Lesson 2 (part 1) AP Flashcards
May kinalaman ang ____________ sa pakikipagugnay ng tao sa kalikasan.
Tumutukoy rin ito sa mga paksain
kaugnay ng espasyo at pook.
ISYUNG
PANGKAPALIGIRAN
Tumutukoy sa mga suliranin o isyu na
may kinalaman sa tuyong lupa, mga
nanahan sa lupa, o kaganapan sapagkasira ng lupa.
PAGKAPINSALA NG KALUPAAN O TERESTRIYAL
Ito ang proseso ng pagkuha o
paghuhukay ng mga mineral o metal
mula sa kalupaan o mula sa ilalim ng
lupa. Ito ay isang pangunahing
industriya na may layuning makakuha
ng mga yaman mula sa lupa para sa
mga industriya at iba pang mga
pangangailangan ng tao.
PAGMIMINA
Ito ang proseso ng pagputol o
pagkuha ng mga puno mula sa mga
kagubatan o gubat. Karaniwang
ginagawa ito upang makuha ang mga
kahoy na gagamitin sa paggawa ng mga
kahoy na gamit o konstruksiyon.
PAGTOTROSO
Ito ay ang malawakang pagkawasak
ng mga kagubatan o gubat.
Karaniwang nangyayari ito dahil sa
pagtotroso, pagpapalit-gamit ng lupa,
o pagkakalikas ng mga kagubatan
para sa iba’t ibang layunin tulad ng
agrikultura o urbanisasyon.
DEFORESTATION
MGA BUNGA NG
PAGKAPINSALA NG
KALUPAAN O TERESTRIYAL
Landslide, Soil Erosion, Desertification, Flooding.
MGA SANHI NG PAGKAPINSALA NG KALUPAAN O TERESTRIYAL
Pagmimina, Pagtotroso, Deforestation
Ito ay tumutukoy sa
biglang pagguho o
pagbagsak ng lupa, bato,
at iba pang material mula
sa gilid o talampas ng
bundok, talampas, o iba
pang mataas na lugar.
Landslide
Ang _______ ay maaaring
maganap dahil sa sobrang
pag-ulan, paggalaw ng
lupa, pagkawala ng
vegetasyon, o iba pang
mga kadahilanan.
Landslide
Ito ay
maaaring magdulot ng
pinsala sa mga ari-arian at
buhay ng mga tao.
Landslide
Ito ay proseso ng pagkabakbak o
pagkawala ng lupa o bato mula sa
isang lugar dahil sa lakas ng
tubig, hangin, o iba pang mga
pwersa ng kalikasan.
Soil Erosion
Ang ____
ay maaaring mangyari sa mga
ilog, baybayin, kabundukan, at iba
pang mga lugar.
erosion
Ito ay maaaring
maging sanhi ng pagbaba ng
kalidad ng lupa at pagkawala ng
nutrienteng nagpapabunga sa
mga halaman at iba pang mga
buhay sa lupa.
Soil Erosion
Ito ay tumutukoy sa pagbabago
ng isang lugar mula sa dating
may buhay na puno at halaman,
sakahan, o buhay sa lupa
patungo sa pagiging tuyong
disyerto.
Desertification
Ito ay nagdudulot ng
pagkawala ng biodibersidad,
kakulangan ng sustansya sa
lupa, at pagkabawas ng mga
mapagkukunan ng mga
komunidad.
Desertification
Ito ay nagaganap dahil sa
maling pangangasiwa ng lupa.
Desertification
Ito ay ang pagsapit ng
labis na tubig sa isang
lugar na kadalasang resulta
ng malalakas na pag-ulan,
pag-apaw ng mga ilog, o
pagtaas ng antas ng tubig
sa mga karagatan.
Flooding
Ang
_____ ay maaaring
magdulot ng pinsala sa
mga ari-arian, pagkawasak
ng imprastruktura, at
panganib sa buhay
ng mga tao.
pagbaha/flooding
Tumutukoy sa mga suliranin o isyu na may
kinalaman sa pagkasira ng kasagahan ng
mga bagay na may buhay, at ang kanilang
interaksiyon sa kanilang kapaligiran
PAGKAWASAK NG MGA ECOSYSTEM O
EKOLOHIKAL
Ito ay ang proseso ng malawakang
pagputol o pagtanggal ng mga
puno at kagubatan sa isang lugar.
Ito ay karaniwang ginagawa para
sa mga layuning pang-ekonomiya
tulad ng pagtatayo ng mga
estraktura, pagdaragdag ng lupang
sakahan, o pagkuha ng kahoy.
Deforestation
Ito ay isang pamamaraan ng
pagsusunog ng mga kagubatan
o damuhan upang
makapagtanim ng mga
pananim o makapagbuhat ng
kagamitan. Karaniwang
ginagawa ito sa pamamagitan
ng pagsunog ng mga tuyong
mga halaman
Pagkakaingin/slash
and burn
Ito ay proseso ng paglaki at
pag-unlad ng mga urbanong
lugar tulad ng mga lungsod at
bayan. Na nangangailangan ng
karagdagang lupa upang
isagawa.
