jokse<3 Flashcards
Wat zijn de 2 hoofdtypes fungi o.b.v voortplanting?
Filamenteuze fungi en gisten
Teken de mitose (standaard)
Wat is het grootste verschil tussen open en gesloten mitose?
Open mitose (klassiek) gaat altijd gepaard met cytokinese, het splitsen van de 2 cellen na deling.
Gesloten mitose vinden we bij filamenteuze fungi en gebeurt intranucleair en gaat niet automatisch gepaard met cytokinese.
Het apicaal compartiment (waar tip-extensie en dus celdeling gebeurt) zal groeien tot een kritische verhouding van cytoplasmatisch volume/kernen bereikt zal er septatie plaatsvinden. Deze verhouding varieert van soort tot soort.
Bij normale mitose worden chromosomen uit elkaar getrokken door microtubuli en volgt cytokinese. Wat gebeurt er met de kernen na gesloten mitose?
een van de kernen beweegt traag richting het oud mycelium en de andere beweegt snel richting de tip (grafiek afstand/tijd)
De kernen bewegen met behulp van de astrale microtubuli, vertrekkend vanuit de spindle pole bodies. Deze blijven vastzitten! na deling en worden gebruikt om te ‘wandelen’ langsheen celwand (zie figuur)
Wat zijn de verschillende stappen van gesloten mitose? vergelijk met open mitose?
Interfase
- voorbereiden op celdeling (bij beiden hetzelfde)
Profase
- Spoelfiguur vormt in de kern bij gesloten mitose, over de hele cel bij open mitose (daar verdwijnt het kernmembraan ook, bij gesloten mitose niet!)
Metafase
- Gecompacteerd DNA (chromosomen) gaan in het evenaarsvlak liggen liggen van de kern (van de hele cel bij open mitose)
Anafase
- spoelfiguur trekt chromosomen uit elkaar en naar tegengestelde kanten van de kern (van de hele cel bij open mitose)
Telofase
- Splitsing van de dochterkernen (van de dochtercellen bij open mitose)
CYTOKINESE SOWIESO NA OPEN MITOSE, NIET NA GESLOTEN MITOSE!!!!
Waar vindt negatief autotropisme plaats?
Aan de tips (nieuw mycelium), om zo veel mogelijk verspreid te gaan groeien en nieuwe plaatsen met nieuwe nutrienten te vinden.
Waar vindt positief autotropisme plaats?
In oud mycelium, bijvoorbeeld
- om nutriententransport efficienter te maken > cellen groeien naar elkaar toe en versmelten om zgn. rhizomorfen (‘snelwegen’) te vormen
- ook sporocarpen (fruiting bodies) zijn gewoon versmeltingen van hyfen
Bespreek laterale branching van hyfen
= enige manier om van 1 hyfe 2 hyfen te maken (anders gewoon lineaire groei)
- gebeurt subapicaal (niet thv apex) > celwand al verhard dus er moet celwand remodelling gebeuren
- branching gebeurt meestal op hetzelfde punt als septatie (cytokinese)
- frequentie branching afhankelijk van veel factoren, mechanismes niet helemaal duidelijk.
- een van de stoffen die een invloed blijken te hebben zijn heat shock proteins
Hoe gebeurt septatie bij filamenteuze fungi?
ring van actine trekt samen terwijl nieuw celwandmateriaal voor het septum wordt aangevoerd in microvesikels
net zoals bij dieren en planten
Welke organellen hebben fungi ter hoogte van de septa?
Ascomycota: Woronin bodies (peroxisoom-derived)
Basidiomycota: parenthosomen (ER-derived)
Hoe worden Woronin bodies gevormd?
peroxisomen bevatten naast enzymen voor AZ- en vetzuuroxidatie ook self-assembly eiwitten voor woronin bodies
> vorming Woronin Body Sorting Complexes worden door deze eiwitten
> afsnoering van het peroxisoom met de vorming van een Woronin body als gevolg
> Woronin body wordt naast de porie aan de celwand gehecht via tethering factors
Waarvoor dienen Woronin bodies?
Regulatie van de porie
> kunnen het sluiten wanneer er bv. toxische componenten aanwezig zijn
> kunnen het openen wanneer transport van van nutrienten/ organellen nodig is bv. bij transport van biomateriaal om aan tip-extensie te doen
Waarom past de myceliale groei perfect bij de levensstijl van fungi?
