Kompüter şəbəkələri Flashcards
Kompüter şəbəkəsi nədir?
Rabitə xətləri vasitəsilə birləşdirilmiş kopüterlər
Rabitə naqillərinin neçə növü var və hansılardır?
4 növü var:
1) Telefon xətləri
2) Optik-lifli naqillər
3) Elektrik naqillər
4) Radio dalğalar (naqilsiz şəbəkədə)
5) Peyk rabitəsi
Kompüter şəbəkəsinin hansı müsbət cəhətləri var?
1)Xarici daşıyıcı olmadan(DVDÇ CDÇ fleş kart) kompüterlər arası verilənlərin mübadiləsi
2)Ehtiyatların birgə istifadəsi:
Bir kompüterə məxsus ümumi verilənlər
Digər kompüterlərə yüklənmiş proqromlara əlçatanlıq
Bir neçə kompüterin bit printerdən istifadəsi
3)Çat və forum kimi ünsiyyət vasitələri
Kompüter şəbəkələrinin hansı mənfi cəhətləri var?
1) Şəbəkə avandanlıqlarının xərci
2) Verilənlərin təhlükəsizliyinin zəifləməsi
3) Şəbəkənin qurulması və işinin təmin olunması üçün sistem administratoru zərurəti
Sistem administratoru hansı vəsifələri yerinə yetirir?
1) Proqram təminatını quraşdırır və sazlayır
2) Prioritetlər (üstünlük dərəcələri verir)
3) Məlumatların qorunasını təmin edir
4) İnformasiya itkisinin qarşısını alır
5) Verilənlərin mütəmadi ehtiyat surətllərinin çıxarılması (sərt disk)
6) Şəbəkədə olan nasazlıqları aradan qaldırır
Şəbəkələrin hansı növləri var?
1) Fərdi şəbəkələr (PAN -Personal Area Network)
2) Lokal şəbəkələr (LAN -Local Area Network)
3) Simsiz şəbəkələr (WLAN- Wireless Local Area Network)
4) Korporativ şəbəkələr
5) Şəhər şəbəkələri (MAN- Metropolitan Area Network)
6) Qlobal şəbəkələr (WAN-Wide Area Network)
7) Virtual şəbəkələr ( VLAN-Virtual LAN)
8) VPN-Virtual Private Network
Fərdi şəbəkə nədir?
30 m qədər radiusa malik şəbəkədir
Lokal şəbəkə harada istifadə olunur?
Bir və ya bir neçə qonşu binada istifadə olunur
Korporativ şəbəkə nə üçün istifadə olunur?
Bir təşkilat və müxtəlif ərazilərdə filialları
Server nədir?
Server, öz ehtiyatlarının ümumi istifadəyə verən kompüterdir.
Serverin hansı növləri var?
1) Fayl serveri
2) Çap serveri
3) Poçt serveri
4) Application serveri
Fayl serveri nədir?
Fayl serveri verilənləri saxlayır onlara əlçatanlığı təmin edir
Çap serveri nədir?
Çap serveri ümumi printerdən istəfadəni təmin edir
Poçt serveri nədir?
Poçt serveri elektron poçtu idarə edir
Application serveri nədir?
Application server sorğular arasında verilənləri emal edir
Application serveri necə işləyir?
Sorğu və ümumi proses kliyent və server arasında baş verir. Kliyent: 1)Sorğunu göndərir 2) Cavabı alır Server: 1)Sorğunu alır 2)Tapşırığı yerinə yetirir 3) Cavabı göndərir
Kliyent nədir?
Kliyent, serverin ehtiyatlarından istifadə edən kompüterdir.
Protokol nədir?
Verilənlərin mübadiləsini təmin edən qaydalara protokol deyilir
Şlüz(gateway) nədir?
Şlüz müxtəlif protokollu şəbəkələri birləşdirən və internetə çıxışı təmin edən qurğudur
Paket rejiminin hansı üstünlükləri?
