kriya sharir paper 1 Flashcards

1
Q

ranjak pitta

A

आमाशयाश्रयं पित्तः रजक रसरखनात्।

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

sadhaka pitta

A

बुद्धि मेधा अभिमानाधैरभिप्रेतार्थसाधनात्। साधक हृदगत पित । AH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

pachak piita

A

तत्र स्थमेव पित्तनां रोषाणामप्य नुग्रहम्

करोति बलदानेन पाचक नाम तत्सृतम् ।

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

bhrajak pitta

A

त्वक्स्थ भ्राजक भ्राजनात त्वचः ।

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

alochak pitta

A

रुपालोचनतः स्मृतम्। दृक्स्थम् आलोचकं

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

common function of vat dosha

A

वायुस्तन्तयन्त्रधर प्राणीदानसमान व्यनापानात्मा प्रर्वतक श्चेष्टानाम् उच्चावचाना, नियन्ता] प्रणेता च मनसः, सर्वेन्द्रियाणामुद्‌योजक:, सर्वेन्द्रियार्थानामभिवीठा, सर्वशरीरधातुव्यूहकर सन्धानकर:, शरीरस्य, प्रर्वतको वाचः, प्रकृति शब्दस्पर्शयोः, सोप्तस्पर्शनयोर्मूलं हौत्साहयोनिः, समीरणी अग्नेः, दोषसंशोवन क्षेष्ता वहिर्मलाना, स्थूलाणुस्तोत्सां भेत्ता, बु कर्ता गर्भकृतीनाम्, मायुषो अनुवृत्तिप्रत्ययम्भुमी भवति अकुपितः

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

kapha prakriti

A

श्लेष्मा हि स्निग्ध-श्लक्ष्ण-मृदु-मधुर-सार सान्द्र-मन्द स्तिमित गुरु-शीत-विज्जलाच्छः तस्य स्नेहच्छ श्लेष्मलाः, मधुर्यात् प्रभुत शुक्रव्यवायापत्या, सारत्वात सारसंहत स्थिरशरीराः, सान्द्रत्वादुपचित परि पुर्ण सर्वाड.. मन्दात्वान्मन्द्र चेष्टाहार व्यवहारा:
त एवं गुण योग आच्छद्र श्लेष्मला बलवन्ती वसुमन्तो विद्यावत् ओजस्विन: शान्ता आयुष्मन्तश्च भवन्ति ।

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

pitta prakriti

A

Pitla prakriti

पित्तम् उष्ण तीक्ष्ण प्रवं विस्तम् अम्लंकटुकं च तस्या औष्ण्यात पित्तला भवन्ति उष्णसहा “ उष्णमुखाः सुकुमार अवगाप्ता, प्रभूत पिप्लु व्यंग तिल पिडकाः, दातपिपासावन्तः, क्षिप्रवली पलित: खालित्यदीवाः, प्रायो मूहूल्प - कपिल. श्मशु-लीम-केशव, तैरुण्यात तीक्ष्णपराक्रमा तीक्ष्णाग्नय।.. त एवं गुणयोगात् पित्तला मध्यंबला मध्यआयुषो

मध्य ज्ञानविज्ञान वित्त उपकरण वन्तच भवन्ति ।

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

vat prakriti

A

वातस्तु रुक्ष लघु-चल-बच्चु शीघ्र - शीत परुष विशदः। तस्य रीक्ष्यात् वातला रक्षाअपचीत - अल्पशरीराः। प्रतत रुक्षा क्षाम सन्न सक्त जर्जस्वरा । जागरुकाध भवन्ति,लघुत्वा अल्लघु चपल गति चेष्टाहाव्यवहारों : चलत्वादन अवस्थितसन्धि - अक्षि-भू-हनु-ओठ जिव्हा - शिरः स्कन्धपाणिपादाः, बहुप्रलापकण्डरा सिरा प्रताना बहुत्वाद
प्रश्येण अल्प बलाश्च अल्प आयुषश्च अल्पआपल्य साधनाश्च अपल्यधनाः च भवन्ति ।

