (episodic) - útskrift, brúðkaup, líkamsára´s, áfall

Answer 4

Flokkshollusta (partisanship) - atburðir sem hafa persónulegt gildi fyrir vitni geta bjagað endurheimt atburðar úr minni, t.d. Knattspyrnuleikir. Ef Ísland tapar leik erum við líklegri til að túlka niðurstöðu dómara á þann veg að dómarinn sé ósanngjarn og túlka góðan varnarleik hins liðsins sem árásagirni af því við höldum með okkar liði. Handirt (scripts) - getur tengst þeim upplýsingum sem við munum bæði vegna kunnugra atburða (borða á veitingastað) og ókunnugra atburða. Ef við munum ekki eitthvað þá erum við líkleg til að tala um þá eins og við upplfiðum síðast þegar við urðum fyrir því. Fyllum upp í minningarnar með handritum ef við munum ekki eitthvað. Eðlilegt að við munum ekki allt frá A-Ö, munum ekki smáatriði sem er ekki nauðsynlegt að muna. Áhrif samhengis (context effects ) - það að fara á vettvang getur leitt til auknar endurheimtar úr minni. Gagnleg leið að biðja fólk að ímynda sér aftur vettvang. Tilfinningalegir þættir (emotinal factors) Neikvæðar tilfinningar geta hindrað endurheimt Hins vegar man fólk betur smáatriði samanborið við aðra atburði. T..d. í málum tengdum kynferðisofbeldi þá man fólk oft smávægileg atriði sem skipta ekki máli fyrir atburðinn sjálfan.

Answer 5

Eftir að við verðum vitin að atburði getur verið að við fáum upplýsingar um atburðinn og þær bjagi upphaflega minningu. Við fáum einhverjar upplýsingar og það eru nýjar upplýsingar, frá einhverjum öðrum eða spurningar eru settar fram með leiðandi hætti, Áhrif upplýsinga á minni, sem berast fólki eftir að það verður vitni að atburði hefur töluvert verið rannsakað Nýjar upplýsingar má út upphaflega minningu um atburð Nýjar upplýsingar fylla upp í eyður í minningu um atburð og Þótt nýjar upplýsingar mái ekki endilega út þær sem fyrir eru þá verða þær meira áberandi í minningunni. Fyrsta rannsókn á þessu fyrirbæri sem vitað er um var gerð í Þýskalandi árið 1896 af Albert Von Schrenk-Nortzing. Þar var verið að rannsaka áhrif sem komu eftirá. Komið hefur í ljós að vitni eru viðkvæmust fyrir þessum áhrifum þegar langur tími líður á milli atburðar og skýrslutöku og þegar n´jar upplýsingar koma frá fólki í áhrifastöðu (lögreglan t.d.) Sama á við um tilraun Ebbinghouse, hversu mikilvægt það er að afla framburðar sem fyrst.

Answer 6

Matsþættir (estimator variables) Þættir sem þú metur eftirá og ályktar út frá því Tímalengd frá atburði að upprifjun úr minni (framburði) Vímuástand vitnis á þeim tíma sem atburður átti sér stað Kerfisþættir (system variables) - þættir sem eru innbygðir í dómskerfið og geta haft áhrif á þessa þætti Þætti sem þú stjórnar í umhverfinu - t..d. Skýrsluherbergið og hvernig spurningar eru orðarðar Einnig um sanngirni sakbendinga og uppsetningu á þeim

Answer 7

Greind, kyn og kynþáttur hefur ekki áhrif á nákvæmni eða ónákvændi endurheimtar Rannsóknir sýna að aldur hefur áhrif Börn 5 ára og eldri eru ekki frábrugðin fullorðnum hvað nákvæmni varðar, en þau eru líklegri til að benda á einhvern í sakbendingu þegar hinn seki er ekki til staðar Eldra fólk (60-80 ára) gera fleiri villur í sakbendingu, bæði þar sem hinn seki er til staðar og þar sem hinn seki er ekki til staðar Rannsóknir hafa sýnt fram á tengsl á milli aukins aldur og minnkandi hugrænnar starfssemi og tilhneigingar til að treysta frekar á kunnugleika. Þessi lýtur út fyrir að vera kunnuglegur eða með kunnuglegt andilt, eru líklegri til að benda á hann Andlit getur verið kunnuglegt vegna þess að viðkomandi verslar í búðinni á horninu og þessi einstaklingur vinnur í búðinni. Hins vegar skiptir mestu að geta staðsett andilit, hvaðan þekkir þú þetta andlit og tengt það umhverifnu

Answer 8

t.d. áfengi í blóði Ölvíma getur haft neikvæð áhrif á skráningu og geymslu Mikið magn alkóhóls í blóði leiðir til meiri ónákvæmni í sakbendingu þar sem hinn seki er ekki viðstaddur. Þetta hefur verið skýrt með tilheigingu til að beina athyglinni að aðalatriðum í umverfinu t.d. Hárgreiðsla Þar af leiðandi eru auknar líkur á að velja fólk í sakbendingu sem svipar til sakbornings. Á bara við þegar mikið alkóhól er í blóð, 1-3 drykki í einstkaling sem er vanur að drekkar er ekki mikið magn. En þegar við erum að tala um fólk sem er verulega ölvað þá ertu komin yfir í það að það eru meiri li´kur á að þessir þættir hafi áhrif

Answer 9

Ósamræmi í framburði getur komið fram í kjölfar þess að vitni er yfirheyrt oftar en einu sinni Er það merki um ósannsögli eða óöryggi. Virðist vera þannig að lögfræðingar og réttarvörslukerfið, dómarar og fleiri, horfa oft til þess hvort það sé samræmi í framburði viðkomandi. Ef það er ekki samræmi framburði vitnisins þá er trúverðugleiki dreginn í efa. Það virðist ekki vera raunin eftir því sem rannsóknir sýna að ósamræmi tengist ekki allt of mikið ónákvæmni. .þ.e. Að við erum líklegri til að leiðrétta okkur sjálf ef við erum að segja satt því við munum meira. Wells segir að sá sem virðist vera staðfastastur í sínum vitnisburði, honum er yfirleitt trúað, en það er ekki þannig í raunveruleikanum

Answer 10

Kyn sakbornings hefur ekki áhrif á hæfni til að endurheimta framburð, erum ekki líklegri til að bera frekar kennsl á karl eða konu Vitni eru hins vegar líklegri til að bera kennsl á aðlaðandi eða óaðlaðandi andilt, heldur en dæmigerð andlit. Dæmi um þetta er morðið á Glanni Versace. Þar leitaði FBI að meintum morðingja og fengu þúsundir falskra ábendinga með skýringu að hann var með of dæmigert andlit, hann leit út eins og hver annar Vandinn með sérkenni þó þau geti hjálpað okkur að bera kennsl, þá er það erfiðara þvíi lögreglan sem þarf að undirbúa sakbendinguna þarf að finna aðra einstaklinga sem eru með líkindi við þessi sérkenni. Ef þú ert með of mikil sérkenni þá er erfitt að finna hina í sakbendinguna

Answer 11

Tengjast ekki einkennum einstaklingsins sjálfs, heldur áhrifum þess að vera með “dulbúning” svo sem hatta, gleraugu eða grímur. Lýsingar á andlitum snúa gjarnan að hárgreiðslu, augum, nefi og lögun andlita. Einfaldar útlitsbreytingar hafa áhrif á það hvort við náum að benda á réttan einstakling eða ekki

Answer 12

Lengd birtingar - hversu lengi sá vitni eitthvað. Almennt er að því lengri tími sem sjónarvottur verður vitni af atburði, því meirinákvæmni í sakbendingu þar sem hinn seki er til staðar en minni nákvæmni í sakbendingu þar sem hinn seki er ekki til staðar. Mögulega því viðkomandi velur þann sem er líkastur honum Nálægð vopns Ef vopni er beitt dregur það úr hæfni sjónarvotta til að bera kennsl á andlit árásarmanns þar sem athyglin beinist að vopninu. Kallast weapon focus effect, týpisk fight or flight viðbrögð þar sem við finnum fyrir ógnun Jafnaldra-skekkja - erum jafnan betri í að bera kennsl á fólk sem er svipað okkur í aldri heldu ren aðra, en það fer líka eftir því hvernig fólk við umgöngumst, hvort við umgöngumst fólk á breiðu aldursbili. Skekkja milli kynþátta - sjónarvottar eiga erfitt með að bera kennsl á andlit fólks af öðrum kynþætti en það sjálft. T.d. vangeta hvítra til að bera kennsl a´svarta sakborninga í tilbúinni sakbendingu. Sama og með aldur, skiptir meira um gæði og tíðni samskipsta við aðra kynþætti. Ef við eigum vini af öðrum kynþætti o.fl. Hefur áhrif og hjálpar manni að bera kennsl.

Answer 13

erum jafnan betri í að bera kennsl á fólk sem er svipað okkur í aldri heldu ren aðra, en það fer líka eftir því hvernig fólk við umgöngumst, hvort við umgöngumst fólk á breiðu aldursbili.

Answer 14

- sjónarvottar eiga erfitt með að bera kennsl á andlit fólks af öðrum kynþætti en það sjálft. T.d. vangeta hvítra til að bera kennsl á svarta sakborninga í tilbúinni sakbendingu.