1) Şəbəkədə yük bərabər paylanılır
2) Səhv olduğu halda 1 paket yenidən göndərilir
3) Paketlər müxtəlif marşrutlarla ötürülə bilər
Paket rejimində paketin tərkibinə nələr daxildir?
1) Qəbuledicinin ünvanı
2) Göndərənin ünvanı
3) Verilənlər
4) Paket yoxlaması
Paketin ölçüsü nə qədər ola bilər?
Paket maksimum 1,5 Kb bilər
CRC-32 nədir?
Cyclic redundancy check 32 bit/ error detection code
Şəbəkələrin strukturu necə adlanır?
Topologiya
Şin nədir?
Şin, verilənlərin mübadiləsi üçün bir neçə qurğu tərəfindən istifadə edilən rabitə xətti
Şin hansı müsbət cəhətlərə malikdir?
1) Sadə quruluşa malikdir, ucuzdur
2) Naqillər kiçik xərcləri tələb edir
3) Yeni işçi stansiyaların quraşdırılması asanlıqla həyata keçirilir
4) Hər hansı kompüterdə nasazlıq baş verdiyi halda şəbəkənin işi dayanmır
Şin hansı mənfi cəhətlərə malikdir?
1) Bütün kompüterlər vahid rabitə kanalından istifadə edir
2) Şinin zədələnməsi zamanı bütün şəbəkə işləmir
3) Təhlükəsizlik aşağı səviyyədədir; məlumat bütün işçi stansiyaları arasında paylanır
4) Nasazlıqlar çətinliklə müəyyən olunur
5) 185 m çox olmayaraq kimi ölçü məhdudiyyəti mövcuddur
Switch nədir?
Switch qurğusu paketləri yalnız ünvanlara çatdıran qurğudur
Ulduz şəbəkəsinin hansı müsbət cəhətləri var?
1) Hər hansı işçi stansiya sıradan çıxdığı halda şəbəkə işləyir
2) Təhlükəsizlik yüksək səviyyədədir
3) Nasazlıları və naqil qırılmalarını asanlıqla müəyyən olunur
Ulduz şəbəkəsinin hansı mənfi cəhətləri var?
1) Naqillər yüksək xərcləri tələb edir
2) Ümumi şəbəkə yüksək qiymətə malikdir
3) Switch sıradan çıxdığı halda bütün şəbəkə işləmir
4) İşçi stansiyaların sayı switch-də olan portların sayı ilə məhdudlaşır
Ağac şəbəkəsi nədir?
Tree və ya çoxsəviyyəli ulduz şəbəkəsidir
Halqa şəbəkəsinin hansı üstünlükləri var?
1) Şəbəkənin böyük ölçüsü var (20 km qədər)
2) Verilənlərin böyük axını üçün etibarlı iş
3) Switch ehtiyac yoxdur
Halqa şəkəbəsinin hansı mənfi cəhətləri var?
1) yeni kompüteri qoşmaq üçün bütün şəbəkəni dayandırmaq lazımdır
2) Təhlükəsizlik aşağı səviyyədədir
3) Şəbəkənin sazlanması və nasazlıqları müəyyən etmək çətindir
Qarışıq (Mesh) topologiyası nədir?
Qarışıq şəbəkədə kompüterlər ixtiyari şəkildə bir-biri ilə birləşir. Nümunə: Qlobal şəbəkələr
Lokal şəbəkə nədir?
Lokal şəbəkə bir və ya bir neçə qonşu binada yerləşən kompüterləri birləşdirir.
Şəbəkə tipli Əməliyyat sistemi nəyi dəstəkləyir?
1)Şəbəkə avadanlığı
2)Şəbəkə protokolları
3)Məsafədə yerləşən resurslara müraciət
Windows, Linux, Mac, Os
Lokal şəbəkələrinin növləri hansılardır?
1) Bir ranqlı (peer-to-peer, P2P)
2) Seçilmiş serverli
Bir ranqlı şəbəkə nədir?
