Kafli 3

Question 1

Siðferði

Answer 1

Viðmið varðandi gildi og skoðanir sem einstkalingar nota til að greina á milli þess sem er rétt eða rangt

Question 2

Siðferðisvandi

Answer 2

Vandi sem myndast þegar þarf að taka siðferðislega ákvörðun sem hefur áhrif á aðra

Question 3

Siðferði og lög

Answer 3

Lagabreytingar eiga sér stað í kjölfar breyttra viðhorfa og gilda sem ríkja á hverjum tíma fyrir sig

Question 4

Hagsmunaaðilar

Answer 4

Alir þeir sem hafa hag að velgengni innan skipulagsheildar

Skiptist í innri og ytri

Question 5

Innri hagsmunaaðilar

Answer 5

Eigendur/hluthafar
Stjórnendur
Starfsmenn

Question 6

Ytri hagsmunaaðilar

Answer 6

Birgjar
Dreifingaaðilar
Viðskiptavinir
Samfélagið

Question 7

Notagildisviðhorf

Answer 7

Siðferðislega rétt ákvörðun byggir á því sem kemur sem best út fyrir sem flesta

Question 8

Siðferðisleg réttindi

Answer 8

Siðferðislega rétt ákvörðun byggir á því að vernda grundvallarrétt einstaklinga, má ekki taka ákvörðun sem brýtur á réttindum manna

Question 9

Dæmi um grundvallarréttindi

Answer 9

Mannréttindi
Friðhelgi einkalífs
Trúfrelsi
Tjáningafrelsi

Question 10

Tvö mismunandi viðhorf við siðferðislega ákvarðanatöku

Answer 10

Notagildisviðhorf

Siðferðisleg réttindi

Question 11

Réttlætisviðhorf

Answer 11

Siðferðislega rétt ákvörðun byggir á því að dreifa gæðum á sanngjarnan hátt jafnt á milli fólks

Question 12

Hagnýta viðhorfið

Answer 12

Siðferðislega rétt ákvörðun byggir á því að skoða viðfangsefnið í stærra samhengi

Er ég tilbúin að leyfa öllum að vita af ákvörðuninni?

Question 13

Afhverju eiga stjórnendur að hegða sér siðferðislega rétt?

Answer 13

Rannsóknir sýna að það borgar sig að hafa í heiðri siðferðisleg gildi

Orðspor og traust er undirstaða heilbrigðis viðskiptaumhverfis

Question 14

Siðareglur

Answer 14

Siðareglur eru formlega skráðar reglur sem byggja á gildum skipulagsheildarinnar er varðar siðferði. Siðareglur byggja á samfélagslegu-, faglegu- og einstaklingsbundnu siðferði

Question 15

Þættir sem móta siðareglur

Answer 15

Samfélagslegt siðferði
Faglegt siðferði
Einstaklingsbundið siðferði

Question 16

Samfélagslegt siðferði

Answer 16

Ríkjandi viðmið í samfélaginu sem hafa áhrif á hvernig er tekist á við málefni eins og sanngirni,réttlæti, fátækt, mannréttindi…

Question 17

Faglegt siðferði

Answer 17

Þau viðmið og gildi sem stýra því hvernig einstakar starfstéttir taka á siðferðislegum álitamálum

Question 18

Einstaklingsbundið siðferði

Answer 18

Það sem hefur áhrif á einstaklingsbundið siðferði eru fjölskyldan, vinir, skóli, trúfélag, uppeldi

Question 19

Nokkrar leiðir til þess að viðhalda góðu siðferði innan skipulagsheildar

Answer 19

Skýrar siðareglur

Áhersla á mikilvægi siðferðislegra gilda og sýna fordæmi

Skipa siðferðisfulltrúi

Question 20

Uppljóstrarar

Answer 20

Uppljóstrari er sá sem lætur vita af ósiðlegu athæfi

Getur látið vita innan húss t.d. til trúnaðarmanns eða til utanaðkomandi aðila t.d. fjölmiðla eða eftirlitsstofnana

Mikilvægt að það sé til farvegur fyrir siðferðisleg álitamál, svo að starfsmaðir þurfi ekki að hafa áhyggjur af uppsögn

Question 21

Samfélagsleg ábyrgð

Answer 21

Skuldbindingar sem stjórnendur taka á sig gagnvart hagsmunaaðilum og þjóðfélaginu umfram það sem þeim ber skylda til

Þegar maður gerir eitthvað meira en það sem stendur í lögum og er skylda

Question 22

Hver bjó til pýramída samfélagslegrar ábyrgðar?