Answer 15

Verðum að varast það að áhrif myndaalbúma getur haft áhrif á sakbendingu Kerfisþáttur frekar en matsþáttu ren þurfum að meta ef að búið er að fletta myndum á fyrri stigum þá og síðan berið um að bera kennsl á einhvern í sakbendingu getur það haft áhrif Viðbótarupplýsingar sem vitni fá geta bjagað minningar um atburðinn Ef við erum með lýsingar á per´sonu þá getum við borði það saman því stundum er það þannig að það verður verbal overshadowing. Erum búin að lýsa með tilteknum hætti þa´förum við oft að fókusa meira á orðin sem notuð eru heldur en andilitinu eða þeim sjónáreitum sem við sáum.

Answer 16

Amount of time under observation - hversu lengi sá sjónarvotturinn hann Distance - hversu langt frá var hann Visability - hvernig var lýsingin í staðnum á þessum tíma. nótt/dagur Obstruction - var eitthvað sem hindraði sýn, gluggi, bíll eða sá maður án hindrunar Known or seen before - hefuru séð viðkomandi áður? Any reason to remember - er einhver ástæða fyrir því að maður man þetta. Mikið af upplýsingum í kringum okkur að ef við skrásetjum allt í minnið þá væri það löngu fullt. Munum bara það sem við höfum ástæðu til að muna. Time lapse - hversu langt hefur liði frá því viðkomandi sá sakborning og þar til að koma að viðkomandi bar kennsl á hann hjá lögrelgu Error or material discrepancy - er einhver munur á milli orðunum/lýsingunni á viðkomandi og svo hvernig viðkomandi lítur út.

Answer 17

Almennt er það svo að vitni sem fer og horfir á sakbendingu hefur þá trú að lögreglan sé búin að ná þeim seka og er að fara að sýna þeim hann. Vitni hefur þá þessa trú að sá seki sé í röðinni

Answer 18

Valið á "hinum" sem eiga að standa í sakbendingaröðinni. áttu að vera með 3,6,10 eða 12 aðra sem vitni geta skoðað? Mikilvægt er að velja einstaklinga sem eru með svipuð einkenni

Answer 19

Mikilvægt að fatnaður sé samskonar þannig fólk velji ekki út frá fatnaði Á fatnaður líka að vera eins eða frábrugðinn klæðnaði sakbornings á tíma afbrotsins. Rannsóknir benda til þess að betra sé að fatnaður sé frábrugðinn þeim fatnaði sem sakborningur klæddist á vettvangi afbrots, annars gætu kennslin byggst á fatnaði fremur en útliti. Hér á landi eru þeir sem eru settir í sakbendingu séu í hvítum rannsóknargalla því þá nær maður að útiloka áhrif klæðaburðar, en getur gert sjónarvottum erfiðara fyrir

Answer 20

Hvernig þeir sem eru í sakbenidngunni eru kynntir fyrir fólki Venjulega sýndir samtímis, en líka hægt að gera í röð Í gamalli rannsókn Lindsay og Wells (1985) þar sem fólk var látið vera vitni af þjófnaði og síðan borið kennsl með myndbendingu, sex myndir. 58% voru með ranga ábendingu í sakbendingu þar sem allar myndir voru sýndar samtímis 17% voru með ranga ábendingu í sakbendingu þar sem ein mynd var sýnd í einu og þeim ekki tjáð hversu margar myndir þeir myndu sjá Af hverju er þessi munur? Helsta skýringin sem fræðimenn hafa sett fram er sú að þegar þú sérð alla valmöguleikana þá velur þú einn. Ef þú veist ekki fjölda valmöguleika þá bíður þú eftir því að sjá þann sem raunverulega er til staðar og velur ekki fyrr en þú ert öruggur.

Answer 21

Vitni er ekki sýndur allir í sakbendingunni í einu, heldur er einn sýndur í einu.

Answer 22

Allir í sakbendingunni eru sakborningar

Answer 23

sjónarvotti aðeins sýndur sakborningur í gegnum gler, og ekki sýndur neinn annar, bara spurður hvort þetta sé maðurinn. Mun minna notað

Answer 24

Getur rannsóknarmaður haft áhrif á mat sjónarvotts með atferli sínu Í bretlandi voru settar samræmdar reglur Lögreglumaður sem sér um sakbendinguna má ekki vera hluti af rannsóknarteyminu í málinu Hvorki vitnið né lögreglumaðurinn sem sér um sakbendinguna má vita hvort sakborningurinn sé í sakbendingunni - double blind Forðast að orða spurningar til vitnisins sem gætu haft áhrif á ákvarðanatöku þess. T.d. leiðandi spurningar.

Answer 25

Einn sakbending í einu, mestalagi 2-3. Í dag er bara einn sýndur í einu á Ísladni Velja skal “hina” í sakbendinguna út frá lýsingu vitnis. Passa að “hinir” séu ekki of svipaðir en verða þó að passa við útlitslýsinguna Double blind procedure - sá sem stýrir sakbendingunni veit ekki hver sakborningurinn er Ef að vitni hefur séð viðkomandi áður eða í gegnum myndflettingar þá á ekki að setja hann í sakbendingu, Gefa fyrirmæli að það kunni að vera að hinn seki sé ekki í sakbendingunni Skrá niður hvaða ákvörðun er tekin af vitninu ásamt því hversu öruggur viðkomandi er með ákvörðunina Tími á töfinni, frá því ákvörðun er komin fram og viðkomandi er sýndur. Skrá allt annað sem haft er eftir vitnum Ekki gefa neina endurgjöf á bendingu vitna eða upplýsingar um frammistöðu vitnis. Passa sig á því að þær upplýsingar sem vitni gefur í dómssalnum hversu örugg þau séu með framburðinn, skulum við hugsa minna um, heldur frekar hvernig viðkomandi var í sakbendingunni.

Answer 26

hefur áhrif á eftirtekt okkar. sjáum bara það sem við veitum eftirtekt og athygli, ekki það sem er út fyrir það sem við horfum á.

Answer 27

Þegar fólk hefur skýra minningu en veit ekki hvar eða hvenær atburðurinn var eða hverjir áttu í hlut. Upprunaruglingur er algengari eftir því sem fólk eldist. Mannst eftir að hafa séð þennan mann, en sástu hann fremja afbrot eða að versla í búðinni?

Answer 28

Structured Interview Protocol Markmið SIP er að styðja lögreglumenn sem eru nýir í starfi við að taka viðtal við vitni á vettvangi með einföldum og skilvirkum hætti með gagnreyndum leiðbeiningum og auka gæði sönnunargagna sem aflað er SIP byggir á minniskenningum og nýjustu niðurstöðum vísindarannsókna á skýrslutökutækni

Answer 29

Planing and preparation - undirbúningur og áætlun. Fyrir skýrslatökuna Engage and explain - nálgun og kynning. Í viðtalinu Account - frásögn, ítarefni og sókn. Í viðtalinu Closure - niðurlag. Í viðtalinu Evaluate - mat. Eftir viðtalið, ákveðið gæðamat

Answer 30

Lögreglumenn þurfa að vega og meta þær upplýsingar sem þeir hafa nú þegar þeir fara á vettvang, hvað þeir sjá heyra þegar þeir koma fyrst á vettvang Ákveðið hlutverk spyrjanda (ef þörf krefur). Skipta með sér verkum t.d. Ef fleiri en einn lögreglumaður mætir á stað Gerið viðeiganid ráðstafanir ef þörf krefur örugg /hljóðlát svæði tli að taka viðtal Aðskilja vitni Huga að þörfum og væntingum vitnisins. Í hvernig ástandi er vitnið, þarf vitnið að klæða sig, þyrst Spyrjið vitnið hvort það hafi rætt minningar sínar eða fengið einhverjar upplýsingar á samfélagsmiðlum eða með öðrum hætti. Allir þessir þættir þurfa að gerast áður en viðtal við vitni er hafið

Answer 31

Almenningsálit á viðbragði lögreglu (að bregðast við þörfum og væntingum vinta af fagmennsku og með skilvirkum hætti) spáir fyrir um samvinnuþýði vitna. First impression er mikilvægt fyrir samvinnu með vitni Kynntu sjálfan þig (og samstarfsmenn þína ef við á) Útskýrðu hver þú ert Skýrðu hvað þú ert að gera og afhverju - hvaða embætti þú kemur frá Ef þú ert að taka puntka eða taka upp, segðu þá frá því Fáðu upplýsingar um hvaða nafn við komandi vill nota(fornafn, millinafn, ættarnafn) Notið færni til að byggja upp góð tengsl hratt til að hvetja til samvinnu Verið afslöppuð, opin, líkamstjáning. - ekki krosslagðar hendur eða valdsmannleg staða. Beita virkri hlustun - ekki láta sína skoðun í ljós eða vera með dóma á hegðun fólks. Ekki trufla vitnið. Notið það sem þið eigið sameiginleg og speglið/endursegið - “skildi ég rétt að þetta gerðist og þetta gerðist” (eykur traust) Samkennd - “ég sé að þú ert í uppnámi, ég get ímyndað mér að þetta sé erfitt”. Sýna skilning í orði og verki Mörg vitni vita ekki vherju þau geta átt von á og vita ekki hvaða upplýsingar eru gagnlegar. Skiptir miklu máli að það sé útskýrt fyrir vinti að framlag þeirra sé mikilvægt til rannsókninnar, “ég var ekki þarna, ég veik ekki hvað þú sást og þú verður að útskýra fyrir mér nákvæmlega hvað gerðist, því ég ætla ekki að gefa mér neitt” Hvetja vitnið til að hafa í huga hvaðan upplýsingarnar koma (source) sem það greinir frá, var þetta eitthvað sem það sá eða frétti eftirá “Ég hef aðeins áhuga á þínum eigin minningum” - bara því sem vitnið upplifði og sá “Hefur þú talað við einhvern um það sem gerðist? Eða hefur þú séð eða lesið eitthvað um það áður en þú talaðir við mig” Það er munur milli þess að muna upplýsingar og greina frá þeim. Vitni halda aftur af upplýsingum af mörgum ástæðum, óviss um mikilvægi, skortur á sjálfstrausti - fólk getur verið í viðkæmri stöðu eða haft litla trú á eigin minni. Sumir hafa ofurtrú á sínu minni og halda að þeir muni allt satt og rétt. Útskýrið til hvers er ætlast af þeim sem vitni Ég þarf eins mikið af upplýsingum eins og hægt er um minningar þínar og með þínum eigin orðum “Af lýsingum þínum á þessum einstaklingi að dæma þyrfti ég að geta séð hann í margmenni “- þarft að lýsa honum eins vel og þú getur Hvetjið vitni tli að segja hversu örugg þau eru Ég er ekki viss - allt í lagi þó vitni sé ekki viss Ég er 100% viss

