Istota MSP Flashcards
Cechy specyficzne MSP
- Atrybut suwerenności(samowładność i całowładność, czyli wyłączność działań w odniesieniu do własnego terytorium i niezależność w śm). Suwerenność jest centralnym zagadnieniem i podst. zasadą nowożytnego porządku międzynar. od jego narodzin w XVI – XVII w. Państwa poza tymi atrybutami samo i całowładności decydują jeszcze o zakresie swej suwerenności. Ewolucja rzeczywistości międzynar. niesie zmiany zakresu i sposobu korzystania przez państwa z suwerenności. W aktach międzynarodowych państwa same decydują o zmianie tego zakresu suwerenności zew. i wew. Próby niezgodnego z wolą ograniczenia suwerenności są sprzeczne z PM i wywołują działania obronne.
- Polityka zagraniczna - określają dynamikę, treść i formę sm przez swoje atrybuty i kanały spraw zagranicznych(teraz ulega to już trochę zmianie, np. przez dyplomację publiczną).
- Państwa są legitymizowane do podejmowania działań w interesie społecz. w śm.
- Nadrzędność MSP utożsamiana z działaniem państw wynika też z ich szczególnego miejsca w realizacji takich zagadnień jak bezpieczeństwo i rozwój.
- Decyzje i działania państw w ramach polit. płaszczyzny sm są przedmiotem zainteresowania i wpływu innych podmiotów sm, jak: NGOs i korporacje transnarodowe.
Istota MSP
MSP to subkategoria SM, jako rodzaj stosunków społ., przy czym MSP są specyficzną częścią SM, bo są ich płaszczyzną. Ich specyfika objawia się w pierwotności i nadrzędności w stosunku do pozostałych płaszczyzn SM, czyli ekonomicznej, wojskowej(militarnej), kulturowej, społecznej, ekologicznej etc. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że MSP to stosunki między państwami, powiązane z działaniem państw. Pierwotność i nadrzędność MSP wynika wprost z pierwotności i nadrzędności państwa, jako uczestnika SM. Wynika stąd też polityczny przede wszystkim charakter sm. Stosunki polityczne pełnią regulacyjne funkcje wobec innych dziedzin życia międzynarodowego.
…
Prymat MSP jako płaszczyzny SM nie jest jedynie formalny, czyli wynikający z zasad PM, bo wynika on z najgłębszych potrzeb człowieka w społeczeństwie(jak np. kwestia bezpieczeństwa).
Zgodnie z PM to przede wszystkim państwa mają zapewnić warunki do urzeczywistnienia i poszanowania praw człowieka i jego podstawowych wolności. Tylko państwo jest w pełni do tego legitymizowane. Niezależnie od tego jak bardzo demokratyczna jest ta legitymacja do podejmowania działań w interesie społ., żaden inny czynnik zew. i wew. nie jest do tego uprawniony i nie ma demokratycznej legitymacji.
Państwo, jako uczestnik sm ma pewien potencjał, m.in. wojskowy(armia) do obrony reprezentowanego społ. przed zagrożeniem zew. Dot. to też siły sprawczej, niezbędnej do rozwoju i tworzenia dobrobytu.
Wykorzystując ten potencjał poprzez instrumenty polityki zagr., państwa współtworzą sm. Państwo jest więc ‘generatorem’ sm, określając ich zakres, intensywność, dynamikę, formę i inne sfery życia międzynarodowego.
Stosunki polityczne wpływają na pozostałe dziedziny sm. Sytuacja ta ma miejsce szczególnie w przypadku mocarstw, których potencjał wywołuje zdarzenia, syt., procesy i struktury rzecz. międzynar.(m.in. tworzenie układów, sojuszy). Podobnie jak nie ma ‘czystej’ polityki, tak nie da się wyklarować czystych MSP, bo w pewnych syt., np. dot. konfliktów zbrojnych, prymat polityki jest oczywisty. Przypadki takie wyst. między państwami z konfliktem interesów(gosp., kulturowych). Te interesy wywierają silniejszy wpływ na politykę, ale dopiero za pośrednictwem i akceptacją właściwych organów polit. następuje rozwój kontaktów w innych dziedzinach sm. Aktorzy działający w innych obszarach życia międzynarodowego chcą poparcia rządów a jednocześnie swobody od organów rządowych. Pojawiają się głosy, ze agendy rządowe nie muszą wszystkich obszarów życia kontrolować. Są co prawda kraje, które do tego dążą, ale czy jest to w ogóle możliwe?
czynniki, które pojawiły się w rzecz. międzynar. w ostatnim dziesięcioleciu a które wymykają się rządowym regulacjom, gdzie dotychczasowe instrumenty polityki nie sprawdzają się już, co ma miejsce w przypadku, m.in.:
- procesów globalizacji,
- interakcji transnarodowych,
- niekontrolowanego przepływu kapitału,
- mediów globalnych
- wzrostu liczby i wielkości organizacji pozarządowych
Wszystkie te czynniki zmniejszają odgórnie i oddolnie dotychczasowy zakres suwerenności państw. Niektóre z tych czynników, np. korporacje transnarodowe, mogą podważać sens próby rządowej regulacji procesów gospodarczych. Coraz częściej mówi się o decentralizacji władzy rządu(przekazaniu części uprawnień na rzecz samorządów i organizacji pozarządowych a z drugiej strony suwerennym instytucjom ponadnarodowym. Globalne problemy narkotykowe, globalne komunikowanie, powodują erozję skutecznej interwencji państw.
…
Wobec różnych wyzwań, problemem może stać się słabość państwa. Może być bowiem źródłem zagrożeń dla otoczenia i prowadzić do zakłóceń międzynar. Państwa, które ze względu na swoją słabość nie mogą wykonywać swoich funkcji, są zagrożeniem dla otoczenia, np. w latach 90-tych słabość Rosji, problem Somalii, Afganistanu, Albanii.
Paul Kennedy zauważył, że nawet jeśli autonomia i funkcje państwa uległy erozji na skutek trendów transnarodowych, nie pojawił się żaden substytut, który mógłby zastąpić państwo jako głównego podmiotu sm.
Konsekwencja prymatu państwa i polityki, który zostanie utrzymany w przyszłości, to nadrzędność MSP, ale będzie postępować decentralizacja wew. funkcji państwa. Państwo za to ma monopol na polit. zagr. Poprzez swoje instrumenty wytwarza stosunki polityczne.
