Infecties van het CZS Flashcards
Meningisme, ook bij …
SAH
Welke cellen vindt je in CSV?
Monocyten of lymfocyten. GEEN polynucleairen.
Encefalitis: tekens? (3)
Focale neurologische uitval, E-aanvallen, verminderd bewustzijn.
Encefalitis gaat altijd gepaard met …
Meningitis
5 bacteriële infecties van het CZS
- Acute bacteriële meningitis
- Tuberculeuze meningitis
- Hersenabces
- Neurosyfilis
- Neuroborreliose
Bacteriële meningitis: 4 spreidingswegen?
- Hematogeen: vnl uit nasofarynx
- Uitbreiding vanuit omgeving: NKO (OMA, sinusitis, mastoïditis)
- Schedelfracturen: rechtstreeks buitenwereld
- Iatrogeen: na neurochirurgie
Bacteriële meningitis: 3 meest frequente en lft?
- H. influenza: kleine kinderen
- Neisseria meningitidis: 2-20j, kan epidemies geven.
- Streptococcus pneumoniae: vooral > 20 jaar
Bacteriële meningitis: 3 zeldzame verwekkers?
- Listeria monocytogenes: neonati (<1m), zwangeren, ouderen (> 60j) en IC
- GBS (S. agalactiae): neonati
- Stafylokokken en gramnegatieve bacillen: vooral bij iatrogeen of schedelfracturen
Bacteriële meningitis: kliniek? Bij wie opletten?
- Prodromale fase van enkele dagen: grieperig, lichte koorts en lichte hoofdpijn
- Na enkele uren tot een dag: hoge koorts (38,5-40,5), hevige hoofdpijn, nekstijfheid, braken, verwardheid; ernstig: bwzdaling en coma.
- Soms focaal zo encefalitis
- Neonati, bejaarden en IC: minder duidelijk (lagere koorts, minder duidelijk meningisme)
Meningokokkensepsis: kliniek?
- Cfr. gewone
- Korte tijd: rash -> petechieën en purpura op romp en benen
- Shock tot Waterhouse-Friderichsen syndroom (acute bijnierinsufficiëntie)
Bacteriële meningitis: diagnose?
- LP:
. Sterke pleiocytose (100-1000 WBC) van polynucleairen (troebel vocht!)
. Gestegen eiwit
. Glycemie: CSF/serum < 0,4 in 60%
. Vaak gestegen openingsdruk
. Gramkleuring: + in > 60%
. Culturen positief in > 80% van de gevallen - Eerst een CT bij focale uitval, bwz daling, papiloedeem of IC -> uitsluiten RIP.
Bacteriële meningitis: wanneer geen polynucleaire pleocytose?
- Gemaskeerde of onderbehandelde bact meningitis: lymfocytair
- Listeria: vaak lymfocytair
Acute bacteriële meningitis: behandeling
- Derde generatie cefalosporine IV ged 10-14d (bv. Rocephine 2x2gr/d)
- Associatie van ampicilline bij verhoogd risico op Listeria bv.
- Bij CT: AB starten na afname HC, voor CT en LP
- Adjuvant dexamethason 10mg om de 6 uur gedurende de eerste vier dagen, liefst 15 min voor eerste dosis AB.
Profylaxe meningokokkenmeningitis
Rifampicine:
- 600mg om de 12u ged 2 dagen (volwassenen)
- 10 mg/kg om de 12u ged 2 dagen (kinderen >1m)
- 5 mg/kg om de 12u ged 2 dagen (<1m)
Mortaliteit meningitis?
20%
Complicaties meningitis? (6)
- Intracraniële overdruk in acute fase
- Empyeem (vnl kinderen)
- Hersenabces
- Vasculitis: uitval craniale zenuwen (n. VIII, blijvende doofheid), art of ven trombose!
- Epilepsie door letsels obv abces/CVA
- Hydrocefalie
Hersenabces: etiologie? (6)
- Complicatie meningitis
- Hematogeen: vaak multipel (risicofactor is omzeillen pulmonair capillair bed)
- Directe uitbreiding naburige infectie
- Penetrerend schedeltrauma
- Iatrogeen na neurochirurgie
- Cryptogeen (25%)
Hersenabces: kliniek?
~ RIP
- Hoofdpijn
- Focale neurologische tekens
- Epilepsie
- Koorts slechts 50%
Hersenabces: meningisme?
Meestal niet
Hersenabces: diagnose?
- CT/MRI: ringvormig contrastcapterend proces
- Microbiologisch: stereotactische aspiratie -> Gramkleuring en cultuur
Hersenabces: R/?
- 6-8 weken IV antibiotica
- Neurochirurgisch vaak: drainage of incisie
- AED zo nodig
Tuberculeuze meningitis: RF?
Drugsgebruikers, migranten, IC
Tuberculeuze meningitis: presentatie?
- Subacute tot chronische meningitis waarbij pt al weken hoofdpijn, vermagering, nachtzweten, subfebriel is.