Fungi komen voor in zeer heterogene omgevingen, ze kunnen door myceliale groei
- heel ver gespreid groeien om nutrienten te zoeken (bv. pionieerssituatie)
- heel compact groeien, met veel vertakkingen wanneer een patch nutrienten is gevonden (bv. bij een volwaardig bos met veel dood materiaal)
> verschillende exploration types maakt myceliale groei perfect voor heterogene omgevingen
Bespreek in detail de profase t.e.m de anafase tijdens de gesloten mitose
- spindle pole bodies die vastzitten aan nucleaire enveloppe vormen de spoelfiguur uit hun MTOC.
- Elke kern heeft 2 spindle pole bodies; één waaruit spindle microtubuli vertrekken (naar de binnenkant van de kern om de chromosomen uit elkaar te trekken) en één waaruit astrale MT vertrekken (hechten vast aan celmembraan en verantwoordelijk voor beweging van de kern binnen de cel)
- De kinetochoor is een proteine complex die de microtubuli verbindt aan de centrosomen van de chromatiden
- een H3 histone variant zorgt voor de binding met DNA
- Motoreiwitten (dyeine, dynactine en kinesine) zijn verantwoordelijk voor het uit elkaar trekken van de chromosomen
Hoe kan een kern gesplitst worden tijdens de telofase?
1) Median constriction (gelijke deling van het nucleoplasma)
2) double constriction > 2 splitsingen dus 3 delen in totaal, 2 delen worden bijgehouden als dochterkernen en één wordt afgebroken voor nutrienten
3) Nieuw kernmembraan wordt gewoon gevormd in een bestaande nucleus
Vergelijk mitose bij S. cerevisieae, S. pombe en bij filamenteuze fungi (best tekenen)
S. cerevisieae
- budding (gelijkaardig aan tip-extension) =POLAIRE GROEI
- op een bepaald punt mitose waarbij nieuwe kern in ‘bud’ terecht komt door trekken van astrale microtubuli
- altijd gevolgd door cytokinese!
S. pombe
- eerst een beetje polaire groei maar vrij snel al New End Take Off > beide eindes beginnen groeien en kern komt in het midden terecht
- op een bepaald punt kerndeling, dochterkernen worden door astrale microtubuli naar elke kant gebracht
- altijd gevolgd door cytokinese!
Filamenteuze fungi
- gesloten mitose in apicaal compartiment
- kernen behouden astrale microtubuli na deling en wandelen ermee naar tegenovergestelde kanten
- niet altijd gevolgd door cytokinese!!!
Vergelijk de vacuoles van planten met die van filamenteuze fungi
Dienen beiden voor opslag van nutrienten
Bij planten grootste deel van cel en oefenen druk uit
Bij fungi veel kleinere vacuolen die verbonden zijn met een complex netwerk van tubuli. Bij fungi zijn ze ook beweeglijk
Bespreek de spitzenkorper
Organel specifiek voor filamenteuze fungi dat aan de tip van de hyfen zit
= cluster van vesikels en cytoplasmatische componenten aangevoerd van golgi apparaat & endosomen
- verantwoordelijk voor de organisatie van de groei; bepaalt welke vesikels naar waar moeten op welk tijdstip
Eventueel kan er een satteliet spitzenkorper net achter zitten die materiaal recycleert en terug naar de echte spitzenkorper brengt
Wat is de functie van het cytoskelet in fungi? Wat is het belangrijkste verschil met ander eukaryoten?
= Transport van vesikels, organellen, en chromosomen
Bij andere eukaryoten ook heel belangrijk als structurele component, maar daar hebben fungi een celwand voor
Wat zijn 3 hogere orde structuren van actine?
- kabels
- patches (bv. bij endosoom vorming)
- contractiele ringen (bv. bij cytokinese)
Bespreek de polymerisatie van actine
G-actine (globulair) wordt in F-actine (filamenteus) omgezet door polymerisatie
Septines en formines zijn nodig
bv. Fungi 1 formine bevindt zich in de tip (actinekabels nodig voor tip-extensie) en in de septatiesites (actineringen voor cytokinese)
Wat bedoelen we met onvolledige cytokinese?