Urbanization
Ito ay kadalasang
kaugnay ng pagtaas ng
populasyon at pagdami ng
mga estraktura tulad ng mga
gusali, daan, at mga pasilidad.
Urbanization
MGA BUNGA NG
PAGKAWASAK NG MGA
ECOSYSTEM O EKOLOHIKAL
Lost of natural habitat (pagkawala ng natural na tirahan)
Depletion of natural resources (pagkawala ng likas na yaman)
MGA SANHI NG PAGKAWASAK NG MGA
ECOSYSTEM O EKOLOHIKAL
Deforestation, Pagkakaingin/slash and burn, Urbanization
Ang “sistema ng pagpapagreen” ay nagpapahalaga na
ang mga halaman at puno ay may mahalagang papel sa pag-“moderate” ng
mga epekto ng aktibidad ng tao sa mga lungsod, tulad ng pag-absorb ng
polusyon.
GREENING SYSTEM
SOLUSYON SA PAGKAWASAK NG MGA
ECOSYSTEM O EKOLOHIKAL
Infrastructure Typology at Greening system
Tumutukoy sa mga suliranin o isyu na
may kinalaman sa pagpatay at
pagnanakaw sa buhay ng mga hayop
at halaman sa isang partikular na lugar
PAGKALIPOL NG SAMUT SARING HAYOP O
HALAMAN
Ito ay ang sobrang paghuli o
pagpatay sa mga hayop sa isang
lugar na labis na lumalampas sa
kakayahan ng mga populasyon ng
mga hayop na magpalaki at
magparami.
Over hunting
Ito ay kadalasang
nauugnay sa ilegal na pangangaso
at hindi sapat na pamamahala ng
mga likas na mapagkukunan.
Over hunting
Ito ay ang paghuli at ilegal
na pagkuha ng mga hayop
o mga parte ng katawan ng
mga hayop para sa ilegal
na kalakalan, koleksyon, o
iba pang layunin.
Animal poaching
Ang ____________ ay
nagdudulot ng malawakang
pagbabawas ng
populasyon ng mga hayop
Animal poaching
Ito ay isang paraan ng pangisdaan kung saan isang malaking lambat o
pukpok na metal ay hinihila sa pamamagitan ng isang sasakyan o barko sa
ibabaw ng dagat upang hulihin ang mga isda.
Trawling
Ang _______ ay maaaring
magdulot ng sobrang paghuli ng isda, pagkasira ng mga coral reef, at iba
pang mga ekosistema sa ilalim ng dagat dahil sa pisikal na pinsala at hindi
pagsasaalang-alang sa iba pang mga nabubuhay na organismo.
Trawling
- Ito ay isang paraan ng pangisdaan kung saan ang
mga mangingisda ay gumagamit ng pampasabog tulad ng dinamita upang
pasabugin ang mga isda sa ilalim ng tubig.
Dynamite fishing
It ay mapanganib sa mga korales
at iba pang mga hayop sa ilalim ng dagat, at maging sa mga mangingisda
mismo.
Dynamite fishing
Ito ay nagdudulot ng pagkasira ng mga coral reef, pagkabawas ng
populasyon ng mga isda, at pagkakaroon ng polusyon sa tubig
Dynamite fishing
SANHI NG PAGKALIPOL NG
SAMUT SARING HAYOP O
HALAMAN
Over hunting, Animal poaching, trawling, dynamite fishing
BUNGA NG PAGKALIPOL NG
SAMUT SARING HAYOP O
HALAMAN
Extinction
Ito ay ang tuluyang pagkawala ng isang espesye mula sa mundo. Kapag
ang isang espesye ay nag-extinct, hindi na ito matatagpuan o
mabubuhay sa anumang bahagi ng daigdig.
Extinction
MGA SOLUSYON SA PAGKALIPOL NG SAMUT
SARING HAYOP O HALAMAN
Poultry farm at livestock
Ito ay isang pasilidad kung saan
binibigyan ng pangangalaga at
itinataguyod ang pag-aalaga ng mga
ibon tulad ng manok, pato, at iba pang
mga uri ng ibon na maaaring kainin o
pangnegosyo.
Poultry farm
Ang _______ ay
naglalayong makapag-produce ng mga
produktong pang-industriya tulad ng
karne at itlog ng mga ibon na ito.
Poultry farm
Ito ay tumutukoy sa mga hayop na pinangangalagaan at
itinataguyod para sa mga layuning pang-agrikultura o pangindustriya.
Livestock
Ang mga __________ ay maaaring maglakad o
naka-kukulong sa mga pasilidad tulad ng mga farm o ranch.
Livestock
Collecting and trading of wildlife
species including plants, especially
those that are threatened, rare and
endangered without securing a permit
from the DENR, is illegal and punishable
under the provisions of the _____________
Republic Act 9147 or
Wildlife Act of 2001
aims to protect
the country’s water bodies
from pollution from landbased sources (industries
and commercial
establishments, agriculture
and
community/household
activities)
The Philippine Clean Water
Act of 2004 (Republic Act
No. 9275)
Tumutukoy sa mga suliranin o isyu na
may kinalaman sa pagdumi ng hangin,
dahilan ng pagkakaroon ng sakit, at
pagbabago-bago ng panahon.