Answer 22

Carroll

Question 23

Flokkar pýramída samfélagslegrar ábyrgðar

Answer 23

Efnahagsleg ábyrgð
Lagaleg ábyrgð
Siðferðisleg ábyrgð
Góðgerðarábyrgð

Fyrirtæki verða að uppfylla öll stigin til þess að teljast samfélagslega ábyrg

Question 24

Efnahagsleg ábyrgð

Answer 24

Helsta skylda stjórnenda er að skila hagnaði

Question 25

Lagaleg ábyrgð

Answer 25

Fara eftir lögum og reglum í landinu sem fyrirtækið starfar

Question 26

Siðferðisleg ábyrgð

Answer 26

Virða þær siðareglur sem eru í gildi bæði í fyrirtækinu og samfélaginu

Question 27

Góðgerðarábyrgð

Answer 27

Framlög til góðerðarmála, sjálfboðavinna starfsmanna o.fl.

Question 28

Fjölbreytileiki vinnuaflsins

Answer 28

Fjölbreytileiki felur í sér mismun fólks hvað varðar aldur, kyn, kynátt, þjóðerni, kynhneigð, félagslegan bakgrunn, menntun, reynslu, útlit, hæfni, fötlun og öll önnur einkenni sem notið eru til að greina fólk

Question 29

Glerþakið

Answer 29

Glerþakið er ósýnilegt þak eða veggur sem hindrar konur og aðra minnihlutahópa til að komast í æðstu stöður samfélagsins

Question 30

Fjölbreytileiki og breytingar á vinnumarkaði

Answer 30

Aldur: Meðalaldur vinnuafls hækkar

Kyn: Mismunandi staða kynjanna, kynjabundinn launamunur, lög um kynjakvóta

Kynþáttur og þjóðerni: Fjölbreytileiki kynþátta eykst

Trúarbrögð: Mismunandi venjur og hefðir fylgja mismunandi trúarbrögðum

Fötlun: Stjórnendur verða að afla sér þekkingar og upplýsa aðra

Félagshagfræðilegur bakgrunnur: Félagsleg staða og tekjur mismunandi hópa

Kynhneigð: Réttindi mismunandi kynhneigðar hafa aukist

Annar fjölbreytileiki: Fólk á ekki að þurfa upplifa mismunun að neinu tagi svo sem vegna útlits eða vegna líkamsþyngdar

Question 31

Kynferðisleg áreitni

Answer 31

Kynferðisleg hegðun sem er ekki í leyfi þess sem verður fyrir henni

Question 32

Einelti á vinnustað

Answer 32

Einelti á vinnustað er skilgreint sem tíðar og neikvæðar athafnir sem beitt er af einum einstaklingi eða fleiri gegn vinnufélaga sem á erfitt með að verja sig

Valda mikilli vanlíðan og grafa undan sjálfstrausti einstaklingsins

Question 33

Kynbundinn launamismunur

Answer 33

Mismunur á launum kvenna og karla eftir að búið er að taka tillit til menntunar, aldurs, starfsaldurs, vinnutíma, tegund starfs o.fl.

Question 34

Lög um kynjakvóta

Answer 34

Sept 2013, í stjórnun fyrirtækja verður að vera lágmark 40% af hvoru kyni í fyrirtækjum með 50 eða fleiri starfsmenn

Question 35

Hvað geta stjórnendur gert til að útrýma kynferðislegri áreitni og einelti?

Answer 35

4 skref: Skýr stefna þar sem tilgreint er

• Hvaða hegðun er ólíðandi
• Hvar er hægt að leggja fram kvörtun
• Útbúa ferli fyrir þolendur
• Grípa til viðeigandi aðgerða
• Veita fræðslu