Answer 32

Markmið þessa hluta er að fá upplýsingar með eigin orðum vitnisins þar sem það eykur nákvæmni og auðveldar að verja lögmæti framburðar ef þörf krefur Tveir fasar við að afla framburðar Upplýsingaöflun Eftirfylgnispurningar, skýra framburð og sókn Megin færni : Nota viðeignadi tegundir spurninga Skilvirk punktaskrif, skipulögð eftir viðfangsefnum Auðvelda endurheimt þar sem þörf krefur Muna nálgun og útskýringar allan tímann Skrásetning puntka og draga fram lykilatriði: Árangursrík skrásetning punkta getur veirð hjálpleg við að bera kennst á upplýsingar sem geta verið sönnunargögn, þe.e. Skipta máli við heimfærslu brota og sönnunaryrði Skrifið niður lykilorð og setningar á meðan vitnið greinir frá upplýsingum um það sem gerðist í fr´jalsri frásögn Notið þau orð sem vitnið notar, þ.e. Ekki ykkar skilning Notið þessi orð sem lykilatriði til að leita eftir frekari upplýsingum Notið spurninga stigveldið (frá opnum til lokaðra spurninga) til að draga fram allar upplýsingar sem þú þarft fyrir hvert lykilatriði

Answer 33

Grænn - notið opnar spurningar til að ná eins mikið af upplýsingum “Segðu mér hvað gerðist” Í lagi að nota hlutlausa hvatningu, kinka kolli, humma til að sýna að þú sért að hlusta, en ekki trufla frásögnina. Gulur - ef þörf er á frekari upplýsingum, notið opnar spurningar til að ná dýpt a tiltekið atriði “Segðu mér meira um X,Y og Z” “gætir þú sagt mér í meiri smáatriðum hvað þú meintir með þessu” Appelsínugulur - ef enn er þörf á frekari upplýsingum notið skilgreindar spurningar (HV spurningar) “Þú nefndir að þú hefðir verið úti, hvar nákvæmlega varstu?” Spurningar sem hjálpa manni að skýra betur út lykilatriði í frásögninni Leyfa vitni að klára frásögn án truflunar, frekar að punkta niður og spyrja þegar vitnið hefur lokið Rauður - lokaðar spurningar, notið aðeins ef þörf krefur. Forðast þessar spurningar því þær auka hlest líkur á villum. T.d. ef einhver hefur haldið á hníf, “hélt hann á hnífnum í hægri hönd eða vinstri hönd”

Answer 34

Hvetjið vitnið til að bæta við framburð sinn “ er eitthvað fleira sem þú vilt segja okkur” Hvetjið vitnið til að spyrja spurninga “Er eitthvað sem þú vilt spyrja okkur um” Veitið vitninu samantekt úr framburðinu og spyrjið hvort hús é nákvæm “Þú sagðir A, B,C, er allt þetta rétt? Veitið vitiniu upplýsingar um ferlið í framhaldinu “Ég er með símanúmerið þitt, netfang og heimilisfang og við munum nota til að hafa samband við þig ef þörf krefur, ef þú vilt bæta einhvejru við eða hafa sambnad geturðu haft samband við XX, það sem gerist næst er XX Veitið vitninu formleg endalok á umræðum og þakkið þeim fyrir “Ég held vði séum komin með það sem við þurfum núna. Við þökkum þér fyrir að gefa þér tíma til að tala við okkur”

Answer 35

Verið dugleg að meta eigin frammistöðu í viðtalinu Haldið ykkur við eftirfarandi stefnu við að meta viðtalstækni Fylgdir þú spurningastigveldinu Notaður þú viðeigandi spurningar (ekki leiðandi)? Notaður þú óviðeigandi spurningar Hverjar gætu afleiðingarnar verið Hvernig hefðir þú geta umorðað spurningar þínar Fékkstu allar þær upplýsingar sem þú þurftir á þessu stigi?

Answer 36

Opnar spurningar henta vel til að safna upplýsingum Lokaðar spurningar henta vel tli að fá fram upplýsingum sem ekki hafa komið fram og til að skerpa á smáatriðum Opnar vs lokaðar spurningar - nota frjálsa upprifjun og fylgja síðan efti rmeð opnum og síðar lokuðum spurningum Atriði sem þarf að hafa í huga Nota sama tungumál/orðaforða (eitthvað se mvitnið skilur) ogvitni til að forðast leiðandi spurningar Forðast flókið tæknimál og fræðaheiti

Answer 37

Þvingað val Var bíllin rauður eða grænn Bjóða upp á valmöguleika sem innihalda ekki rétt svar Leiða vitni til að giska fremur en að endurheimta minninga Margar spurningar Í einu, hvað sagði hann, í hverju var hann, …. Koma í veg fyrir hámarks endurheimt með því að biðja vitnið að endurheimta upplýsingar við hverri undir spurningu í stað þess að styðjast við frjálsa upprifjun.

Answer 38

Aðgreining milli spurninga snýr að því að það er gefið í skyn hvert rétt svar er. Leiðandi spurningar leiða til réttra svara og misvísandi spurningar til rangra svara Spurningar verða fyrir áhrifum tilgátu þess sem framkvæmri yfirheyrsluna Þei rsem eru sefnæmir eru viðkvæmari fyrir leiðandi spurningum en aðrir. Þetta á oft við um viðkvæmæa hópa s.s. Börn og fólk með þroskafrávik.

Answer 39

Félagslega hliðin Minni og hugsun Samskipti

Answer 40

Tvær megin hliðar Skapa tengsl / létta andrúmsloftið. Það sem allir sem hafa unnið með fólki sem hefur orðið fyrir áfalli hafa fundið fyrir er það hversu mikilvægt það er að skapa tengsl og létta andrúmslofið Byrja viðtalið á að skoða sameiginlega þætti með vitninu. Þarf ekki að fara svo djúpt að skoða sama gildi og lífsreynslur, en þetta er líka hægt að gera fyrir viðtalið, t.d. Spyrja hann út í það hvernig hann hafi það, hvernig hann kom á stöðina og hversdagslega hluti t.d. Veðrið. Reyna að finna fyrir tengingu og láta viðkomandi finna að hér eru allir í sama liði. Allir að vinna ða því að finna hvað gerðist Virk þáttaka vitnis Vitnið á að tala meira en yfirheyrandi Hvetja vitnið, spyrja opinna spurninga og trufla ekki frásögn. Viðtalið verður lengra fyrir vikið

Answer 41

Þeir þættir sem snúa að minni og hugsun eru hugrænir þættir sem taugasálfræði hefur dregið mest fram Endurskapa samhengið - rifja upp hvernig vitninu leið, líkamlega, tilfinningalega og hvaða hugsanir komu fram í atvikinu, setja sig í það spor og rifja upp allt sem átt isér stað þegar atvikið átti sér stað. Takmörkuð hugræn geta - Ekki láta vitnið vinna í mörgu á sama tíma, Bíða með spurningar þar til vitni klárar frásögn Spyrja færri spurninga Spyrja opinna spurninga Loka augunum þegar verið er að rifja upp, er einhver lykt sem vitnið man eftir, hljóð, áferð á efni - nota skynfæri Vitnamiðaðar spurningar Ekki nota fyrirfram ákveðnar spurningar, miða spurningar út frá hverju vitni fyrir sig (t.d. Orðalag og orðaforði mv skilning Halda sig við spurningar tengdar minningum í stað þess að einblína á það sem ekki kemur fram - fá betri upplýsingar um það sem vitnið man, frekar en að reyna að draga fram það sem vitnið man ekki Íterkuð og breytileg endurheimt Fara oftar en einu sinni yfir minningu eða yfirheyra aftur Rifja upp í öfugri röð Rifja upp á mismunandi hátt (sjá, heyra, lykt, snerting) Draga úr líkum á ágiskunum Allt í lagi að segja við vitni “Ekki giska, frekar segja að þú vitir það ekki “ Ekki press á að vitni taki afstöðu ef það er óvisst. Draga úr líkum á uppbyggjandi endurheimt Vitni geta ruglast á hugmyndum yfirheyranda um hvað gerðist og talið sig hafa séð það Ekki leka upplýsingum til vitnis með leiðandi spuringum eða borsi /hvatningu

Answer 42

Að kalla fram ítarlegt svar Hvetja vitni til að segja frá öllu sem það hugsar, jafnvel smáatriðum, ekki í tímaröð, eða í andstöðu við sinn fyrri framburð (samt ekkert gisk). Allt í lagi að segja eitthvað þó það hafi ekki komið fram í fyrri vitnisburði Notkun óyrtra upplýsinga Draga upp hluti - teikningar. Getur þú teiknað mynd af bílunum, húsunum, hver var hvar? teikningar geta sýnt fram á hvort eitthvað hafi hindrað sýn

Answer 43

Að ná fram játningu hjá sakborningi, ekki að ná upplýsingum um málið.

