kırılganlık Flashcards
Kırılganlık tanımını yapar mısın?
Kırılganlık; genetik, biyolojik, işlevsel, bilişsel, psikolojik ve sosyoekonomik alanlar arasındaki etkileşimin kaybı ve stres ile başa çıkmada azalmış kapasite olarak tanımlanmaktadır.aynı kronolojik yaştaki insanlar arasında olumsuz sonuçlara karşı artan savunmasızlığı açıklar.
kısaca fizyolojik rezervlerin kaybıve stres faktörlerine azalmış tolerans olrak özetlenebilir.
Yaşlanma tanımını yap?
yaşlanma zamana bağlı olarak bir organizmanın güçlü bileşenlerinin zayıflaması ve adaptasyonu azalması olarak tanımlanmaktadır.
Kırılganlık gelişmesi hastalarda nelere yol açar ?
yaşam kalitesinde azalma, polifarmasi, düşmedepresyon, acil başvurularında artma, hastane yatışında artma, sağlık bağımlılığının artması ve ölüm oranının artmasına yol açar.
kırılganlık prevelansı ?
%4-59 arasında sadece fried kullanılarak bakılan prevelans %9,9
kadınlarda ve 85 yaşın üstünde prevelans artmaktadır.
fried kullanılarak yapılan türkiyedeki çalışmada kırılganlık %27,8 ile prefrail %34,8 aynı çalışmada frail skalası kıllanıldığında kılılganlık %10 ile prefrail %45,6 olarak saptanmıştır.
2019 libertini kırılganlık tanımı nedir
yaşlanma ile birlikte hücresel , doku ve organ düzeylerinde biyolojik işlevlerin azalması, bozulması ve mortalitenin artması.bu fonksiyonel özelliklerin kaybıo homeostaz kaybına ve iç dış strese uyum sağlama yeteğininde azamaya yol açarak hastalık ve ölüme karşı savunmasın ortaya çıkmasıdır.Yaşlanma ile ortaya çıkan bu durumda her aynı kronolojik yaştaki kişiler aynı asvunma özelliğinde değillerdir bu yüzden kırılganlık kavramı ortaya çıkmıştır.
kimleri kırılganlık için tarayalım?
70 yaş üstü herkesi , %5 den fazla kilo kaybı son 1 yılda ve kronik hastalıkları olanlar.
Kırılganlık fenotipi kavramı ne zman ortaya çıkmıştır. özellikleri nedir?
2001 fried ve ark tarafından.
özellikleri 1- kilo kaybı 2- yavaşlık 3- azalmış fiziksel aktivite 4-yorgunluk 5- güçsüzlükten 3 veya daha fazlası kırılganlık bir veya ikisinin varlığı prefrail dönemi kapsar.
kırılganlık nasıl ayırabiliriz?
1 fiziksel kırılganlık 2- psikolojik kırılganlık
türkiyede 906 yaşlıda kırılganlık prevelansı
%27,8 iken prefrail 34,8 saptanmış.
kırılganlıktaki en önemli risk faktörü ?
iki tane 1- artan yaş 2- kadın cinsiyet
kırılganlıkta diğer risk faktörlerini de say
dm, kanser, depresyon gibi kronik hastalıklar, düşük ve yüksek vkı vkı ile kırılganlık arasında ters u var
kırılganlıkta endokrin mekanizmalar
IGF-1 azalır. DHEAS azalır mortalite ile ters u yapar ve kortizol artar.
krılgan immün sistem
kronik ve düşük dereceli inflamasyon artmış ıl-6 ve tnf alfa inflamaging. artmış crp monosit ve lökosit seviyeleri olabilir.
kırılganlık ile kaftör 8 , fibrinojen ve d-dimer ile ilişki gözlemlenmiştir.
fried kırılganlık ölçeği
kiko kaybı kırılganlık göstergesi olduğundan sarkopenik obezleri atlayabilir.
Rockwood kırılganlık indeksi (defisit birikim kaynaklı kırılganlık modeli)
bu modelde hastalık engellilik ve bilişsel işlevsel gerilemenin birikiminin tamamı olarak.semptom, belirti,hastalık, lab anormallikleri değerlendirilmeye alınır. kognitif, psikolojik ve sosyal kırılganlığı değerlendiri.Buna benzer klinik kırılganlık skalası geliştirilmiştir.
Basitleştirilmiş modifiye fried kırılganlık ölçeği
kırılganlık saptanan bir yaşlıda ilk yapılması gereken nedir?
kapsapmlı geriatrik değerlendirme
kırılganlık saptanan tedavi nedir?
kapsamlı geriatrik değerlendirme sonrası sorunlara yaklaşılmalı.kalori desteği direnç egzersiz ilaçların kontrolü ek hastalıkların kontrolü