Bütün kompüterlərin hüquqları eynidir. Hər bir kompüter həm kliyent, həm də server rolunu oynaya bilər.
Bir ranqlı şəbəkənin (peer-to-peer, P2P) hansı müsbət cəhətləri var?
1) Ucuzdur
2) Sadə sazlanma və xidmətə malikdir
3) Kompüterlər bir-birindən asılı deyil
4) Mürəkkəb proqram təminatına ehtiyac yoxdur
P2P hansı mənfi cəhətləri var?
1) Kompüterlərin sayı, adətən 10-15 ədəd
2) Mürəkkəb idarəetmə və parametrlərin köklənməsi
3) Verilənlərin təhlükəsizləyi aşağı səviyyədə
4) Hər kompüterdə ehtiyat kopyaların yaradılması
Naqilsiz şəbəkələr hansılardır?
1) Bıuetooth
2) WiFi ( Wireless Fidelity-“naqilsiz dəqiqlik”)
Bluetooth xarakteristikaları hansılardır?
1) 8 qurğuya kimi
2) radius 20 m kimi
3) Sürət 700 kbit/san kimi
WiFi-nin xarakteristikaları hansılardır
1) otaqda radius 45m qədər
2) Sürət 480 Mb/ san qədər
Şəbəkə avandılığı və ya ethernet-ə nələr daxildir?
Şəbəkə kartı; Şəbəkə naqili; Patch-cord; RJ-45 konnektoru; Paylayıcılar
Marşutlayıcı və ya router nədir?
Ruter marşutlar cədvəli əsasında növbəti hərəkət marşrutunu təyin edən qurğudur
İnternet nədir?
İnternet( İnterconnected (qarşılıqlı) Networks(şəbəkələr))ç kompüter şəbəkələri birləşdirən qlobal şəbəkə
Provayder nədir?
Provayder öz lokal şəbəkəsi ilə istifadəçilərə İnternetə çıxışı təmin edən təşkilatdır
Domen nədir?
Domen bir təşkilat tərəfindən idarə olunan şəbəkə və ya kiçik inter-şəbəkədir. Domen avtonom sistemdir və onu istənilən vaxt dəyişmək olar.
Domen yaratmaq üçün təşkilat hardan qeydiyyatdan keçməlidir?
Domeni yaratmaq üçün təşkilat İCANN-da qeydiyyatdan keçməlidir
İCANN nədir?
Internet Corporation for Assigned Names and Numbers- Internetdə ünvanları və adları paylaşan təşkilatdır
Qeydiyyatdan sonra domen hansı mərhələlərdən keçir?
Qeydiyyatdan sonra domen şlyuz vasitəsi ilə İnternetə qoşulur. Şlyuz domendə yerleşən şəbəkələrdən birini və İnternetdə olan şəbəkəni əlaqələndirir.Şlüz domeni ətrafdakı dünyaya tanıtdırır.
Bulud nədir?
Şlüzun domen ətrafındakı yaratdığı dünya bulud (cloud) adlanır. Şlyuzdan kənar olan İnternetin strukture domenlə idarə olunmur. Domenə ötürülən məlumat domenin özündə emal olunur, domendən kənar ötürülən məlumat isə şlüzə və oradan buluda göndərilir
Nəyin sayəsində İnternet qarışıq şəbəkəyə çevrilir?
Müxtəlif topologiyalı domenlərin İnternetə qoşulması nəticəsində o, qarışıq şəbəkəyə çevrilir
Şlyuzların regional şəbəkəsi nədir?
Bir neçə domen şlyuzların birləşməsi regional şəbəkəni yaradır
Mobil rabitənin neçə nəsli var və hansılardır?
1) GPRS-115 kbit/san qədər
2) EDGE-474 kbit/san qədər
3) 3G-3,6 Mbit/san qədər
4) 4G-1Qbit/san qədər(Sazz)
İnternetdə verilənlərin ötürülməsi nəyin əsasında baş verir?