Answer 44

Brjóta niður neitun og mótstöðu Auka löngun sakbornings til að játa

Answer 45

Rannsóknarlögreglumaðurinn segir sakborningi að hann sé fullviss um að sakborningurinn hafi framið afbrotið "Við vitum nákvæmlega hvað þú gerðir" Eftir opnunarsetninguna segir rannsóknarlögreglumaðurinn ekkert, heldur fylgst með viðbrögðum sakborningsins Viðbrögð (óyrt og yrt hegðun) gerir þeim sem stjórnar yfirheyrslunni að meta sannsögli Óyrt - handahreyfingar, andlistbreytingar Yrt hegðun - hvað segir vitnið

Answer 46

Fer eftir hvernig sakborningur er Ef hann er tilfinningasamur sakborningur Beyta aðferðum sem spila inn á tilfinningarnar, “ég skil afhverju þú gerðir þetta, allir hefðu gert það sama, ef konan mín hefði haldið framhjá mér hefði ég gert það sama” Draga úr sektarkennd sakbornings vegna afbrotsins með því að draga úr siðferðilegum alvarleika Stinga upp á siðferðislega ásættanlegri ástæðu fyrir afbortinu Fordæma aðra - leið til að sýna samúð með sakborningnum Nota hrós og smjaður til að “manipulera” sakborninginn Þáttur sakborningsins í afbrotinu hefur verið ýktur “þú ýttir henni ekki, þú kannski bara rakst í hana” Það er ekki sakborningum fyrir bestu að halda áfram afbrotahegðun sinis Sakborningar sem eru ekki tilfinningasamir Nreyna að ná sakborningi við tilviljunarkennda lygi Reyndu að ná sakborningi til að tengja sig afbrotinu á einhvern hátt Gefðu í skyn að það hafi ekki verið glæsamlegur ásetningur á bak við afbortið Reyndu að sannfæra sakborninginn um að það sé þýðingarlaust að neita aðild sinni að afbrotinu Að ata einum samverkamanni á móti öðrum - bíður þeim sakborningi (ef fleiri en einn) sem er fyrstur til að tala eða játa að hann fái mildari dóm

Answer 47

Forðast ber endurteknar neitarni því þær gefa sakborningi sálfræðilegt forskot, ef hann nær að neita nógu oft telur hann að hann nái að halda því út Tilraunir sakbornings til að neita eru þrálátlega truflaðar af yfirheyranda - honum er ekki leyft að neita heldur er hann truflaður með frekari ásökunum og haldið við efnið.

Answer 48

Sakborningur er líklegur til að draga sig í hlé ef að mótmælum er ekki sinnt. Hlusta ekki á það, svara þeim. Alls ekki svara sakborningi, heldur halda sínu striki

Answer 49

Ef sakborningi verður óvirkur er mikilvægt að halda honum við efnið, þá er mikilvægt fyrir rannsakanda að reyna að ná sambandi við hann og tengslum, möguleg réttlæting fyrir broti “ég hefði gert það sama” Ef sakborningur er sekur mun hann sýna meiri athygli því meira sem hann samsamar sig með þeim sem stjórnar yfirheyrslunni

Answer 50

Beindu athyglinni sérstaklega að ásstæðunni fyrir afboritnu Spilaðu á möguleika veikleika sakbornings í þeim tilgangi að brjóta niður þann mótþróa sem enn er til staðar

Answer 51

Settir eru fram tveir valkotir sem báðir bendla sakborninginn við afbrotið “Fórstu þessa leið eða þessa leið, við vitum að þú fórst aðra hvora þeirra og drapst hann” Háskaleg og mjög þvingandi aðferð til að beita á sakborning á meðan yfirheyrslu stendur

Answer 52

Sakborningur samþykkir einn sakbendandi valkost sem undir hann er borinn sem svo þróast yfir í fulla játningu

Answer 53

Yrtri játningu er umbreytt í skriflega yfirlýsingu sem er undirrituð af sakborningi. Þetta er gert eins fljótt og auðið er til að koma í veg fyrir að sakborningur dragi játningu sínu til baka

Answer 54

ef fleiri en einn eru bendlaðir við sama mál og þeir vita að þeir eru allir í skýrslutöku, þá gæti hann fengið lægri refsingu ef hann greinir fyrstur frá eða kemur upp um samverkamenn sína. Þetta er ólöglegt á Íslandi.

Answer 55

Sönn játning - grunaður játar fyrir lögreglu afbrot sem hann hefur framið Sönn neitun - grunaður neitar að hafa framið afbrot sem hann er saklaus af Fölsk neitun - grunaður neitar að hafa framið afbrot sem hann er sekur af og man eftir að hafa framið Fölsk játning - grunaður játar að hafa framið afbrot sem hann er saklaus af eða man ekki eftir að hafa framið

Answer 56

Skynjaðir sönnunar möguleikar lögreglu - fólk sem er í skýrslutöku sér enga ástæðu til að neita. Ef þu ert tekin undir áhrifum að aka bíl, þá er engin ástæða til að neita, þú ert tekinn af lögreglu, þú blæst og það kemur jákvætt. Yfirleitt er þessi þáttur sem verður til þess að fólk játar Innri þrýstingur - einstaklingnum sjálfur. Sektarkenndin fyrir því að hafa framið tiltekið brot. Vilja losna við hana, koma þessu frá sér og hreinsa andrúmsloftið. Ytri þrýstingur - þrýstingur sem settur er á viðkomandi af hálfu lögreglunnar. Kann að vera á hvíld, næringu eða ógnanir og hótanir. Getur verið af ótta ef viðomandi játar ekki. Viðkomandi upplifir að hann hafi verið þvingaður til að játa.

Answer 57

Álags unandláttsemis falskra játningar - viðkomandi lætur undan álagi af utanaðkomandi ástæðum, kvíði, fjölskyldulíf Þvingaðar undanlátssemi falskar játningar - þvingun frá lögreglu, vita að þeir eru saklausir Sannfæringar falskar játningar - einstaklingar sem eru líkleri en aðrir til að sannfæra sjálfan sig, eru með lélegt minni og fara ða trúa því að þeir séu sekir

Answer 58

Óyrt merki um blekkingu - hegðun, t.d. Bíta í neðri vör Yrt merki um blekkingu - það sem við tölum um. Lífeðlisfræðileg viðbrögð við lygar - aukinn blóðþrýstingur

Answer 59

líklegra til að koma fram þegar lygin er flókin Óyrt merki geta skipt í frekar í hljóðræna og óhljóðræna þætti Dæmi um hljóðræna þætti eru að tala hægar, fleiri pásur og hiti í tali Dæmi um óhljóðræna þætti eru líkamsstaða og að forðast að horfa í augu viðmælanda Erfitt að bera kennsl á óyrtu merki blekkinga þar sem rannsóknir hafa fundið fáar áreiðanlegar vísbendingar Hegðun sem tengist blekkingu hefur ekki gott forspárgildi

Answer 60

Stundum segja lygarar eitthvað sem viðmælandinn veit að er ekki satt Innihald skiptir miklu máli Staðhæfingar eru oft neikvæðar, óbeinar og lýsingu skortir persónuleg upplifun Tímaröð - þeir sem segja ósatt líklegir til þess að fjalla um lygi sína í réttri tímaröð. Þeir sem eru ekki að ljúga eru liklegri til að rifja eitthvað upp sem gerðist og fá fleiri “popp up” minningar sem þeir bæta við. Smáatriði

Answer 61

Lygamælar mæla lífeðlisleg viðbrögð séu sterkari þegar viðkomandi er að ljúga, því að sá sem lýgur gæti verið líklegri tli að spennast upp, fá hærri blóðþrýsting o.fl. Þegar hann lýgur. Lífeðlisfræðileg viðbrögð tengjast Hræðslu við á nást Sektarkennds Spennu Vitneskju um sekt Birtast í Auknum blóðþrýstingi Auknum hjartslætti Auknum svita í höndum Lygamælir er nokkuð áreiðanlegur heilt yfir, með um 80% nákvæmni. En það er 20% sem er ekki mælt rétt. Vandinn við þetta tæki er að við förum oft að trúa tækinu frekar en öðru. Búið að banna polygraph í flestum fylkjum USA

