les 3

Question 1

Wat is groepsdynamica

Answer 1

Onderzoeksdomein gericht op het verdiepen van inzicht in het functioneren van een groep
Gedrag van individuen binnen groepen
Ontwikkeling van groepen
Interacties en structuur van groepen

Question 2

fases model Levine

Answer 2

1. parallelfase
2. opnemingsfase
3. wederkerigheidsfase
4. afscheid

Question 3

wat is de parallelfase

Answer 3

naam gerelateerd aan het gedrag van kleine kinderen: zij spelen naast elkaar en vaak niet met elkaar, focus ligt op de volwassene

Question 4

wat is opnemingsfase

Answer 4

opnemen van de leden in de groep

Question 5

wat is wederkerigheidsfase

Answer 5

leden zijn betrokken op elkaar en geven feedback aan elkaar, onderzoeken het eigen aandeel in de groep

Question 6

kenmerken parallelfase

Answer 6

Mensen kennen elkaar niet en jou niet
Lage intimiteit
Focus ligt op trainer = centrale persoon
Mensen reageren op trainer, parallel naast elkaar
Hoge autoriteit van trainer nodig
Door respect te tonen voor deelnemers, krijg je respect terug
Luisteren, samenvatten, vragen stellen
Interesse tonen

Question 7

tips voor parallelfase

Answer 7

Zes tips voor de eerste 10 minuten:
Wees altijd ruim op tijd, zet de zaal klaar en maak een praatje met wie toekomt
Begin bij de belevingswereld van de deelnemers
 Waarom is dit voor hen nuttig en interessant
Liever zelf schrijven, dan slides
Wees voor iedereen vriendelijk
Wees nieuwsgierig naar wat ze doen in het dagelijks leven
Leer de namen zo snel mogelijk

Question 8

eigenschappen opneming

Answer 8

Als trainer afstappen van je centrale positie
Vormen van duo’s en trio’s  relatie tussen deelnemers versterken
Ontstaan van conflicten en meningsverschillen
Zwarte schapen = deelnemers die buiten de groep vallen

Question 9

tips opneming

Answer 9

Tips om intimiteit en initiatief tussen deelnemers te vergroten:
Laat hen snel kennismaken of een eerste kleine oefening doen met elkaar
Maak een mopje, gebruik humor. Samen lachen schept een band.
Als iemand iets vertelt, vraag na wie dat ook herkent bij zichzelf
Werk in een kring, ipv rijen
Laat mensen reageren op elkaar
Begin in tweetallen, dan per 3, dan per 6, enz…
Blijf de baas, dat zorgt voor veiligheid
Wees open over jezelf

Question 10

eigenschappen wederkerigheid

Answer 10

Alle deelnemers zijn betrokken op elkaar, vertrouwen elkaar
Geven elkaar gemakkelijk feedback
Als trainer ben je nu eerder procesbegeleider dan docent
Minder theorie, meer opdrachten en intervisie, leren van elkaar
Groep is productief!
Sterk wij-gevoel

Question 11

eigenschappen afscheid

Answer 11

Groep valt uit elkaar in laatste sessie
Intimiteit opnieuw lager
Rol van trainer weer belangrijker

In het laatste uur:
Actieplan/voornemen opstellen voor na de training
Evaluatie van de training
Laatste woordje van de trainer

Question 12

model van tuckman uitleg

Answer 12

Meest bekende theorie rond groepsdynamica = Tuckman:
In elke fase een ander thema -> beïnvloedt gedrag van de groep
Elk stadium een ander doel
Helpt om realistische verwachtingen aan groepsgedrag te stellen
Groei van de groep:
Stapsgewijs
Ontwikkelend

Question 13

5 fasen van tuckman en korte uitleg

Answer 13

Forming = vorming van de groep 
Storming = de eerste ‘gevechten’ 
Norming = groepsintegratie, normen ontwikkelen 
Performing = het team is een echt team, grote betrokkenheid
Adjourning = de groep valt uit elkaar

Question 14

Wat is forming

Answer 14

Belang van duidelijk leiderschap
Creëren van vertrouwen en veiligheid
Duidelijkheid en structuur brengen als leider
Concrete methodieken:
Intakerondje: laat iedereen in eerste 15min al iets zeggen
Groepjes vormen per 2, 3, 4, 5… rond een thema en hierover kort uitwisselen
Iets doorgeven in kring en vertellen
(Virtuele) bal gooien naar elkaar

Question 15

rol als leider bij forming

Answer 15

Zorg voor een persoonlijk onthaal en voor kennismaking met de groep
Organiseer laagdrempelige activiteiten in de groep
Laat cliënten in kleine subgroepen samenwerken
Focus op de overeenkomsten tussen groepsleden
Bied duidelijke informatie over regels, afspraken, gewoontes en verwachtingen

Question 16

Wat is storming

Answer 16

Fase van conflicten in het team rond samenwerken, interpersoonlijke kwesties, doelen van het team
Frustraties, onenigheid over doelstellingen, verwachtingen, rollen, verantwoordelijkheden
Belang van goede, neutrale begeleiding als trainer
Voorbeeld methodiek:
In kleine groepjes nadenken over een probleem, op flipcharts laten schrijven, die van anderen bekijken, en hiertussen de verschillen en gelijkenissen zoeken, in discussie gaan

