Lecture 2 Flashcards
Declaratie van Helsinki
Reeks ethische principes mbt menselijke experimenten (1964 door WMA)
Wet Medisch-wetenschappelijk Onderzoek aan Mensen (WMO)
NL; nationale wet ter bescherming van deelnemers aan medisch en ander wetenschappelijk onderzoek
VCWE
NL uni’s, lokale commissie
Mag: speeksel afnemen, EEG/fMRI meten, huidgeleiding respons, hartslag, bloeddruk (non-invasive)
Mag NIET: bloed afnemen, weefselmonsters, DNA, injecties, toedienen van stoffen in meer dan normale dagelijkse hoeveelheden, onthouden van medicatie of andere medische behandelingen (invasive)
Medisch Ethische Toetsing Commissie, METC
NL uni’s, elke uni heeft zn eigen
Moet toestemming geven voor het doen van invasief onderzoek, bijv NT drugs –> langdurig en intensief proces!
Interne validiteit
houden oorzak-gevolg relaties stand, zijn er alternatieve verklaringen?
oorzaak-gevolg relaties
construct validiteit
omvatten de operationalizaties het construct?
meten wat je wilt meten
statistische validiteit
ondersteunen de statistieken de bewering?
Klopt de toets met wat je wilt meten?
externe validiteit
zijn de resultaten generaliseerbaar?
generaliseerdbaarheid
Moeten hypotheses van tevoren worden vermeld in bevestigend onderzoek (confirmatory research)?
En waarom?
Ja!
Om HARKing te voorkomen
waar heeft o.a. HARKing voor gezorgd?
replicatiecrisis
hoe zou de replicatiecrisis kunnen worden opgelost/voorkomen?
dmv pre-registratie
pre-registratie
Je experimenteel design, hypotheses, methode, analyseplan van tevoren publiceren
waar is pre-registratie goed voor?
Om QRPs (Questionable Research Practices) te voorkomen
Na verplichten van pre-registratie kwamen er uit veel minder studies sign effecten
QRP
Questionable Research Practices:
* HARKing: hypotheses
* p-hacking: analyses
* publication bias: reporting (als je resultaten niet sign zijn, zijn onderzoekers geneigd de data niet te publiceren, omdat journals dit meestal niet willen publiceren)
exploratief onderzoek
exploratory research
- hypothese genererend
- resultaten moeten worden gerepliceerd/bevestigd
- minimaliseert valse negatieven (Type 2 fouten) (om onverwachte ontdekkingen te vinden)
- p-waarde verliest de diagnostische waarde
- geen externe validiteit (niet bruikbaar om te generaliseren)
bevestigend onderzoek
confirmatory research
- hypothese testend
- resultaten worden aan de hoogste normen gehouden
- minimaliseert vals positieven (type 1 fout)
- p-waardes behouden diagnostische waarde (goede statistische validiteit)
- goede externe validiteit (generaliseerdbaarheid)
waarom verliest de p-waarde diagnostische waarde bij exploratief onderzoek?
Vaak worden meerdere tests uitgevoerd om verschillende variabelen of condities te onderzoeken, dit kan leiden tot toename van aantal tests + toename risico vinden van valse positieven (zelfs als er geen effect is kan het een sign resultaat geven door kans)
welke twee soorten questionnaires heb je
beschrijvend en testend
beschrijvend
survey/questionnaire
je onderzoekt wat een parameter in de bevolking is
hoe blij zijn mensen in adam, peiling hvl mensen er op een partij stemme
testend
survey/questionnaire
je wilt een relatie/hypothese testen
* gemeten variabelen? verklarend en respons –> associatie claims
* gemanipuleerde variabelen? onafhankelijk en afhankelijk –> *
causale*
kan je een causale claim concluderen met een vragenlijst?
Nee, tenzij je manipuleert (moeilijk)
* de hypothese die je formuleert bij observationeel design kan de analyse bepalen, maar dit laat je niet de richting van het verband kiezen
* als je wel wilt bepalen welke hypothese je gaat kiezen, moet je causaliteit vaststellen dmv manipulatie, maar dit kan onethisch zijn!
onethisch: mensen wel of geen stress geven, wel/niet laten roken
wat zou een manier kunnen zijn om een manipulatie in je questionnaire toe te voegen?
Je kan het effect van het lezen van een positief/negatief nieuwsbericht aan het begin van je vragenlijst over werkgeheugen
welke 2 type respons bias zijn er?
- question-related biases
- person-related biases
question-related bias
respons bias, 3 punten
- ambiguiteit in schaal (hoeveel heb je gedronken, 5 heel veel, 4 veel, 3 gemiddeld, 2 een beetje, 1 niks); hangt af van wat jij ‘veel’ vindt
- suggestieve/negatieve zinsvorming
- vraag volgorde: bij eerste vraag: ja nee, bij tweede vraag nee ja –> kan voor verwarring zorgen
person-related bias
respons bias
- sociale wenselijkheid
- sociaal wenselijke antwoorden: neiging om in te stemmen of juist niet
- neiging om extreme opties te kiezen of juist gemiddeld
sociale wenselijke antwoorden kan je oplossen door dezelfde vraag positief/negatief te stellen: ik ben algemeen optimistisch & ik ben algemeen pessimistisch
3e punt kan je oplossen door het middelste punt weg te laten
meetniveaus
nominaal, ordinaal, interval, ratio
nominaal
kwalitatief, categorisch
gender, etniciteit, postcode
ordinaal
relatieve, arbitraire afstand tussen levels
educatielevel, happiness level, 1e 2e 3e plaats
interval
linaire, relatieve afstand tussen levels
tijd van de dag, Celsius
ratio
echt absoluut nulpunt
Kelvin, lengte, leeftijd