inleiding iconografie

Question 1

Wat is het iconografische systeem dat Erwin Panofsky ontwikkelde?

Answer 1

Panofsky is de vader van de iconografie, zijn systeem bestond uit:
1. Pre-iconografische beschrijving
2. Iconografische beschrijving
3. Iconografische analyse
4. Iconologie (plaatsen in context van de tijd)

Question 2

Geef de definitie(s) van iconografie

Answer 2

De tak van kunstgeschiedenis die thema’s, onderwerpen, motieven, symbolen en hun diepere betekenis in de beeldende kunst bestudeert.
Alles wat behoort tot de uitbeelding van thema’s, onderwerpen en motieven in de beeldende kunst.
-> Het lezen, interpreteren van kunst

Question 3

Waarom werd iconografie ontwikkeld?

Answer 3

Iconografie werd origineel ontwikkeld voor de beeldende kunst van de middeleeuwen maar is ook inzetbaar in de latere/moderne kunst en andere uitingen van visuele cultuur (bijv. film)

Question 4

Wat is een onderwerp?

Answer 4

Iets wat verschillende facetten van hetzelfde thema weergeeft zoals motieven en (historische) figuren

Question 5

Wat is een motief?

Answer 5

Iconografie van het specifieke thema (bijv. christus kruishout)

Question 6

Wat is een attribuut? Welke soorten attributen bestaan er?

Answer 6

voorwerpen die aan een figuur worden toegevoegd ter onderscheiding
- algemene attributen
- persoonlijke attributen
Een attribuut kan zich door de geschiedenis heen ontwikkelen

Question 7

Hoe kan men een heilige identificeren aan een attribuut?

Answer 7

 Nimbus/aureool, (heilig)
 Mandorla (heiligheid)
 Palmtak (heilig, overwinningsteken, martelaren) (Jeruzalem vaarders)
 Kruisje vasthouden (heilig)
- een zegenend gebaar maken

Question 8

In welke situatie is een nimbus geen algemeen attribuut?

Answer 8

In het geval van een kruisnimbus (god en Jezus)

Question 9

Hoe herkent men de heilige Agnes

Answer 9

Aan haar lam

Question 10

Wat is een symbool?

Answer 10

een begrip (of voorstelling daarvan) dat een ander begrip vervangt en samenvat

Question 11

Waar staat De Duif symbool voor?

Answer 11

De Heilige geest; Johannes zag een geest afdalen als een duif

Question 12

Waar staat het lam Gods symbool voor?

Answer 12

symbool christus
* Offerdier (opofferende jezus die zonden op zich neemt)

Question 13

Waar staat de pelikaan symbool voor?

Answer 13

christus
* Vaak boven op het kruis
* Eigen borst doorborend, bloed aan kinderen gevend (christus geeft bloed aan de mensheid)

Question 14

• Gevleugelde mens;
• Gevleugelde leeuw;
• Gevleugelde rund;
• Adelaar;
  Voor wie staan deze dieren symbool?

Answer 14

 Vier evangelisten
* Gevleugelde mens; Mattheus
* Gevleugelde leeuw; Marcus
* Gevleugelde rund; Lucas
* Adelaar; Johannes

Question 15

Wat is de Majestas domini?

Answer 15

christus in mandorla met vier evangelisten

Question 16

Wat is een personificatie?

Answer 16

symbool bestaande uit een menselijke figuur die staat voor een abstract idee, begrip of concept

Question 17

Wat zijn de drie christelijke deugden en waaraan zijn deze herkenbaar?

Answer 17

• Geloof (fides); boek/bijbel, kruis
• Hoop (spes); anker
• Liefde (caritas); moederfiguur, kinderen

Question 18

Wat zijn de vier kardinale deugden en waaraan zijn deze herkenbaar?

Answer 18

• Voorzichtigheid (prudentia); slangen, meerdere gezichten
• Gerechtigheid (justitia); weegschaal, zwaard
• Kracht (fortitudo); zuil, krachtige uitstraling
• Gematigdheid (temperantia); schenken, matigend

Question 19

Wat is een conventioneel onderwerp?

Answer 19

Onderwerp gebonden aan conventies/iconografische tradities
- Westerse kunst va oudheid
Christelijk
Klassieke mythologie en geschiedenis
Personificaties en allegorieën
Post-klassieke literatuur (roman)

Question 20

De titel of bijnaam van een kunstwerk verhoudt zich vaak tot een conventioneel onderwerp. Waarom wordt dit gedaan?

Answer 20

De titel wordt vaak gegeven als richtlijn door de kunstenaar of het ontstaan van een bijnaam groeit in de kunstwereld.

Question 21

Wat is een raamthema (rahmenthemen/encompassing themes)?

Answer 21

Uitbeelden van nieuwe onderwerpen aansluitend bij al bestaande verwante onderwerpen, wat de iconografieën met elkaar verbindt.
- Raamthema; venster naar ander thema
Te rangschrikken en onderzoeken

Question 22

Wat zijn voorbeelden van het Raamthema; de leraar met de leerling?

Answer 22

• Christus met zijn discipelen
• Griekse filosofengroep beelden

Question 23

Wat houdt het Raamthema; de hemelvaart, in?

Answer 23

• Omgeven door engelen
• Sarcofaag met overleden persoon; imago clipeata
• Luchtreis, de hemel in getild

Question 24

Op welke manier kan een scene uit een roman tot een raamthema leiden?

Answer 24

Wanneer beeldtaal wordt gebaseerd op afbeeldingen van vergelijkbare verhalen

Question 25

Wat is een voorbeeld van het Raamthema; stervende man?

Answer 25

• Bewening van Christus

Question 26

Hoe ontwikkeld beeldtaal of een iconografische traditie zich?

Answer 26

• Houden aan tradities zodat mensen een beeld herkennen
• Afbeeldingen beïnvloeden elkaar in visuele tradities
  o Interpretatief model
  o Visuele paralellen vinden (raamthema)
  Dit kan men in verband brengen met elkaar;
  o Manier van kijken
  o Bewijs vinden dat de kunstenaar “beïnvloed zou kunnen zijn”