LE1 Algemeen Flashcards
Wat is de definitie van het milieu?
Dat aspect van onze fysieke omgeving dat het menselijk leven en bestaan mogelijk maakt en waarbinnen het maatschappelijke leven zich afspeelt.
Heeft de samenleving invloed op de het milieu? En heeft het milieu invloed op de samenleving?
Beide aspecten oefenen invloed op elkaar uit.
Er geldt dus een wederkerige relatie tussen milieu en samenleving.
Wat is het verschil tussen milieu en natuur?
Natuur kan los bestaan van de mens.
Milieu gaat altijd om de leefomgeving van de mens.
Zijn alle ingrepen van de mens in het milieu problematisch?
Nee, ingrijpen is vaak nodig voor een bestaand mogelijkheid te maken bijvoorbeeld in de voedselvoorziening.
Wat is het Antropoceen?
Een geologische periode waarin ecosystemen op grote schaal en over een grote tijd spannen door de mens beïnvloed worden.
Deze wordt geacht begonnen te zijn in 1850 rond de industriële revolutie.
Welke drie essentiële dimensies van milieu problemen kunnen we onderscheiden?
- Fysieke dimensie
- Maatschappelijke dimensie
- Normative dimensie
Wat is een milieu-probleem in de meest algemene vorm.
Elke verandering in de fysieke omgeving die veroorzaakt wordt door menselijke activiteit en waarvan de gevolgen maatschappelijk onaanvaardbaar zijn op grond van gedeelde normatieve waarde.
Wat is de fysieke dimensie voor een milieuprobleem?
De fysieke omgeving, ofwel ons (leef) milieu.
Wat is de maatschappelijke dimensie van een milieuprobleem?
Veranderingen die veroorzaakt zijn in het milieu door menselijk handelen en vormen van samenleven.
Wat is de normative dimensie bij een milieuprobleem?
De toestand van de fysieke omgeving die maatschappelijk onaanvaardbaar wordt bevonden.
Als een individu bezwaar heeft op een fysieke ingreep in de omgeving kunnen we dit dan als een milieu probleem zien?
Nee, pas als deze door een grote groep mensen dus onder dezelfde norm als negatief wordt ervaren kunnen we spreken van een mogelijk milieu probleem.
Wanneer word de draagkracht van een ecosysteem overschreden?
Wanneer het ecosysteem niet meer instaat is om biologische soorten binnen het ecosysteem te voorzien in hun bestaan.
Is de draagkracht van een ecosysteem statisch?
Nee, dit is een dynamisch begrip.
Handelen in een ecosysteem kunnen gevolgen hebben in het ander.
Wat houdt de veerkracht van een ecosysteem in?
De grenzen waarbij een ecosysteem veranderingen kan verdragen en hierna weer kan herstellen tot een nieuw evenwicht.
Waarom is vooral de normatieve dimensie een storende factor voor het realiseren van oplossingen voor milieu problemen?
Omdat de normen en waarde binnen de samenleving sterk kunnen verschillen en hierdoor groepen in de samenleving anders tegen milieuproblemen aankijken.
Welke 4 fundamenteel grondhoudingen van de mens ten opzichte van de natuur onderscheiden Schwarz en Thompson (1990)?
- Grillig (Capricious)
- Tolerant
- Goedaardig ( Benign)
- Vluchtig (Ephemeral)
Wat zijn de planetary boundaries?
.
Wat houdt een antropocentrische houding ten opzicht van de natuur in?
De natuur wordt hierbij voornamelijk uit een functioneel oogpunt bekeken.
Welke grondstoffen kunnen ontgonnen worden, toepassing van planten en dieren, recreatie, etc.
Wat is het verschil tussen een ecocentrische blik en een antropocentrische blik op het milieu?
Waar een antropocentrische blik vooral kijkt naar de functionaliteit van de natuur, gaat de ecocentrische blik uit van het intrinsieke, bestaansrecht van planten, dieren en ecosystemen.
Wat is het centrale verhaal dat de Tragedy of the commons wil overbrengen?
De weide bij een dorp waren niemands eigendom, herders maakte hier gebruik van door hun schapen hier te laten grazen dan op eigen grond, dit kost echter niks. Doordat er steeds meer schapen op het land gezet worden, over schreide dit de draagkracht. En is uiteindelijk het hele dorp slechter af omdat elk individu het beste wou voor zichzelf.
Welke oplossing stelde Hardin voor het verhaal van de Tragedy of the Commons?
Om de eigendomsrechten te verdelen, zodat ieder een individueel belang erbij kreeg om het land duurzaam te gebruiken.
Kan collectief eigendom duurzaam beheerd worden?
Ja, Elinor Storm toonde dit aan in haar onderzoek. Hier kwamen een aantal principes naar boven waaraan beheers systemen van collectief eigendom aan moeten voldoen om duurzaam te zijn.
Wat is het idee achter het toekennen van individuele eigendoms, gebruiks of vervuilingsrechten.
Dat het verdelen van het collectieve goed in individuele stukjes leidt tot meer duurzaam handelen door de nieuwe eigenaren van rechten.
Wat is een bekend voorbeeld van vervuilingsrechten toekennen?
Het Europese Emissiehandelsysteem van 2005.
Wat zijn voorbeelden van milieuprobleem indelingen op basis van compartiment:
Een indeling op bodem, water of lucht.
Welke 3 indelingen van milieu problemen worden er in het tekstboek gegeven? (Hoofdstuk 1.2)
Indeling naar compartiment, schaal en tijd.
Het RIVM publiceerde in 1988 de eerste Nederlandse integrale milieuverkenning. Daarin werden 5 schalen van milieu problem aangegeven, welke waren dit?
