Kontrola ekspresji genów Flashcards
Czym jest gen?
Gen to odcinek DNA, w którym znajdują się triplety kodujące informacje na temat pojedynczego łańcucha polipeptydowego lub łańcucha RNA.
Czym jest operon?
Operon to zbiór genów, które podlegają wspólnej regulacji transkrypcji.
Jakie elementy wchodzą w skład pojedynczego operonu?
- Promotor
- Operator
- Geny strukturalne
Czym jest promotor?
a) położony przed sekwencją kodującą
b) sekwencja nukleotydów umożliwiająca transkrypcję genu
c) jest on rozpoznawany przez polimerazę RNA, która następnie inicjuje tranksrypcję
Czym jest operator?
a) odcinek DNA, z którym wiąże się represor
b) odcinek między promotorem a genami operonu
c) białko represorowe wiążąc się z operatorem fizycznie utrudnia polimerazie RNA transkrypcję genów
Czym są geny strukturalne?
a) geny współregulowane przez operon
b) geny, z których po transkrypcji i translacji powstają białka
Gdzie jest położony operator i co oznacza?
- Terminator jest położony za genami struktury
- Oznacza koniec operonu
Co dodatkowo może wchodzić w skład operonu?
- Gen regulatorowy
- Induktor
- Korepresor
Czym jest gen regulatorowy?
- gen kodujący białko regulatorowe, które łączy się z odpowiednią sekwencjąna genie operatorze przez co wpływa na regulację procesów transkrypcyjnych i translacji hamująco lub aktywująco
- gen ten nie musi znajdować się w operonie, ani nawet być położony fizycznie w jego pobliżu
Co robi induktor?
mała cząsteczka - może wypierać białko represora z miejsca operatora (DNA), w wyniku czego transkrypcja jest wznawiana
Co robi korepresor?
może związać się z represorem i umożliwić jego związanie się z miejscem operatora.
* przykładem tego rodzaju regulacji jest operon tryptofanowy
Wymień rodzaje operonów bakteryjnych
- indukowane (kataboliczne)
- ulegające represji (anaboliczne)
- podlegające regulacji pozytywnej
- podlegające regulacji negatywnej
O co chodzi z operonami indukowanymi (katabolicznymi)?
a) produkcja enzymów nastąpi, jeśli substrat jest obecny w środowisku
b) białko represora regulatorowego jest normalnie związane z operatorem, co zapobiega transkrypcji genów operonu.
c) jeśli obecna jest cząsteczka induktora, wiąże się ona z represorem i zmienia swoją konformację, tak że nie jest w stanie związać się z operatorem
d) pozwala to na transkrypcje operonu
O co chodzi z operonami ulegającymi represji (anabolicznymi)?
a) produkcja enzymów nastąpi, jeśli substancja syntetyzowana nie istnieje w komórce
b) białka represowe są wytwarzane przez gen regulatora, ale nie są w stanie wiązać się z operatorem w normalnej konformacji
c) jednak pewne cząsteczki zwane korepresorami są wiązane przez białko represorowe co prowadzi do braku transkrypcji operonu
O co chodzi z operonami podlegającymi regulacji pozytywnej?
blokowanie transkrypcji nastąpi przez represor związany z aktywatorem
O co chodzi z operonami podlegającymi regulacji negatywnej?
blokowanie transkrypcji nastąpi przez wolny represor
Czego przykładem jest operon lac (laktozowy)?
Operonu indukowanego z negatywną regulacją
Czego przykładem jest operon trp (tryptofanowy)?
Operonu hamowanego z negatywną regulacją
Opisz działanie operonu.
- Bakteria znajduje się na pożywce z glukozy i nie potrzebuje enzymów, które będą rozkładać laktozę
- Dochodzi do transkrypcji genu represora, a następnie do procesu translacji
- Z informacji zapisanej w genie represorze powstaje aktywne białko represorowe
- Białko łączy się z genem operatorem
- Proces transkrypcji łańcucha DNA (3’ —> 5’) zatrzymuje się na genie promotorze - enzym dokonujący transkrypcji, polimeraza DNA nie jest w stanie działać dalej, ponieważ jest blokowana przez białko represora połączone z genem operatorem
- Geny strukturalne, zawierające informację o budowie enzymów rozkładających laktozę nie ulegają transkrypcji
Co się dzieje jeśli bakteria znajduje się na pożywce laktozy?
- Powstałe białko represorowe jest wiązane przez cząsteczki glukozy i staje się nieaktywne
- Białko nie wiąże się z genem operatorem
- Polimeraza DNA przeprowadza transkrypcję genów strukturalnych
- Dochodzi do wytworzenia enzymów rozkładających laktozę - OPERON JEST WŁĄCZONY