Cytokinese maar niet volledige splitsing van cellen > resultaat: cellen nog verbonden maar met septum tussen
komt voor bij filamenteuze fungi
Bespreek de structuur van microtubuli
Grote, holle tubes
Opgebouwd uit alfa en beta tubuline
Hebben een polariteit (+ en - end)
Plus End Tracking Proteins (TIPS) zorgen voor onderhoud dynamiek (evenwicht catastrofe/rescue)
Wat zijn de verschillende motoreiwitten? Langs welke cytoskeletale elementen bewegen ze?
- Kinesine op microtubuli
- Dyneine op microtubuli
- Myosine op actine
Bespreek de werking van motoreiwitten
Motoreiwitten zijn homodimeren met
- 2 zware ketens waar de ATPase activiteit plaatsvind en de microtubuli/actine gebonden zijn
- een heleboel lichte ketens die vasthangen aan cargo
ATP hydrolyse door ATPase zorgt voor het loskomen van één zware keten loskomt en springt naar een plaats verderop het filament
> wandelen langsheen actine/microtubuli
Welke eiwitten zijn verantwoordelijk voor de polariteit?
De Tea proteinen zitten aan de polen > signaleren waar biomassa naartoe moet worden getransporteerd
Waar en wanneer wordt nieuw celwandmateriaal afgezet?
afzetting celwandmateriaal gaat gepaard met septatie!
- contractiele actine-myosine ring duwt op celwand, knijpt cel samen wat ervoor zorgt dat lokale sepA proteinen uit elkaar gaan
> dit zorgt voor afzetting chitine rond de krimpende actine-myosine ring (geen idee via welk mechanisme)
Hoe zorgt een fungus ervoor dat een septum niet aan eenzelfde kant van beide kernen komt te zitten?
beweging van de kernen met astrale microtubuli
Welke eiwitten zijn nodig voor septatie?
Actine/Myosine voor de ring
Septine/Formine/IQGAP voor de regulate (waar moet septum komen enzo)
Wat signaleert de plaats waar een septum moet gevormd worden
Als cytokinese en mitose synchroon gebeuren
- positie van spoelfiguur = plaats waar septatie moet gebeuren
Als cytokinese NIET synchroon gebeurt (moet zeker niet)
- SPB zijn eigenlijk overblijfselen van mitose en kunnen ook als signaal dienen voor de plaats van septatie (LANDMARK PROTEINES)
3 manieren van kerndeling?
- synchroon (alle kernen tesamen)
- parasynchronie ( eerst kernen dichtst bij tip)
- asynchronie (geen logische volgorde, alle kernen kunnen delen)
Bespreek de verschillende fases (G0,…)
S - fase = duplicatie genetisch materiaal
G2 fase = rust
M fase = mitose
G1 fase = rust
G0 = escape uit cyclus vanuit G1 = gewoon groei
Wat zijn de functies van de celwand?
- Vorm van de cel
- Stabilisatie van interne osmotische condities
- Bescherming tegen mechanische stress
- Scaffold voor eiwitten (eiwitten kunnen het gebruiken als basis)
Welke enzymen zijn verantwoordelijk voor celwandsynthese en hermodellering
Chitine & glucaan synthases
Glucanases en chitinases
Transglycosidases
Hoe wordt celwandmateriaal afgezet?
Bouwstenen gaan van binnen naar buiten via exocytose waar ze geassembleerd zullen worden tot functioneel celwand (bouw langs buiten, niet langs binnen!)
Hoe ziet de celwand er structureel uit?
Fibrilaire polysacchariden (80% is chitine) vast in een gelmatrix (gelijkaardig aan ECM)
Matrix is zelf ook gemaakt van polysaccharides, glycoproteinen en andere dingen. Dient om alle andere dingen op te hangen, als mechanische barriere maar ook voor communicatie!
Bespreek de gelaagdheid van de celwand
Binnenkant: geconseveerd skeletaal weefsel
Buitenkant is meer dynamisch
Wat is chitine? Wat doet chitine synthase?
Een b-1-4-glycosidisch gelinkte polymeer van N-acetylglucosamine
Chitine synthase link verschillende N-acetylglucosamines aan elkaar
De polymeer kan op verschillende manieren gebouwd worden. De chitine van kreeft en insectachtigen verschilt sterk van fungi chitine!
