Kafli 4 Flashcards
Glósur
Húðin er stærsta líffæri líkamans
Hvað gerir húðin
Verndar líkaman gegn •hnjaski •sólargeislunum •framandi efnum, bakteríum og veirum Og stjórnar líkamanshitanum og vökvajafnvægi Og er með snertiskyn
Hvað gerir yfirhúðin?
Geymir litfrumur með brúntlitarefnum sem myndar ver erfðefnið gegn útfjólubláum geislum. Endurnýjast stöðugt frá vaxtarlagi á milli yfirhúðar og leðurhúðar
Hvað er hornlag?
Hornlag er ysta lag húðarinnar og er úr samþjöppuðum dauðum frumum. Verndar líkaman gegn hnjaski og gerir húðina vatnsþéttari
Úr hverju er hornlagið?
Er úr teygjanlegur prótíni sem kallast hyrni sama efni og er í hári og nöglum.
Hvað gerir leðurhúðin?
Hún myndar svita sem kælir húðina og gerir tíu sem smyr húðina og gerir hana mjúka.
Hvað gerir undirhúðin?
Þar geymist fitan sem. Hita einangrar og ver gegn höggum
Hvernig myndast fingraför?
Sem myndast af svitanum sem er með ofurlítil li fitu sem situ eftir. Sem þornar fitan og fingrafarinu verður eftir
Úr hverju er hár og neglur
Hyrni
Glósur
Frumur nágranna fjölgar sér við naglaótina og árið frá hárrótinni. Í hárrótinni myndast litarefni sem ákvarðar hár litinn.
Hvaðan kemur svitinn?
Svitinn lætur frá sér sveit um lítið op á húðinni
Hvernig strjórnar húðin líkamshitanum?
Þegar okkur er of heitt svitnum við og líkaminn kólnar þegar svitinn gufar upp. Þegar okkur er of klst þrengjast æðarnar og hárin rísa.
Glósur
Exem stór af bólgu í húðinni. Bólur myndast þegar rásir í fitu kirtla á í húðinni lokast vegna tappa úr hyrni og fitu.
Hvað er sortuæxli
Er hættulegasta tegund krabbameins og myndast of í fæðingarblettum.
Glósur
Sólbruni skaðar aðein ysta lag húðarinnar . En bruni frá heitu vatni þæg túr leðurhúðin líka skaðast
Hvað gerir beinagrindin?
Hún styrkir og heldur líkamanum uppi, verndar líffærin, geymir kalk og fosfór ásamt öðrum mikilvægum efnum.
Nefndu nokkrar gerðir af beinum
Pípulaga bein
Flöt bein
Stutt og teningslaga bein
Óregluleg bein að lögun
Hvar finnur pípulaga bein?
handleggjum og fótum
Hvar finnurðu flöt bein?
herðablöðum, mjöðmum og höfuðkúpum
Hvar finnurðu tennislaga bein?
Í úlnliðunm og ökklum
Hvar finnurðu óregluleg bein?
Í hryggjaliðunum
Hvernig geta beinin verið sterk en létt?
af því að beinin eru hörð og þétt að utan en hol, mjúk og frauðkennd að innan.
Hvað gerist í rauða beinmergnum?
Þar myndast öll blóðkorn
Gula beinmergnum?
Guli mergurinn er að mestu leyti fita
Hvað gerir beinhimnan?
Hún bæði verndar beinin og sjá þeim fyrir næringu með æð unum sem er í himnunni
Glósur?
Bein tengjast með liðmótum, rennislétt brjósk þegar beinrndana og lið vökvi smyr liðfletina.
Hvað gera liðirnir?
Þeir gera beinunum kleift að hreyfast hvert að öðru
Hvað heita liðirnir?
Kúluliðir, hjöruliðir og hverfi liðir
Hvaða liðir eru þessir liðir, kúlu,hverfi og hjöruliðir
Kúluliðir: Axlaliðir og mjaðmaliður
Hjöruliðir : hné, fingur og tær
Hverfiliður: hálsliðir og hryggjaliðir
Hvað er brjósklos?
Þegar hryggþófarnir skaddast og þá geta þeir gengið á milli hryggjliða og þrýst á taug
Hvaða geriðir eru til af vöðvum?
Það eru til þrjár: rákóttir vöðvar, sléttir vöðvar og hjartvöðvinn
Hvaða vöðvum getum við stjórnað með viljanum og hvaða vöðvum getum við ekki?
Rákóttum vöðvum getum við stjórnað með viljanum okkur en sléttum vöðvum getum við ekki stjórnað og þeir eru t.d í meltingarveginum og æðum. Hjartavöðvanum getum við heldur ekki stjórnað og hann sér um samdrætti hjartans.
Útskýrðu samvinnu beugjuvöðva og réttivöðva og muninn þeim
Beygjuvöðvar beygja liðamót og réttivöðvar rétta úr liðamótum. Þegar annar vöðvinn dregst saman slakar á hinum.
Hvað festir vöðvana við beinin?
Sinar
Úr hverju eru vöðvaræðir?
vöðvar eru bunir til úr vöðvafrumum (vöðvaþráðum) sem eru margir í hóp og eru langir og grannir. Vöðvaknippir mynda svo vöðva. Inni í hverjum þræði er prótínþræðir sem draga frumuna saman
prótínþráður - vöðvafruma - knippi- vöðvi (frá minnstu til stærstu einingu)
Hvað er þol?
Þol er hversu lengi vöðvar geta starfað og hversu mikið súrefni fá þeir úr blóðinu
Glósur
Við áreynslu þurfa vöðvar meira súrefni
Hvernig hefur magn hvatbera áhrif á þol?
Við þjálfun fjölgar hvatberinn i vöðvafrumum og því ná þær meira súrefni úr blóðinu. Og bruninn fer hratt fram.
Glósur
Ef vöðvar fá ekki nægileg mikið af súrefni myndast í þeim mjólkursýra og þá myndast harðsperrur
Hvað geturðu gert til að koma í veg fyrir harðsperrur?
Að vera hitaður upp fyrir æfingar og teygja eftir æfingar
