lj2 p1 1.1, 1.2, 1.3, 1.4 SO Flashcards
hoe kunnen bergen uit de oceaanbodem ontstaan
Zand en klei wordt door een rivier meegenomen en komt op de zeebodem terecht.
dat wordt door de druk tot gesteente geperst (sediment)
als 2 aardplaten tegen elkaar aan botsen wordt het laag sediment omhoog geduwd
hoe kunnen vulkanisme bergen onstaan
vloeibaar materiaal uit de aardmantel duwt de gesteente omhoog.
de vloeibaar materiaal (magma) wordt hard onder de grond en wordt graniet
kenmerken van een jong gebergte
hoge en scherpe toppen
diepe dalen
zwaarder
kenmerken van een oud gebergte
afgebrokkelde toppen,
ondiepe dalen
lichter
mechanische verwering
in gesteente zitten vaak scheuren, als het regent dan komt het water in die scheuren, en s nachts vriest het.
water dat vriest zet een beetje uit. hierdoor worden de scheuren steeds groter. ze kunnen er ook van af breken
biologische verwering
zorgen wortels voor verwering.
ze dringen de stenen in via spleten en wanneer het dikker wordt kan het breken
chemische verwering
zure regen op kalksteen.
door planten wortels wordt het zuur, dan druppelt het naar beneden en lost het kalksteen op.
massabeweging
wanneer gesteente naar beneden valt/rolt/schuift
erosie door rivieren
wanneer steentjes in een rivier vallen, worden met de stroom meegeslepen en schuren langs elkaar en de bodem.
ze worden steeds verder afgebrokkeld.
erosie door gletsjers
verwering door hitte
Overdag wordt de steen door de zon heel warm en zet uit
‘s Nachts koelt de steen af tot onder nul graden en krimpt
De steen zet telkens uit en
krimpt dan weer
Uiteindelijk zal de steen breken
puinhelling
afgebroken gesteente dat naar beneden valt en in 1 plek verzamelt.
relief
het verschil in hoogte in het landschap
verwering
het langzaam afbrokkelen van gesteente onder invloed van het weer
erosie
uitscheurende werking van ijs, wind en water
hoe ontstaan v dalen
riviererosie.
afgebroken gesteente rolt in een rivier
stenen worden meegenomen en schuiven langs de bodem
stenen worden veranderd in grind
v dal ontstaat.
hoe ontsaan u dalen
schuivende gletsjers.
rivier droogt in een v dal op.
er komt een gletsjer terecht.
het duwt aan alle kanten en wordt steeds breder.
szomers smelt het een beetje en schuift op en s winters wordt het weer hard en duwt meer op de zijden.