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

madhur avasthapak avidagdha

A

अन्नस्य भुक्तमात्रस्य षडसस्य प्रपाकतः
मुधुराध्यान कफीभावात् केनभूत उदीर्यते

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

amla avasthapak

A

परं तु पञ्चमानस्य विदुग्धस्याआम्लभावात आशयाच्य अवमानस्य पित्तमच्छामुदीर्यते

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

katu avasthapak

A

पक्वाशय तुप्राप्तस्य शीष्यमाणस्य
वहिनन।। परिपिण्डित पक्वस्य वायुः स्यात् कटुभावात्

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

kosthagni

A

पञ्चभूतात्मकत्वे अपि यत्तैजसगुणोदयात पाकादि कर्ममा अनल शब्दितम् ।

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

agni

A

आयुवर्ण बलं स्वास्थउत्साह पचयो प्रभाः। ओजसतेजाअग्नयः प्राणाश्चोक्ता अग्निदेहेतुका शान्तअम्नौ मियते युक्ते विर जिवत्यनामय :

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

food

A

प्राणाः प्राणभृतामन्नमन्न लोकअभिधावति । वर्णः प्रसाद सौस्वर्यं जीवितं प्रतिभासुखम् । तुष्टिः पुष्टिर्बल मेधा सर्वम् अन्ने प्रतिष्ठितम्

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

madhur rasa त

A

तत्र मधुरो इसी जन्मप्रभृति सात्मयात
सर्वधातु विवर्धात

17
Q

amla rasa

A

कोष्ठविद्राही शीतस्पर्शीः बोधयीती इन्द्रियानी शेरोचन

18
Q

lavana Raza

A

लवणो स्तम्भबन्ध संघातविधमापनः

19
Q

tikta rasa

A

दीपन पाचन लेखन : स्तन्य कण्ठ
शोधनी मेध्यो न अतिरक्ष शीतो लघुष्छ ।

20
Q

katu rasa

A

Katu :- स्नेह क्लेद शोषणो रीचन: पाचनी
दीपनी लेखन : शोधन : शोषयति अन्नं । लघुरुक्ष तीक्ष्‌णीउष्णश्च ।

21
Q

ahar vidhi vishesha

A

प्रकृति करण संयोग राशि देश काल उपयोग संस्था उपयोक्त ष्टमानि ।

22
Q

upyoga samstha

A

उष्ण स्निगध मातावत जीर्ने विर्याविरुधाम, ईष्ट देरी ईष्टसर्वोपकरण, नातिद्रुतं नातिविलम्बि अजल्यम, अहसन, तन्मना भुजीता नामाभिसमीक्ष्यास

23
Q

common function of pitta

A

पित् पक्तुष्मदर्शने ।श्रुत तृटरशचिप्रभा मेधाधीशौर्यतनु मार्दवैः।

24
Q

common site of pitta

A

नाभिरआमाशयः स्वेदी लसीका रुधिर- एक स्पर्शनश्च पित्तस्य, नाभिरत्र विशेषतः।

25
Q

shvasan prakriya

A

नाभिस्थ : प्राणपवून : स्पृष्ट्वा छत्कमलान्रम् कण्ठाद् बहिविनियोनि पातु विष्णु पढ़ामृतम्। । पीत्वा चाम्बरपीयूष पुनरायति वेगतः। प्रीणयन् देहमखिल जीवयम्ञ्जठरानलम्।

26
Q

common function of kapha

A

सन्धि संश्लेषण स्नेहण रोपण पूरण बल स्थैर्यकृत श्लेष्मा पञ्चथा प्रविभक्त उदक कर्मणा अनुग्रह करोति । Su.

27
Q

kapha common site

A

कण्ठशिरः क्लोम पर्वाण्या आमासयो रसः मेदी श्राण च जिव्हा व कफस्य सुतरामुर।