Answer 62

Almennt hafa menn skoðað tilfinningar - lygar valda öðrum tilfinningum en sannsögli. Það veldur sjáanlegum merkjum eins og streitu og örvun sem merkja má í aukinni tónhæð og svita. Aðrir reyna að stjórna hegðun okkar - með því að reyna að stjórna hegðun sinni til að koma í veg fyrir að sjáanleg merki lyga komi fram getur leitt til stífrar líkamsstöðu sem er ónáttúruleg Hugrænt álag - að ljúga kallar fram meiri hugsun en að segja satt og einbeitingin sem fer í það veldur færri hreyfingum, löngum þögnum og forðun á augnsambandi Framkoma - þeir sem segja satt og þeir sem ljúga hafa sameiginlegt markmið, að líta út fyrir að vera hreinskilnir. Þar sem lygarar byggja ekki á sömu forsendum er munur á hegðun og hugsun sem endurspeglast í framkomu þeirra og þeim upplýsingum sem þeir veita

Answer 63

Kenningar Ekman sem hann vann út frá því að það sé einstaklingsmunur, fólk er mis góðir lygarar. Engin ein vísbending um lygar, t.d. Líkamsstaða. Ekki samasem að ef þú situr með krosslagðar hendur þá ertu að ljúga. Vandinn við að koma upp um lygar er m.a. Flókið að fylgjast með öllu því sem lygarar eru mögulega að gera, tal, svipbrigði, raddbrigði, handahryeinfgar, líkmasstaða o.fl. Ekki hægt að fylgjast með öllu samtímis Einblínum því á óyrta hegðun og svipbrigði en það er auðveldast fyrir lygarann að stjórna þeirri hegðun. Ekman gengur út frá því að fyrst og fremst þurfi að ná einhverri grunnlínuhegðun. Ef við vitum ekki hvernig fólk hegðar sér getum við ekki greint hvernig fólk hegðar sér öðruvísi Hann skoðar svo ákveðna breytihegðun (manipulators) t.d. Snerta nefið, strjúka eyrnasnepil Gerist vegna þess að neikvæðar tilfinngar aukast þegar logið er og leiðir itl aukinnar notkunar á breytihgeðun Vandinn er að margir nota ekki manipulators og eru því metnir sannsöglir þegar þeir ljúga. Meirihluti vísbendinga um lygar eru merki um sterkar tilfinningar, t.d. Ótti við að nást en getur líka verið ótti við eithvað annað t.d. Yfirvaldið lögregluna, eða ótti við að vera ekki trúað.

Answer 64

Aukin tíðni að kyngja munnvatni Hraðari og grynnri öndun Aukin svitamyndun Aukin tíðni augnblikka Sjáöldur dragast saman Hærri tíðni tals - yfirleitt einkenni reiði Hlé og talvillur - skortur á undirbúningi á sögu eða sterkar neikvæðar tilfinningar (t.d. ótti) Að hvítna í andlitinu - reiði eða ótti

Answer 65

Það eru merki um að viðkomandi sé að ljúga og það er markað, rétt ákvörðunn Ég segi að hann væri að ljúga, og hann er líka að ljúga Það eru merki um að viðkomandi sé að ljúga, en er ekki markað, false negative error Ég segi að hann sé ekki að ljúga, en hann er að ljúga Það er ekkert merki um lygar, en lögreglumaður segir hann ljúga - false positive error Hann er að ekki ljúga, en ég segi að hann sé að ljúga Það eru engin merki um að viðkomandi sé að ljúga og hann er ekki að ljúga - correct decision Ég segi að hann sé ekki að ljúga, og hann er ekki að ljúga

Answer 66

rannsóknir benda til þess að það séu minni hreyfingar þegar það er að ljúga, meira kjurrt þegar að þeir eru að ljúga Handaútskýringar Fingra og handahreyfingar Fótahreyfingar Tengist cognative low theory - sú kenning um hugrænt álag, að það sé erfiðara ða ljúga en að segja satt, og þegar við erum að hugsa rosalega mikið þá erum við kjurr

Answer 67

Segja sögu í öfugri röð. Þegar viðkomandi er að ljúga og er búinn að æfa hana og segja hana í réttri röð. Ef um raunverulega upplifun er að ræða þá er líklegra að viðkomandi geti rifjað það upp í öfugri röð. Biðja viðmælanda um að halda augnsambandi - margir eiga erfitt með það, en það er hins vegar ekk iþvingandi. Það gerir erfiðara fyrir mann að hugsa Óviðbúnar spurningar - eitthvað sem tengist smávægilegum atriðum, sem kannski skiptir ekki alveg máli fyrir rannsóknina en gætu fengið einstakling til að hugsa meira, Spurningar sem ekki er hægt að svara með viet ekki eða man ekki án þess að valda grunsemdum - t.d. Samtölum, mat sem borðaur, eða leið sem farið er Upplýsingar um staðhætti/rými og tíma - ef um raunverulegar upplýsingar er að ræða ætti ég að hafa einhverja hugmynd um lýsingu, lykt (skynupplýsingar)

Answer 68

Ferli þar sem einkenni brotamanns eru dregin fram út frá einkennum brotsins Í því getur falist Spá fyrir um einkenni óþekkts brotamanns Skilja hegðun brotamanns og/eða spá fyrir um hversu mikil hætta stafar af honum Ráðgjöf til lögreglumanna sem takak rannsóknarviðtal af sakborgningi Könnun á því hvort brot séu tengd (hluti af röð bota eftir sama brotamann) með greiningu á hegðunar einkennum í broti Landfræðilegur prófíll (geographic profiling) - draga fram hugmyndir um hvar viðkomandi gæti búið út frá röð brota.

Answer 69

Geðmynd afbrotamanna(offender profiling) - í þröngri skilgreiningu þá vísar geðmyndin til forspár sem tekur mið af hegðun afbrotamanns í afbrotinu og þannig ályktað um persónuleikaeinkenni viðkomandi Tenging afbrota (crime linkage) Ef greinandi aðferð þar sem reynt er að komast að því hvort sami brotamaðurinn hafi mögulega framið röð afbrota Er metin með því að greina hegðun afbrotamans á vettvangi glæpsins með því að reyna að koma auga á svipuð hegðunareinkenni og stundum með því að skoða landfræðilega þætti eða nálægðar þeirra (geographical proximity)

Answer 70

Stöðugleiki brotahegðunar ( offender consistency hypothesis) - sú forsenda að stöðugleiki sé í afbrotahegðun afbrotamanna milli brota. Þetta þýðir að afbrot ættu að vera framkvæmd með svipuðum hætti = stöðugleiki í hegðun. Dæmi: Jói Kúbein Sérkenni hegðunar ( behavioural distinctiveness) - sú forsenda að munur sé á hegðun afbrtamanna, þ.e. Að afbrotamenn fremji afbrot með mismunandi hætti og munur sé á milli afbrotahegðunar þeirra. Dæmi Jói Kúbein og Kalli kúbein, brjótast ekki eins inn þó þeir séu báðir að nota kúbein.

Answer 71

Sadismi Nánd Árásargirni Criminality

Answer 72

FBI aðferðin Klíníska aðferðin Tölfræðiaðferðin

Answer 73

Aðlögun gagna - safna saman gögnum um afbrotið, td. Rituð gögn (yfirheyrslur vitna og þolenda, krufningaskýrslur) eða sjónrænt efni(myndir úr eftirlitsvélum og ljósmyndum Flokkun brots - afbrotið er flokkað á grundvelli uppsafnaðra gagna Endurgerð afbrots - tilgátur um hvernig atburðarröð hafi verið, hegðun mismunandi einstaklinga t.d. Þolenda og brotamanns Geðmynd gerð - þar með talið tilgáta um félagsleg einkenni, venjur og persónuleika

Answer 74

Margar mögulegar nálganir eru í klínísku aðferðinni Túlka ástæður brotamanns út frá sálfræðilegum kenningum t.d. Persónuleikakenningum til að gera spá um hvað einkennir hann Hugmyndin er ekki að leysa afbrot heldur að reyna að gefa innsýn í eðli málsins og brotamannsins Byggja á klínískri reynslu sinni af meðferð brotamanna

Answer 75

Byggir fyrst og fremst á margbreytugreiningu á hegðun og öðrum upplýsingum sem finnast á vettvangi afbrotsins. Niðurstaðan er síðan notuð til að álykt aum einkenni og sálræn ferli afbrotamannsins Litið svo á að geð myndagerð eigi rætur að rekja til sálfræðinnar sem fræðigreinar og að hún sé svipuð öðrum sviðum sálfræðinnar T.d. reyna vinnusálfræðingar að spá fyrir um framtíðarhegðun á vinnustöðum byggt á upplýsingum um sálræn einkenni viðkomandi

Answer 76

Meta hættuna sem stafar af tilteknum einstaklingi þegar um er að ræða afbrot af ýmsu tagi. Mat sem þetta getur snúið að afbrotahegðun almennt eða að sértækum brotum

Answer 77

Kynferðisbrotum (STATIC-99, ERASOR, ) Ofbeldisbrotum (HCR-20, Heimilisofbeldi (SARA, B-SAFER) Eltihrell (SAM) Almenn afbrotahegðun (LSI/CMI)

Answer 78

Flest öll áhættumatstæki innihalda þessa þætti, svo fleiri þætti fyrir sértækari brot: Saga um andfélagslega hegðun Andfélagslegt persónuleikamynstur Andfélagsleg hugsun Andfélagslegir vinir Fjölskylda og hjónaband skóli og vinna frístundir eða afþreying misnotkun vímuefna persónulegt og tilfinningalegt álag lág greind staða í samfélaginu

Answer 79

Er einstaklingur með ákveðin einkenni eða þætti, er hann líklegur til að vera hættulegur, og ef svo, hversu hættulegur. Viljum spá fyrir um líkur á frekari brotahegðun Forvarnir - viljum gera áhættumat til að draga úr líkum á afbrotum. Bendir okkur á skotmörk inngripa og hvar hægt er að ýta undir virkni verndandi þátta Bæta ákvarðantöku - áhættumat er leiðsagnartæki, hjálpar okkur að safna upplýsingum, raða þeim niður og draga ályktanir sem hægt er að ræða á milli kerfa (lögreglunnar, dómskerfis o.fl.) svo við séum að vega og meta stöðu einstaklings út frá fyrirframgefnum forsendum, en ekki á tilfinningunni. Forgangsraða takmörkuðum úrræðum - Því meiri áhætta, því meiri inngrip. Þegar við reynum að sníða meðferðarúrræði fyrir fólk sem hefur brotið af sér þá þurfum við að taka tillit til þátta sem koma upp í áhættumatinu svo við séum að taka á réttum atriðum Forspá - mun viðkomandi gera þetta aftur?