Question 17

rol als leider storming

Answer 17

Herken de conflicten en gebeurtenissen in deze fase als onderdeel van het groepsproces
Stel en bewaak grenzen
Laat cliënten verschillende posities innemen
Bespreek conflicten en irritaties in groep

Question 18

wat is norming

Answer 18

Praten over samenwerking, kritiek wordt niet meer gezien als een persoonlijke aanval maar als een constructieve discussie
Regels, waarden, normen binnen het team worden uitgewerkt
Voorbeeld methodiek:
Verwachtingen van training met 1 ander groepslid, plenair laten vertellen wat ze gehoord hebben, noteren op bord. Daarbij regels laten opstellen die we als groep moeten respecteren om de verwachting te kunnen volbrengen
Vragen die je krijgt, terugspelen naar de groep, groep laten beslissen

Question 19

rol als leider norming

Answer 19

Bevorder de groepscohesie
Geef opdrachten die de teamgeest bevorderen
Bied groepsuitdagingen aan die een grote kans op succes hebben
Bevorder het ontwikkelen van groepsnormen
Groep uitdagen en zelf laten nadenken over regels en waarden
Modelling
Benoem waarden
Evalueer regelmatig samen met je begeleidingsgroep het leefklimaat

Question 20

Wat is performing

Answer 20

= prestatiefase
Goede samenwerking, hecht team
Teamleider is overbodig, groep werkt zelf naar de doelen toe
Voorbeeld methodiek:
- Evaluatie van een onderdeel die ze aan elkaar geven, steeds minder input van de leider

Question 21

rol als leider performing

Answer 21

Doelen stellen
Concretiseer de doelstelling
Benoem hoe je nagaat of de doelstelling wordt nageleefd
Formuleer de doelstelling in positieve termen
Effectief samenwerken
Positieve afhankelijkheid bevorderen
Meeliften voorkomen
Bevorderen van positieve interactie
Goede prestaties en sociale vaardigheden belonen

Question 22

Wat is adjourning

Answer 22

Afscheid nemen
Taken werden volbracht, en team gaat uit elkaar
Concrete aanpak:
Overlopen van doelstellingen en hoe die behaald werden
Woord geven aan deelnemers die nog iets willen zeggen
Zelf laatste woord nemen
Eindigen met applaus om de cirkel te eindigen

Question 23

rol als leider adjourning

Answer 23

Zorg voor een symbolisch einde
Blik terug op de geschiedenis van de groep
Laat de groepsleden een blik richten op de toekomst

Question 24

functie en uitleg roos van Leary

Answer 24

Voorspellen en beïnvloeden van gedrag dat iemand stelt op basis van gedrag van iemand anders
Interactieroos
2 dimensies: 
macht (dominantie = verticaal) 
nabijheid (relatie = horizontaal)
8 segmenten = relatiewijzen

Question 25

dia 40 pwp 3

Answer 25

bekijkt da keer e

Question 26

effect 1 roos van leary

Answer 26

Als twee mensen samen in hetzelfde kwadrant zitten, houden zij hetzelfde gedrag in stand. Per kwadrant ligt het volgende effect voor de hand:
Allebei in het kwadrant Boven/Tegen: Ze belanden in een machtstrijd.
Allebei in het kwadrant Boven/Samen: Ze willen beiden graag hun eigen plan uitvoeren, maar tegelijk gewaardeerd worden.
Allebei in het kwadrant Onder/Samen: Ze komen niet veel verder, omdat initiatief ontbreekt.
Allebei in het kwadrant Onder/Tegen: Ze versterken elkaar in hun kritische blik.

Question 27

effect 2 roos van leary

Answer 27

Effect 2 = aanvullend principe
Verticaal tegenovergesteld gedrag roept een complementaire reactie op. Dus als je iemands gedrag wilt versterken, moet je kiezen voor gedrag dat daar verticaal tegenover staat.

Aanvallend lokt opstandig uit en vice versa
Concurrerend lokt teruggetrokken uit en vice versa
Leidend lokt volgend uiten vice versa
Helpend lokt meewerkend uiten vice versa

Aanvullend principe:
De mate van dominantie roept een tegengestelde reactie op. Bijvoorbeeld: als iemand heel volgend is, neemt de ander een leidende rol op zich. En andersom. Dit heet ook wel complementair gedrag.

Question 28

effect 3 roos van Leary

Answer 28

Gedrag dat horizontaal naast elkaar staat, heeft een constructieve invloed. Als je iemand op een opbouwende manier wilt beïnvloeden, moet je kiezen voor gedrag dat even dominant is en aan de andere kant van de verticale lijn zit.

Als iemand aanvallend is, stel je je helpend op
Als iemand concurrerend is, stel je je leidend op
Als iemand opstandig is, stel je je meewerkend op
Als iemand teruggetrokken is, stel je je volgend op.

Op die manier trek je die mensen als het ware uit hun hokje en verplicht je hen iets anders te gaan doen.

Question 29

interactie sturen met de roos

Answer 29

Je kunt de roos van Leary inzetten wanneer communicatie moeilijk verloopt of wanneer je bepaald gedrag wilt beïnvloeden. Zo gebruik je het model om die moeizaamheid van communicatie te verklaren en te kijken hoe je jouw gedrag aan kunt passen om het gewenste gedrag bij de ander te krijgen. Je kunt zo inspelen op het gedrag van de ander en de communicatie binnen je team beïnvloeden. Merk op dat we hier dus vooral samenwerking zoeken.