Kafli 9 og gosefni Flashcards
Stokkahraun og Hraungúll
þetta er súr kvika sem er seig. Það verður lítil útbreiðsla og þykkt hraun myndast
siggengi
normal fault. Sprunga á flekamörkum þar sem frárek á sér stað og misgengisflötur myndast
sniðgengi
strike-slip fault Sprunga þar sem hjárek á sér stað.
samgengi
reverse fault. Sprunga þar sem samrek á sér stað og krumpaður misgengisflötur myndast
yfirþrýstingsgengi
overtheust fault. lárétt sprunga á samreksbelti þar sem berg brotnar ekki.
fráreksbelti
spreading boundaries. Þar sem flekar gliðna frá hvorum öðrum. Frárek er oftast á hafsbotni og þá verða til miðhafshryggir
samreksbelti
Convergent boundaries. þar sem teir flekar reksst saman. Við þetta getur tvennt gerst. annaðhvort legst annar flekinn undir hinn og myndar sökkbelti eða fjöll myndast
Samhverfur
syncline. Jarlög halla niður
andhverfur
anticline. Jarðlög halla upp
5 tegundir gjósku
Aska, vikur, gjall, kleprar og hraunkúlur
Aska
smæstu kornin. geta borist langt frá eldvirknissvæði
vikur
stærri korn. berast styttra eru loftkennd og flýtur á vatni
gjall
þyngra i ser. hleðst upp nálægt eldstöð lýkist rauðamöl
kleprar
kvikuslettur sme eru hálfstorknar og fletjast ut við lendingu
hraunkúlur
kvika sem skýst úr gosopi. Hun heingsnýst og fær þannig kúlulaga form sitt
Súr kvika
seig, með lægra bræðslumark en basískt og er einkennandi í sprengigosum (samrek)
basisk kvika
þunnrennandi, hærra bræðslumark en súr. Einkennandi í flæðigosum (frárek)
sökkbelti
þegar hafsbotn og meginland mætast og hafsbotninn fer undir því hann er eðlisléttari. hafsbotninn bráðnar og flýtu upp og myndar eyjaboga
Helluhraun
basískt hraun, þunnrennandi með mikla útbreiðslu. Myndar oft hraunreipi sem er tegund af fellingu
Bólstraberg
Kvika sem hleðst upp við gosop vegna þess að það er undir jökli eða djúpu vatni
móberg
Þegar það gýs undir vatni eða jökli og gosefnin gjósa upp úr .
Gervigígur
þegar vatn lokast undir hraunlagi t.d. á stöðuvötnum. Yfirleitt stakir eða í línu
stuðlaberg
Myndast þegar kvika kólnar og við það brotnar það í stólpa. Þeir verða sexhyrndir.
apalhraun
Basísk kvika, myndar gjallkarga og er minna um sig en helluhraun
Jarðskjálftabylgjur
P-bylgjur og s-bylgjur. P-bylgjur ferðast hraðar og koma fyrr að jarðskjálftmælum. við finnum fjarlægð frá skjálftamæli að skjálftaupptökum með þvi að finna muninn á komutíma bylgjanna. það þarf gögn frá 3 mælum til að finna staðsetningu
rishryggur
er svæði sem afmarkast af siggengjum
sigdalur
svæðip á milli tveggja siggengja
frumsteindir
steindir sem myndast þegar kvikan storknar
síðsteindir
steindir sem myndast eftir að kvikan hefur storknað og veðrast niður
ummyndunarsteindir
Eru síðsteindir sem breytast í ummyndunarsteindir þegar vatn leysir upp efni í berginu