Answer 80

Viljum nota tæki sem nota bæði tölfræði og klíníska. Ef við notum eingöngu tölfræðina þá er ekki tekið tillit til einstaklingsmuns. Þar er skoðar tölur sem ná til hóps, en ekki einstaklinga. Einstaklingsbundnir þættir koma ekki inn í þessa mynd, hvað er það í fari þessa einstaklings sem verður til lþess að hann brýtur af sér

Answer 81

Ekki nóg að meta áhættuna heldur þarf að koma upplýsingum í réttar hendur. Þurfum að koma upplýsingum til viðeigandi aðila hvað þarf að hafa í huga, hvaða þarfir þessir einstaklingur hefur og hvaða þörfum þarf að mæta til að draga úr líkum á ofbeldi. Viljum reyna að eiga í góðum samskiptum við þá sem koma að máli, þar með talið gerandann. Áhættumat er því besta útgáfan þegar gerandinn er með í ráðum, en það er ekki alltaf hægt.

Answer 82

Þurfum að horfa í 4 stóra þætti t.d. Þegar á að losa einstakling úr fangelsi Þarf einstaklingur eftirlit - t.d. Tiltekinn einstaklingur kemur út í miðlungs hárri áhættu getur verið endurmetinn. Áhættu mat endurunnið Þarf hann umsjón - einhverskonar hömlur, að út frá niðurstöðum áhættumats séu settar takmarkanir á einstaklinginn, t.d. Meinað að hafa samband að fyrra bragði við brotaþola í sínu máli. Nálgunarbann sett á einstakling. Þarf hann meðferð - t.d. Heimilisfriður sérstaklega ætlað þeim sem hafa beitt ofbeldi í nánum samböndum. Gæti verið úrræði að einstaklingur sæki meðferð þangað Þarf að huga að öryggi brotaþola, - t.d. Fenginn hnappur eða öryggismyndavélar.

Answer 83

Ofbeldi sem á sér stað á milli einstaklinga sem hafa verið í sambandi (ekki endilega ástarsambandi), burtséð frá félagsstöðu, kynþætti, kyni eða menntunarlegum bakgrunni Yfirleitt er vísað til líkamlegs, sálfræðilegs eða kynferðislegs ofbeldi

Answer 84

líkamleg snerting þar sem ætlun er að valda öðrum sársauka eða skaða og/eða þvinga viðkomandi að gera eitthvað gegn vilja hans

Answer 85

að nota líkamlegt afl eða beita þvingun til að ná kynferðislegu samneyti við einstakling gegn vilja hans

Answer 86

að láta einstakling standa andspænis hegðun sem getur valdið honum sálræun skaða (t.d. Sem skaðað getur greindarfarslega eða andlega hæfni og rýrt getur persónulega hæfni viðkomandi)

Answer 87

hegðun sem miðast við að stjórna eða stýra viðbrögðum annarra. Á meðan hægt er að lýsa andlegu ofbeldi sem stjórnandi þá er hér átt við lúmskari hegðun sem mönnum yfirsést stundum t.d. Stýra fjárhag, segja viðkomandi að hann hafi ekki áttað sig á eða hafi ðmisskilið þegar svo var ekki, elta viðkomandi án hans vitundar, hnýstast í samfélagsmiðla, tölvupósta eða síma. Gera viljandi viðkomandi afbrýðisaman, takmarka aðgengi að vinum eða fjölskyldu.

Answer 88

Fyrsti flokkur: Almennt ofbeldisfullur / andfélagslegur gerandi er með margvíslega áhættuþætti sem auka lýkur á að hann muni sýna að sér ofbleid, bæði innan sem utan fjölskylu Hafa orði ðvitni að miklu ofbeldi í æsku Vini með áhættuhegðun Eru mjög hvatvísir Neysla Afbrot Andfélagslegur- og sjálfsástar persónuleiki Eru með neikvæð viðhorf til kvenna Hafa lamennt jákvæð viðhorf til ofbeldis Skortir hæfni til að leysa vanda við margvíslegar aðstæður Eru með fráhrindandi tengslanálgun Hafa litla samkennd Sálrænn vandi og þunglyndi Talsverður reiðisvandi Eru líklegir til að beita maka ofbeldi við aðstæður þar sem þeir upplifa þörf á að vera við eða viðhalda stjórn, t.d. Upplifi þeir óvirðinginu eða þeim hafnað

Answer 89

Annar flokkur: Dysphoric/borderline gerandi getur einnig sýnt af sér ofbeldi sem einkum beinist að fjölskyldu Hafa líklega upplifað eitthvað fjölskylduofbeldi í æsku Eiga félaga sem sýna fra´vikshegðun Sálrænn vandi Tilfinningalega óstöðugir Þunglyndi og reiði Hafa talsvert styðjandi viðhorf gagnvart ofbeldi Fjandsemi gagnvart konum Sýna litla samkenn Afbrot og neysla Dálítið hvatvísir Með litla samskiptahæfni í samböndum Eru með jaðarpersónuleikaeinkenni Upptekna eða óttabundna tengslanálgun Munu líklega bregðast ivð með reiði upplifi þeir höfnun eða sig yfirgefna Skilnaður getur leitt til eltihrells eða áreitni í þeim tilgangi að koma sambaninu á aftur

Answer 90

Þriðji flokkur: Gerandi eingöngu innan fjölskyldu er ofbeldisfullur gagnvart fjölskyldumeðlimum en tíðnin og ofbeldið er ekki algengt Sýnir minnstu afbrotahegðunina og með minnsta sálræna vandan og er í svipaðri áhættu og einstaklingar sem ekki eru ofbeldismenn Ofbeldi þeirra er líklegast vegna uppsafnaðra lágra áhættuþátta svo sem að hafa orðið vitni að einhverju heimilisofbleid í sæku, lélegrar samskiptahæfni við maka, svolítil hvatvísi, háðir mökum sínum, áfengis- og lyfjamisnotkun. Tíðnin á þessum flokk er lægri en í hinum tveimur flokkunum.

Answer 91

T.d. Heimilisfriður

Answer 92

Stalking vísar til margvíslegar hegðunar sem felur í sér óvelkomin, endurtekin og stöðuan átroðning og samskipti Um getur verið að ræða ruddalegar viðvaranir / hótunarbréf eða símtöl, að beðið eða hagnið sé í kringum heimili eða vinnustað, sé að skipta sér af honum eða persónulegar eigur hans skemmdar Það sem er sérstakt við eltihrell er að hér er það upplifun brotaþola sem skiptir hér máli sem meðal annars getur gert það að verkum að kvk greina frakar frá slíkri hegðun en kk. Þess Vegna er sama hegðun ekki endilega skilgreint sem afbrot.

Answer 93

Raunheimur - oft einhver sem þekkir viðkomandi sem hann eltihrellir Netheimur Meiri líkur heldur en í öðrum þáttum að gerandi og þolandi þekkist lítið eða ekkert Auðvelt að nota netið til að fylgjast með einstaklingum af því að það er bæði nafnleynd og fjarlægð Gerandi oft ekki þekktur Velja sér fórnarlömb, reiði, hefnd eða stjórnunarþörf Einstaklingar sem eru í raun að uppfylla einhverjar eðlilegar þarfir t.d. Mynda tengsl, með óeðlilegri hegðun, hafa ekki tækni til að mynda tengsl í raunheiminum og nota því netið. Oft einstkalingar sem eru ekki vel staddir andlega

Answer 94

Þurfum að vera eftirtektarsöm og vera vakandi fyrir breytingum á hegðun Meðvitundarleysi eða skert meðvitund Rugl ástand - vita ekki hvar þau eru - ruglast á hlutum Halda sér ekki vakandi Erfiðleikar með tal eða skilning Jafnvægisleysi Máttleysi í hendur/fætur Truflun á sjón Mikill hausverkur Uppköst Flog Glær vökvi sem rennur úr nefi eða eyru Blóð sem lekur úr eyrum Ójafn andardráttur

Answer 95

Andleg veikindi s.s. Þunglyndi / geðklofi Fráhvörf Líkamleg vanlíðan Áföll s.s. Skilnaður, andlát, handtaka Ungir einstaklingar - undir 30 ára Konur Fyrri tilraunir Sjálfsskaðandi hegðun í haldi lögreglu Handtaka fyrir alvarleg brot Undir áhrifum vímugjafa Skera sig, bíta, slá höfuð í vegg Hefur aukist til muna undanfarið 14 tilvik á 3-4 mánaða tímabili 2019

