KLIEREN BIOLOGIE Flashcards
Wat doen klieren?
Produceren en scheiden klierproducten
Geef de definitie van klierafscheiding/secretie.
Het afscheiden van een nuttig klierproduct door klieren als reactie op de prikkel
Geef 2 voorbeelden van klierafscheiding/secretie.
- Traanklieren secreteren traanvocht als reactie op het vrijkomen van een chemische stof (pellen van een ui)
- Zweetklieren secreteren zweet als reactie op een te hoge lichaamstemperatuur
Wat zijn de 2 soorten klieren bij de mens?
- exocriene klieren
- endocriene klieren
Wat betekent exocriene klieren?
Klierproduct in uitwendig milieu
Wat betekent endocriene klieren?
Klierproduct in inwendig milieu
Wat wordt er bedoelt met uitwendig milieu?
- de buitenwereld (=lichaamsoppervlak)
- de ruimten in het lichaam die rechtstreeks in verbinding staan met de buitenwereld
Wat wordt er bedoelt met inwendig milieu?
Het bloed
Wat zijn de 2 soorten exocriene klieren?
- Trosvormige klieren
- verspreid liggende kliercellen
Hoe is de bouw van trosvormige klieren
Klierzakje met afvoerbuis en omgeven door haarvaten
Hoe werkt een trosvormige klier?
- Bouwstoffen klierproduct: bloed haarvaten —> kliercellen
- Kliercellen: vorming klierproduct
- Klierproduct in klierzakje
- Glad spierweefsel trekt samen —> klierproduct in afvoerbuis —> het uitwendig milieu
Leg de aanpassing uit van de afvoerbuis aan het klierproduct
- kleine diameter —> waterig klierproduct
(bv. speeksel) - grote diameter —> dikker of slijmerig klierproduct (bv. oorsmeer)
Geef 4 voorbeelden van exocriene klieren:
- Zweetklieren
- Speekselklieren
- Talgklieren
- Traanklieren
Leg de bouw uit van verspreid liggende kliercellen
- geen afvoerbuis en klierzakje
- kliercellen verspreid in de wand van het orgaan
- omliggende haarvaten aanwezig
Hoe werkt verspreid liggende klieren?
- Bouwstoffen klierproct: bloed haarvaten —> kliercel
- Kliercel: vorming klierproduct
- Klierproduct door de wand kliercel
—> lichaamsholte
Geef voorbeelden van verspreid liggende kliercellen
In slijmvlies dunne darm, mond, maag, vagina,…
Geef voorbeelden van trosvormige klieren
- Speekselklieren (zoals de parotisklier)
- Alvleesklier (pancreas)
- Melkklieren (mammaire klieren)
- Talgklieren (sebaceuze klieren)
Welk klierproduct vormen endocriene klieren?
Hormonen
Wat zijn hormonen?
Chemische stoffen die in uiterst kleine hoeveelheden verspreid worden in je lichaam door het bloed en veel functies binnen het lichaam regelen.
• Ze zijn enkel actief in doelwitorganen
Waar zijn hormonen actief?
Op andere plaatsen actief dan waar ze gevormd worden.
Wat gebeurt er met het hormoon daarna?
Hormonen worden voortdurend afgebroken en via de lever met de gal en via de nieren met de urine afgescheiden.
Geef een ander woord voor endocriene klieren
Hormoonklieren
Leg de bouw uit van endocriene klieren
- geen afvoerbuis
- geen spierweefsel aanwezig
- klierblaasje i.p.v klierzakje
Leg de werking uit van endocriene klieren.
- Bouwstoffen klierproduct: bloed haarvaten —> kliercellen
- Kliercellen: vorming klierproduct
- Klierproduct door de wand kliercellen
—> bloed
Geef de definitie van excretie of uitscheiding
Excretie is het verwijderen van afvalstoffen uit het lichaam.
Geef 6 voorbeelden van endocriene klieren
- Hypofyse
- Schildklieren
- Bijnieren
- Eilandjes van Langerhans
- Eierstokken
- Teelballen
Hoe wordt de alvleesklier ook genoemd? Waarom?
Een gemengde klier omdat hij zowel een endocriene klier als exocriene klier. Ze speelt een rol in de regeling van de bloedsuikerspiegel en in de spijsvertering
Is het eilandje van Langerhans een endo- of exocrien weefsel? Wat vormt het? En wat is de functie?
Endocrien weefsel, het vormt insuline en glucagon, die zorgen voor het stabiel houden van glucosegehalte in het bloed
Is het klierzakje een endo- of exocrien weefsel? Wat vormt het? En wat is de functie?
Endocrien weefsel, het vormt alvleessap, spijsverteringssap in de 12-vingerige darm
Leg het verschil uit tussen secretie en excretie.
Secretie is het proces waarbij een functioneel eindproduct (= het klierproduct) wordt afgescheiden door klieren
Terwijl
Excretie is het proces waarbij afvalstoffenheffing en overtollige stoffen uit het bloed verwijderd worden. De afvalstoffen en overtollige stoffen hebben geen functie meer voor het lichaam
Wat zijn klieren?
Organen die bepaalde stoffen produceren of transporteren
Bepaalde stoffen:
- afvalstof of overtollige stof
—> excretieklier
- functionele stof
—> secretieklier
Geef voorbeelsen van spierwerkingen die NIET in samenwerking is met het skelet
- Kloppen van hartspier
- Peristaliek (in buik)
- Verwijden. & vernauwen van bloedvaten
- Tijdelijk afsluiten van doorgangen
Wat is de rol van het hart?
Voortstuwen in de bloedvaten:
- ritmisch samentrekken en ontspannen
- signaal tot samentrekken gegeven door sinusknoop
Wat is de sinusknoop?
Een groep cellen van het hart. Fungeert als natuurlijke pacemaker door elektrische impulsen te genereren die de hartslag regelen
Wat is peristaliek?
De golfbeweging van de darmwand als gevolg van de afwisselende werking van lengte- en kringspieren
Waar kan peristaliek zich plaatsvinden?
- slokdarm
- zaadleiders
- eileiders
- …
Hoe zijn de bloedvaten bij als het warm is?
Dik
Hoe zijn de bloedvaten bij als het koud is?
Fijn
Wat zijn sluitspieren?
Kringspieren die verantwoordelijk zijn voor het tijdelijk afsluiten van doorgangen
Wat is een gewricht?
Een verbintenis tussen 2 beenderen die ten opzichte van elkaar bewegen