- Binnen gebied
- Meer/ landschappen
- Zee/ stroomgebied
- Oceaan/ continent
- Planeet
Kunnen alle problem op lokale schaal aangepakt worden?
Nee, veel problemen die zich voordoen kunnen alleen op regionaal of zelfs mondiaal niveau betekenis vol aangepakt worden. Denk aan de biodiversiteit crisis of het klimaat.
Het verloop van het denken over milieuproblemen kan in vier tijds vakken ingedeeld worden. Welke vier?
- 1962/1972 Vervuiling centraal
- 1972/1980 Uitputting centraal
- 1980/1987 Samengaan milieu en economie centraal
- 1987/heden Duurzame ontwikkeling centraal
Welk boek bracht de milieu beweging in de VS opgang?
Silent Spring van Rachel Carson, ze beschreef in dit boek wat er zou gebeuren door het toenemende gebruik van pesticiden zoals DDT. Er zou een jaar komen waarin de lente stil was omdat alle vogels uitgeroeid waren door het vergif.
Wat luidde de 2de periode van milieu bewust zijn in rond 1972?
De publicatie van het rapport van de Club van Rome, Grenzen aan de groei.
Wat was de centrale boodschap van het rapport van de Club van Rome, grenzen aan de groei?
Dat bevolkingsgroep en welvaartsgroei ertoe zou leiden dat grondstoffen uiteindelijk uitgeput zouden raken.
Waarom leidende eerste wereldmilieuconferentie in 1972 te Stockholm tot weinig resultaat?
Doordat de milieuproblematiek van het Westen centraal stond, en er vrijwel geen aandacht werd besteed aan de problematiek in het Zuiden. Hierdoor distantieerde ontwikkelingslanden zich van het verdrag dat als een “luxe” probleem wordt gezien.
Wat was een belangrijke ontwikkeling in het denken van het bedrijfsleven en de overheid voor de 3de periode van milieubewustzijn?
Men kwam tot de conclusie dat milieuvriendelijk en winstgevend produceren elkaar niet hoefde uit te sluiten, en dat milieu technologie zodanig ook een winstgevend fenomeen kon zijn.
Welk plan verscheen in 1980 waar voor het eerst het begrip duurzame ontwikkeling wordt genoemd?
Het World Conservation Program Rapport. Dit rapport werd ondermeer opgesteld door:
UNEP - United Nation Environment Program
IUNC - International Union for Nature Conservation
WWF - World Wildlife Fund
Wat houdt Ecological modernisation in?
Het idee dat milieuverbetering en economische groei uitstekend samen kunnen gaan.
Welke publicatie is maatgevend geweest voor de ontwikkeling van het huidige denken over milieuproblemen?
Our Common Future (1987) een rapport van de WCED - World Commission on Environment and Development.
Hoe werd sustainable development aangegeven in Our Common Future (1987)?
Sustainable development is development that meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs.
Welke kenmerken tonen de vierde periode van milieubewustzijn?
Mondialisering en de realisatie dat milieuproblemen vaak samengaan met sociale ongelijkheid en met mondiale ontwikkeling en verdelingsverdragen.
Welk begrip was een belangrijke ontwikkeling voor het moderne milieu denken tijden de UNCED-conferentie te Rio de Janeiro 1992?
Het begrip duuzaamheid kwam hierbij onder de aandacht en is in de decennia volgend hierop uitgegroied tot een leidend principe.
Duurzame ontwikkeling gaat niet alleen over fysieke milieuproblemen. Wat zijn ook belangrijke onderdelen voor duurzame ontwikkeling?
Sociale en institunionele vraagstukken
Vrede
Veiligheid
Hoeveel duurzame ontwikkelingsdoelen heeft de VN gepresenteerd? Benoem er minimaal 8.
Wat was een belangrijke reden voor de problematiek tijdens de milieu conferentie in 1972 maar ook voor die in 1992?
Door meningsverschillen tussen de belangrijkste onderhandelingsblokken, hierin was vooral leidend dat het Noorden duurzaamheid als uitgangspunt nam maar het Zuiden economische ontwikkleing centraal steld.
De 1992 UNCED conferentie te Rio de Janeiro (1992) leverde een aantal belangrihjke officiele teksten op, welke waren dit? Benoem er minimaal 3.
- Verklaring van Rio
- Agenda 21
- Bossenverklaring
- Biodiversiteitsverdrag
- Klimaatverdrag
Welk rapport schrijft het CBS jaarlijks om de voortgang van Nederland in kaart te brengen voor het behalen van de duurzaamheids doelstellingen?
De monitor brede welvaart.
Hierbij staan niet allen econimsche, maar ook ecologische en sociaal maatschapelijke aspecten centraal.
De klimaat-toppen worden regelmatig gehouden en voorgaande belfotes en doelen worden hier besproken en aangescherpt. Wat is anno 2021 hier vaak uit gebleken?
Dat de beloftes die gemaakt zijn veelal niet behaald of dreigen niet behaald te worden. Resultaten zijn vaak mager. Vaak leveren de conferenties niet bindende akkoorden op.
Duurzame ontwikkeling is een multidimensionaal begrip, welke drie dimensies zijn hiervoor het belangrijkste om te onderscheiden?
Sociaal, Economisch en Ecologisch
Wat zijn een aantal belangrijk te onderscheiden concepten binnen de duurzame ontwikkelingsdoelen?
Wat houdt het voorzorgsbeginsel principe in?
Nu maatregelen treffen om mogelijke (milieu)schade in de toekomst te voorkomen, zelfs als de wetenschappelijke bewijsvoering nog onzeker of onvolledig is).