MARUMING HANGIN SA ATMOSPERA
SANHI NG MARUMING
HANGIN SA ATMOSPERA
Waste Burning, EMISSION, Chlorofluorocarbon
Ito ay proseso ng pagsunog o paglalagay sa apoy ng mga basura o mga
solidong pinagkukunan ng basura.
Waste Burning
Ang ________________ ay ginagawa upang
mabawasan ang dami ng basura o upang mag-produce ng enerhiya mula sa
basura.
Waste Burning
ito ay maaaring magdulot ng polusyon sa hangin dahil
sa mga kemikal na nalalabas mula sa nasusunog na basura.
Waste burning
Ito ay tumutukoy sa mga gas na nilalabas ng sasakyan, industriya, o iba pang
pinagmumulan.
Emission
Maaaring ito ay gas na nagiging sanhi ng polusyon sa hangin o
iba pang negatibong epekto sa kapaligiran.
Emission
Ito ay isang uri ng kemikal na
dating ginagamit sa mga
aerosol spray, cooling
systems tulad ng mga air
conditioner at refrigerator, at
iba pang mga industriya.
Chlorofluorocarbon
Ang
mga ___________ ay napatunayang
nakakasira sa ozone layer,
ang kakapalang gas na
nagpo-protekta sa mundo
mula sa mapanganib na
ultraviolet (UV) radiation ng
araw.
Chlorofluorocarbon o CFCs
BUNGA NG MARUMING
HANGIN SA ATMOSPERA
Air Pollution, Destruction of ozone
layer
Ito ay ang kontaminasyon ng
hangin sa pamamagitan ng mga
hindi kanais-nais na sangkap
tulad ng kemikal, usok,
polusyon mula sa pabrika,
transportasyon, o iba pang mga
pinagmulan.
Air Pollution
Ang __________
ay maaaring magdulot ng mga
problema sa kalusugan tulad ng
sakit sa respiratoryo, allergies,
at iba pang mga epekto sa
kapaligiran.
Air Pollution
Ito ay ang pagkasira o pagabot ng mga sanhi na
nagdudulot ng pagsisira sa
ozone layer.
Destruction of ozone
layer
Ang _________
ay isang bahagi ng
atmospera ng mundo na
nagpo-protekta sa mga
masamang epekto ng UV
radiation ng araw.
Ozone layer
Dahil dito
ay nagkakaroon ng Global
Heat.
Ozone Layer
MGA SOLUSYON SA MARUMING HANGIN SA
ATMOSPERA
Alternative source of energy, Tree planting, Use of
sustainable
item, at Environment
related Laws…
Ang paggamit ng alternative source of energy ay naglalayong
mabawasan ang pag-depende sa fossil fuels at makatulong sa
pagbabawas ng polusyon at pagbabago ng klima.
Alternative source of energy
Ang mga
alternatibong pinagkukunan ng enerhiya ay kinabibilangan ng
mga renewable na mapagkukunan tulad ng solar, hangin, tubig,
geothermal, at bioenergy.
Alternative source of energy
Ito ay ang aktibidad ng pagtatanim ng mga puno o mga
halaman sa mga lugar na kulang sa kahoyan.
Tree planting
Ang ________
ay mahalaga para sa pagpapanatili ng biodiversity,
pagkakaroon ng sapat na suplay ng kahoy, pagpapabawas ng
carbon dioxide sa hangin, at pagpapaganda ng kapaligiran
Tree Planting
Ito ay paggamit ng mga kagamitan o produkto na gawa
mula sa mga materyales na maaaring maibalik o muling
magamit nang hindi nagdudulot ng malaking pinsala sa
kapaligiran.
Use of
sustainable
item
Ang ___________ ay
binuo gamit ang
mga pamamaraan at materyales na hindi madaling
masira o nakakaapekto sa mga likas na mapagkukunan.
sustainable item
declares the policy of the state in adopting a
systematic, comprehensive and ecological solid waste
management program that ensures the protection of
public health and the environment and the proper
segregation, collection, transport, storage, treatment and
disposal of solid waste through the formulation and
adoption of best environmental practices.
RA 9003
APAT NA PANGUNAHING LARANGAN
KUNG SAAN MAKIKITA ANG SIDHI NG
SULIRANING PANGKAPALIGIRAN
Pagkapinsala ng Kalupaan o Terestriyal
Pagkawasak ng mga Ecosystem o Ekolohikal
PAGKALIPOL NG SAMUT SARING HAYOP O
HALAMAN
MARUMING HANGIN SA ATMOSPERA
MGA SAKIT NA idinudulot ng
POLUSYON SA HANGIN
- Stroke (American
HeartAssociation, 2015) - Sakit sa Puso/Ischaemic Heart
Disease
(Simkhovich, Kleiman, & Kloner,
2009). - Kanser sa Baga (Simon, 2013)
- Chronic Obstructive Pulmonary
Diseases
(Andersen et al., 2010) - Respiratory infections (Darrow,
2014)