Answer 96

Sykursýki Flogaveiki Heilablóðfall Hjartatengd vandamál Höfuðáverkar Æsingaróráðsheilkenni (excited delirium) Ofþornun Bráða geðræn veikindi s.s. Geðrof Hrörnunarsjúkdómar eins og dementia Þroskafrávík

Answer 97

Kvíði tengdur innilokunarkennd. Ef þú ert tekinn fastur og settur í klefa, lokaður inni, vekur oft mikinn kvíða. Innilokunarkennd er ein tegund kvíða sem magnast við þessar aðstæður og upplifa oft það sem er kallað ofsakvíði / kvíðakast. Hjartsláttur eykst, svitna, eiga erfitt með að anda, svima eða brjóstverk. Setur álag á líkamann og þar af leiðandi breytir hvernig fólk hugsar og hvað það er að hugsa, sem getur aukið hegðunartruflun m..a. Missa stjórn á sig. Stundum líður yfir fólk, í undantekningartilfellum hefur fólk látist. Þegar að fólk er mjög kvíðið og er í kvíðakasti, þá er mikilvægt að veita þeim eins mikið öryggi og hægt er Halda ró sinni Hughreysta Ef hægt er að fara með þau á rólegan stað Leidd öndun - leiðbeina þeim í anda, anda hægt inn í 3 sek, halda í 3 sek og anda út í 3 sek. Ekki skilja einstaklinginn eftir einan. Þá eru líkur á að þetta magnist aftur upp Kalla til heilbrigðisstarfsmann

Answer 98

Gerist oft mjög hratt Óraunveruleika tengd Spenna, pirringur, tilfinningalegur óstöugleiki Ástand sem þarf ekki að vera tengt neyslu en þarna sjáum við einstaklinga sem eru óraunveruleika tengd, finna fyrir miklum líkamshita (algengt að þau klæði sig úr fötum) Ranghugmyndir, illa áttaðir, halda ekki einbeitingu Virðast ekki finna fyrir sársauka Ofbeldishegðun Hávær, blása út, máltruflun Illa áttaður, ringalður með sjálfan sig Berst á móti áður, á meðan og eftir að hann hefur verið fjötraðir, Öndunarerfiðleikar (tjáðir eða sýnilegir) Fá “ofsastyrk” - fá óvanalega mikinn styrk Paranoia EKKI REYNA AÐ HALDA ÞEIM Þarf inngrip læknis. - eina sem hægt er að gera, þurfa sérstaka lyfjagjöf. Hafa komið upp tilvik þar sem fólk hefur dáið í haldi út af þessu einkenni.

Answer 99

Samhæfing líkamans fer úr böndunum Drafandi tal Hávar og rífst Uppköst, þreyta/drepst

Answer 100

ofsjónir/ofheyrnir eru raunverulegar fyrir manneskjunni sem heyrir þær. Mikilvægt að gera ekki lítið úr þeim en viljum heldur ekki taka undir með þeim eitthvað sem við erum ekki að upplifa Eiga oft erfitt með að hugsa rökrétt Tekur þau oft langan tíma að hugsa - vertu þolinmóður Sýna oft takmörkuð tilfinningaleg viðbrögð en upplifa oft miklar tilfinningar og innri vanlíðan Hvernig á að bregðast við Einföld orðanotkun Passa tón - tala lágt - hávær hljóð gerir þau stundum óöruggari Ef hægt er að verða við óskum þeirra svo þau upplifa að þau hafi einhverja stjórn t.d. Vatn, mat o.s.frv. Svo lengi sem það ógnar ekki öryggi þínu eða þeirra Yfirleittt ekki ofbeldisfull en þá helst gagnvart sjálfum sér. Passa viðmót, mikilvægt að vera ekki yfirgangssamur Ekki hóta þeim með hlutum Passa hreyfingar - engar snöggar hreyfingar, reyna að vera kyrr Ekki standa yfir þeim Leyfðu þeim að hreyfa sig t.d. Labba fram og til baka Munið að þeim líður mjög illa hvort sem þau sýna reiði, eru stjörf eða æst

Answer 101

Frávik frá tölfræðinni - normalkúrfu Frávik frá félagslegri viðmiðun Trufluð hegðun Vanlíðan einstaklings (einstaklingsbundnar þjáningar) Skert hæfni (hamlandi hegðun)

Answer 102

Greiningartæki á geðsjúkdóma

Answer 103

sakhæfi getur almennt komið til álita á tveimur tímapunktum Hvort einstaklingur hafi verið í sakhæfu ástandi þegar hann framdi verknaðinn Hvort hann sé í sakhæfu ástandi þegar verið er að kveða upp dóm Þegar meta á sakhæfi er það almennt séð í höndum geðlæknis Geðveiki Geðhvörf Annað getur komið til Ef talið er að einstaklingur sé ósakhæfur eða með skerta sakhæfni er hann yfirleitt dæmdur á viðeigandi stað Réttargeðdeild Geðsjúkrahús Að vera dæmdur ósakhæfur þýðir ekki að einstaklingur er talinn vera sakhlus heldur ekki fær um að bera ábyrgð á gjörðum sínum

Answer 104

Geðlæknar / sálfræðingar meta sakhæfi, en dómari tekur ákvörðun.

Answer 105

Greind undir 70 IQ stigum

Answer 106

Andfélagsleg persónuleikaröskun: Langvarandi hegðunarmynstur, sem á sér stað frá 15 ára aldri, þrjú eða fleiri af eftirfarandi: Getur ekki haldið sig við félagsleg viðmið Undirferli, lygar og blekkingar Hvatvísi Pirringur og ofbeldishneigð Skeytingarleysi gagnvart eigin öryggi og annarra Sífellt óábyrgur Skortir eftirsjá Einstaklingur þarf að vera minnst 18 ára Merki um hegðunarröskun fyrir 15 ára

Answer 107

Samskiptaform (Interpersonal) - þeir sem greindir eru með siðblindu geta verið yfirborðskenndir, en líka verið sjarmerandi. Oft háleitar hugmyndir um sjálfan sig, eiga auðvelt með að snúa fólki í sína átt, og oft ljúga til að fá sínu framgengt Tilfinningalegir þættir (affective) - sjá lítið eftir hlutum, finna ekki sektarkennd, grunn tilfinningalegar og finna lítið fyrir samkennd. Finnur ekki þörf á að taka ábyrgð á sinni eigin hegðun Lifestyle - auðveldlega bored, hvatvísir, koma sér áfram á kostnað annarra. Andfélagslegir (antisocial- litla stjórn á sjálfum sér, lítiill sjálfsagi, hegðunarerfiðleikar frá barnsaldri, Aðrir fræðimenn sem segja að nóg sé að uppfylla einungis samskiptaform og lifestyle til að skilgreinast sem siðblindur.

Answer 108

Þó þeir hagi sér óeðlilega eru þeir ekki í geðrofi Geta ekki látið af hegðun sem kemur þeim í vanda - læra ekki af mistökum sínum Taka ekki á sig sök fyrir hluti sem þeir hafa ekki gert - kenna öðrum um Fólk talar um að hafa sterk viðbrögð við þessum einstaklingum þrátt fyrir að vita hvað þeir hafa gert - líkar vel við þá Umhverfi hefur oft lítil áhrif á þá - fangelsi virðast ekki íþyngja þeim oft á tíðum Vináttubönd /traust ekki sterk

Answer 109

Almennt virðist hafa gengið illa að meðferða siðblinda Takmarkað insæi sem hefur lengi vel verið grunnur margskonar meðferða Hvötin til að betra sig er lítil meðferð þessi ekki byggð á réttum grunni Theraputic communities Spila á starfsfólk

Answer 110

Skipulagt ofbeldi gegn almennum borgurum (þ.e. öðrum en hernaðarlegum skotmörkum) í pólitískum tilgangi af öfgahópum eða leynilegum útsendurum

Answer 111

Einstaklingurinn og þau ferli sem gætu einkennt þátttöku einstaklings í hryðjuverki Samband einstaklings og pólitískra skoðana hans og félagslegs samhengis Afleiðingar hryðjuverka á þá einstaklinga og það samfélag sem fyrir því verða Aðferðafræðileg nálgun við rannsóknir á hryðjuverkum

Answer 112

Fólk er ólíklegra til að bregðast við eða finna til ábyrgðar í stórum hóp

Answer 113

tilfærsla a´byrgðar frá sjálfum sér að öðrum eða umhverfinu

Answer 114

Svipta fólk mannlegum eiginleikum, setja sig ekki í spor þeirra, ekki verðugir virðingar og góðmennsku

Answer 115

Líklegri til að hafa lokið framhaldsskóla en samanburðarhópur Ólíklegri til að koma úr lágstétt (lower socio-economic backgrounds) Höfðu tilhneigingu til að vera trúaðri Voru ólíklegri til að eiga sögu um ofbeldi Þeir sem fengu þá til verksins voru yfirleitt eldri en sjálfsvígssprengjumennirnir

Answer 116

nauðgunin kemur til vegna reiði í garð kvk

Answer 117

kynferðisleg spenna eykst við hræðslu brotaþola

Answer 118

Á Íslandi er hugtakið kynferðislegt ofbeldi gegn barni gjarnan notað sem samheiti yfir þær margvíslegu kynferðislegu athafnir sem geta brotið á rétti barna s.s. nauðgun, kynferðismök við barn án þess að líkamlegu valdi sé beitt, sifjaspell, kynferðisleg áreitni, barnaklám og vændi.