İnternetdə verilənlərin ötürülməsi protokollar əsasında həyata keçirilir. Bu proses məktubların və ya bağlamaların bir ölkədən digər ölkəyə çatdırılmasına oxşayır.
Neçə cür internet protokol var və hansılardır?
1) TCT ( Transfer Control Protocol)-verilənlərin ötürülməsinə nəzarət edən protokol
2) İP (İnternet Protocol)- şəbəkə arası protokol
TCP protokolunun neçə səviyyəsi var?
TCP protokolu etibarlı deyil! 4 səviyyəsi var: 1)Application səviyyəsi 2)Nəqliyyat səviyyəsi 3)Şəbəkə səviyyəsi 4)Kanal səviyyəsi
Application səviyyəsinin protokolları hansılardır?
1) HTTP-HyperText Transfer Protocol
2) HTTPS-Hypertext Transfer Protocol Secure
3) FTP- File Transfer Protocol
4) POP3 - Post Office Protocol Version 3
5) IMAP-Internet Message Access Protocol
6) SMTP-Simple Mail Transfer Protocol
HTTP nədir?
Hypertextin ötürülməsidir
HTTPS nədir?
Hyöertextin təhlükəsiz ötürülməsi
FTP nədir?
faylların ötürülməsi
SMTP nədir?
elektron poçtun ötürülməsi
POP3 nədir?
elektron poçtun alınması
İMAP
elektron poçtun alınması
İP-adres nədir?
İnternetdə olan hər bir maşına İP-adres adlanan unikal ünvan verilir. İP-adres 32 bitin ardıcıllığıdır
İP-adres hansı hissələrdən ibarətdir?
İki hissədən ibarətdir:
1) Şəbəkənin identifikatoru
2) Kompüterin və ya hostun ünvanı
Şəbəkənin identifikatoru nədir?
Network identifier- Bu identifikator domenin qeydiyyatı zamanı İCANN təşkilatı tərəfindən verilir
Kompüterin və ya hostun ünvanı nədir?
Bu ünvan domenin işini idarə edən şəbəkə və ya sistem administratoru tərəfindən verilir.
“192.168.104.256” ip-adresində səhvi tapın
maksimum 255
.gov hansı domendir?
ABŞ hökuməti
.mil hansı domendir?
ABŞ hərbi təşkilatları
.net hansı domendir?
provayderlər
.org hansı domendir?
müxtəlif təşkilatlar
.name hansı domendir?
fərdi saytlar
WWW (World Wide Web) nədir?
hypertext sənədlərinin mübadiləsini təşkil edən servis
Hypertext nədir?
Hypertext digər sənədlərə aktiv istinadları özündə saxlayan mətn
Hypermedia nədir?
hypertextdə saxlanılan mətn, şəkillər, mahnılar, videolar. Hər bir element hyperlink ola bilər.
Sayt (web-sayt) nədir?
bir serverdə saxlanılan və bir-biri ilə sıx əlaqədə olan web-səhifələr
Web-server
Saytları özündə saxlayan kompüter: HTTP və HTTPS protokollar əsasında sorğuları qəbul edir və onları cavablandırır.
Brauzer nədir?
Web-səhifələrə baxmaq üçün proqram. İstifadəçi və kompüter arasında interfeysi təmin edir.
Axtarış sistemi nədir?
İnternetdə məlumatları axtarmaq üçün web-sayt
Linklər kataloqu
Mövzulara bölünmüş linklərin siyahısı
Elektron poçt necə işləyir?
Veriləni göndərən istifadəçi STMP protokolu vasitəsilə poçt serverinə qoşulur. Həmin server internetə çıxış vasitəsilə veriləni məlumatı qəbul edəcək istifadəçinin serverinə göndərir. Bu zaman ikinci istifadəçiyə verilənlər ikinci poçt serverindən POP3 və İMAP protokolları vasitəsilə ötürülür.