Answer 119

Einstaklingur sem hefur kynferðislegar langanir til barna fram yfir eða til jafns við kynferðislegar langanir til fullorðinna Að einstaklingur líði fyrir þessar langanir Hefur leitast eftir kynörvun með börnum þrisvar sinnum eða oftar Einstaklingur sé 16 ára eða eldri og a.m.k. fimm árum eldri en barn/börn sem hann hefur löngun til

Answer 120

Flestir dæmdir kynferðisbrotamenn eru ekki haldnir 100% barnagirnd Hafa áhuga á kynlífi með fullorðnum Nota tækifæri sem gefast Þættir í umhverfinu sem ýta undir brotin (s.s. áfengi, eiturlyf, uppnám) Fórnarlömbin eru langoftast stúlkur Þetta eru algengustu kynferðisbrotamennirnir Kynferðisbrotamenn sem eru haldnir barnagirnd eru hættulegastir Viðvarandi kynferðislegur áhugi á börnum Oftast einhleypir karlmenn Eru oft í takmörkuðum samskiptum við fullorðna á sínum aldri (slök félagsfærni) Líklegastir til þess að brjóta endurtekið af sér

Answer 121

Tilbúinn til að brjóta gegn börnum (social arousal) Yfirstíga sínar eigin hömlur sem halda aftur af brotahegðuninni (disinhibition of norms) Komast framhjá umhverfisvörnum barnsins þ.e. tækifæri þarf að vera til staðar (blockages) Draga úr mótþróa barnsins (grooming – emotional congruence)

Answer 122

Lágt sjálfsmat Félagslega heftir Drottnunarþörf Samskiptaerfiðleikar Þróun kynferðisvitundar er óheilbrigð Örvast kynferðislega við börn Hormónatruflanir

Answer 123

Einstaklingur er truflaður í hausnum hann velur sér einstakling og byrjar að "grooma" hann gerandi hugsar hvernig hann ætlar að framkvæma brotið, "fantasya" um það gerandi framkvæmir brotið fer í afneitun- og svo byrjar hringurinn aftur.

Answer 124

Það er undir ákveðnum kringumstæðum eru þeir sem verða fyrir misnotkun í æsku líklegri til að brjóta gegn börnum á fullorðinsárum - þroskatengt Því alvarlegri sem brotið er á barninu því líklegra að viðhorf og upplifun verði skekkt hvað varðar kynlif Brot að hálfu kvenna, nauðgun, viðvarandi misnotkun Vita ekki að kynlíf milli barns og fullorðinna er ekki í lagi - eðlilegt Einstaklingur er misnotaður í æsku (sérstaklega ef oft) Gerandi stundar kynferðislegar athafnir með jafningjum Byrjar að stunda kynlíf með börnum þegar hann er barn sjálfur þróar ekki frá sér þessa kennd, og verður þá barnaníðingur þegar hann er orðinn eldri

Answer 125

Erfðir Starfsemi og virkni heilans Umhverfi Persónuleg reynsla

Answer 126

Streita - svörun og viðbrögð líkamans við hvers kyns kröfum, þægilegum eða óþægilegum „Líkamleg viðbrögð sem koma fram þegar líkaminn er undir álagi” (Hans Selye) „Sálræn viðbrögð sem koma fram þegar bjargráð einstaklingsins duga honum ekki lengur” (Richard S. Lazarus)

Answer 127

Viðbrögð líkamans um yfirvofandi hættuástand Vörn eða flótti, ( “fight or flight” ) Adrenalín framleiðsla eykst Hjartsláttur verður örari og lungnaberkjur víkka og öndun verður hraðari Æðar í útlimum dragast saman en vöðvaspenna eykst Maginn framleiðir meiri magasafa Svitamyndun eykst Einbeiting minnkar og skynjun verður næmari Ósjálfráð viðbrögð Geta verið gagnslítil og óviðeigandi Geta valdið ótímabæru sliti á líkamanum og flýtt fyrir hrörnun

Answer 128

Dagleg streita Uppsöfnuð streita Áfallastreita Síðbúin áfallastreita Áfallastreituröskunn (PTSD)

Answer 129

Eigin streituvaldar Streituvaldar í mannlegum samskiptum Vinnutengd streita Áfallastreita

Answer 130

léleg afköst miklar fjarvistir aukin slysatíðni starfsleiði kulnun lélegur vinnuandi

Answer 131

Vegið og metið hversu mikla stjórn þið hafið Notið tíma ykkar og orku í það sem þið hafið stjórn á Setið ykkur skammtímamarkmið Takist strax á við áhyggjurnar Gerið lista yfir úrræðin Leitið til stuðningsaðila Takið ykkur tíma til að hugsa um ykkur sjálf

Answer 132

Atburður þar sem einstaklingur upplifir lífshættu, alvarlega líkamsáverka eða ógnun um slíkt eða verður fyrir kynferðislegu ofbeldi á einn af eftirfarandi hátt Verður fyrir áfallaatburðinum Verður vitni af áfallaatburði þar sem einhver annar verður fyrir honum Fær tíðindi af fjölskyldumeðlim eða nánum vin sem hefur orðið fyrir ofbeldisfullum eða slysa atburð Endurtekin eða óvenju sterk birting af smáatriðum af áfallaatburðum (t.d. Viðbragðsaðilar sem vinna við meðhöndlum á líki/líkamspörtum, lögreglumenn sem ítrekað taka á móti smáatriðum um misnotkun á börnum)

Answer 133

Ótti Hjálparleysi Hryllingur getur setið eftir í huga fólks valdið ýmis konar viðbrögðum Áfallastreituviðbrögðum

Answer 134

Ásæknar hugsanir Ofurviðkvæmni, kvíði, hræðsla, depurð, sorg og reiði Erfiðleikar með einbeitingu og minni Svefntruflanir Andlegur og líkamlegur doði, þreyta Öll þessi viðbrögð eru eðlileg viðbrögð við óeðlilegum aðstæðum

Answer 135

Ógnar trú okkar á „réttlátan og öruggan heim” Ógnar sjálfsmynd okkar Eyðileggur traust Hróflar við öryggistilfinningu okkar Endurmat á heimsmynd Forðast að hugsa um, tala um atburðinn og/eða fara á vettvang atburðarins

Answer 136

Æfðu reglulega andlegan undirbúning á markvissan hátt (sjálfstal, öndun, o.fl.) Gerðu tilraun til að svara mikilvægum spurningum sem annars gætu hindrað þig við að taka snöggar ákvarðanir Undirbúðu þig undir atburðarás þar sem “versta tilfellið” á sér stað, með lausn í huga Búðu til hagnýtar venjur sem tengist störfum þínum Leitaðu eftir stuðningi og lærðu af reynslu þinni

Answer 137

Skammtíma undirbúningur á að hefjast þegar lögreglumaður hefur aðgerðir sínar, t.d. þegar lögreglumaður ákveður að stöðva för ökumanns þegar lögreglumaður fær það verkefni að setja upp vegatálma (t.d. með naglamottum) þegar lögreglumaður fær það verkefni að framkvæma húsleit Skammtíma undirbúningur snýst mest um viðhorf og streitustjórnun. Hvað á að gera? Þú byrjar strax að einblína á verkefnið og býrð þig undir að mæta hverju sem er Þú kallar fram hámarksstig spennu og ert andlega undirbúin fyrir hvað sem er (notar öndun og jarðtengingu) Þú nýtir þá þekkingu og þá færni sem þú hefur lært Líkamstjáning þín ber með sér sjálfstraust Samskiptanálgun þín er róleg og traustvekjandi

Answer 138

Ákveðnir starfsmenn úr samstarfshóp Hafa þjálfun til að styðja aðra Þurfa að hafa hæfileika í mannlegum samskiptum Lágmarksþekking á stuðningsúrræðum

Answer 139

Aðferðirnar beinast að því að draga úr steitu Getur verið veitt maður á mann eða í litlum hópum Felast þær í að hlúa að grunnþörfum fólks Sjá til þess að haft sé samband við ættingja Veita nýjar og réttar upplýsingar Veita einvörðungu ”stuðning” en gegnir engu öðru hlutverki sem krefst sérhæfðrar þekkingar.

Answer 140

Skipulagður hópur innan vinnustaðar Hópurinn er studdur af atvinnurekanda Hefur fengið viðeigandi þjálfun og símenntun Í hópinn eru valdir starfsmenn Mismunandi eftir vinnustöðum hverjir eru í slíkum hóp Stuðningshópurinn hefur hópstjóra Utanaðkomandi ráðgjafi Vinnu- og siðareglur

Answer 141

Viðrun er fundur yfirmanns og lögreglumanna sem koma að streituvekjandi atviki Fundurinn á sér stað strax eftir atvikið eða áður en starfsmenn fara af vaktinni Á viðrunarfundi er farið nákvæmlega í gegnum atvikið, hver lögreglumaður getur sagt frá aðkomu sinni að verkefninu, t.d. hvar þeir voru þegar tilkynning um útkallið barst og hvað blasti við þegar á vettvanginn var komið Í lok viðrunarfundarins deilir vakthafandi yfirmaður út bæklingi þar sem greint er frá algengum sálrænum viðbrögðum eða bendir á fræðsluefni á innri vef RLS