- Later wordt meningisme duidelijk
- Basale meningitis: uitval craniale zenuwen
- Evt encefalitis: focale tekenen en uiteindelijk coma
Tuberculeuze meningitis: D/?
- LP: lymfocytaire pleocytose (10-500), gestegen eiwit en zeer lage glucose
- Ziehlkleuring is weinig sensitief.
- Löwensteinculturen duren 4-8 weken en slechts in 50% positief.
Lage glucose op LP: DD?
- TBC
- Acute bacteriële meningitis
- Meningitis carcinomatosa
- Fungale meningitis
3 neurologische complicaties TBC?
- TBC meningitis
- TBC spondylitis (ziekte van Pott) met secundaire ruggemergcompressie
- Cerebraal tuberculoom: klinisch zoals cerebraal RIP
Stadia van Ziekte van Lyme
- Stadium 1 (d-w na beet): griepachtig syndroom, erythema chronicum migrans
- Stadium 2 (w-m) zo onbehandeld: lymfocytaire meningitis, soms ook asymptomatisch. Verwikkeld met:
. Uitval craniale zenuwen (n. VII, vaak bilateraal)
. Pijnlijke radiculitis (dd compressie)
. Polyneuroradiculitis (dd GB)
. Hartritmestoornissen en gewrichtsproblemen - Stadium 3 (m-j): chronische encefalitis met o.a. cognitieve achteruitgang
Neuroborreliose: D/?
LP: lymfocytaire pleocytose + antistoffen Borrelia
Neuroborreliose: R/?
3e generatie cefalosporine IV
Symptomen neurosyfilis? (3)
Grote variëteit, o.a.:
- Subacute/chronische meningitis
- Tabes dorsalis: sensorische ataxie en hevige, schietende pijnen
- Dementia paralytica: chronische encefalitis met allerlei neuropsychiatrische symptomen (auto-immuun, jaren later, dus niet bact zelf)
Neurosyfilis: D/?
- LP: lymfocytaire pleocytose
- Treponema pallidum test op bloed en CSV
Virale meningitis en encefalitis: verwekker bij ons?
Enterovirussen (coxsackievirus, echovirus, …)
Virale meningitis: S/?
Hoofdpijn, koorts en nekstijfheid maar minder uitgesproken dan bij acute bacteriële meningitis.
Geen complicaties.
Virale meningitis: D/?
LP ter DD bacteriële
- Lymfocytaire pleocytose: 25-1000
- Normaal of licht verhoogd eiwit
- Normale glucose
- Gram en culturen negatief.
- PCR’s op CSV
Virale meningitis: R/?
Spontaan gunstig. Soms pijnstillers.
Enkel HSV-2: acyclovir, geeft recurrente virale meningitis.
Virale encefalitis: kliniek? D/?
- Bewustzijnsdaling + focaal + E bovenop klassieke meningitistekens (hoofdpijn, koorts, meningisme).
- LP toont lymfocytaire pleocytose.
- EEG: verstoord
- Beeldvorming: enkel bij herpes-encefalitis verstoord.
Virale encefalitis: 5 verwekkers?
- Herpes (1, 2 enkel bij neonati)
- PML door JC virus
- HIV
- Rabiës
- Polio
HSV-1 encefalitis: enkel primo-infectie of niet?
Nee
HSV-1 encefalitis: kliniek?
- Erge hoofdpijn, koorts, meningisme en bwz stoornissen
- Focaal: hemianopsie, hemiparese, fatische stoornissen en temporale epilepsie
HSV-1 encefalitis: welke delen?
Mediale temporale en, minder, de frontale.
HSV-1 encefalitis: D/?
- LP: lymfocytaire pleocytose (+ RBC tgv necrose), normaal of gestegen eiwit en normaal glc
- EEG: focaal gestoord
- PCR: DNA op te sporen
- CT en MRI: letsels temporaal en frontaal (MR: 90% sens)
HSV-1 encefalitis: beleid? Prognose?
Acyclovir IV - 10 mg/kg om de 8u ged 14d
Mortaliteit: 30%
Prognose slechter zo later gestart met behandeling. Overlevenden hebben vaak restverschijnselen (vb. geheugenstoornissen)
PML: oorzaak? kliniek? bij wie? behandeling?
JC virus -> trage (maanden tot paar jaar) demyelinisatie van de witte stof in hersenen en RM. Enkel bij IC.
S/: visusstoornissen (homonieme hemianopsie), cognitieve achteruitgang (dementie), … tot de dood.
Geen behandeling.
PML: D/?
- Context
- MR: typisch beeld; multifocale, asymmetrische aantasting periventriculair en subcorticaal (predilectie: parieto-occipitaal)
- PCR JC virus op CSV posiitef. Verder is LP normaal.
HIV: complicaties (4 categorieën)
a. Door HIV zelf
- Lymfocytaire meningitis (soms bij primo)
- Myelitis
- Polyradiculoneuritis
- HIV-polymyositis (dd idiopathische)
- Sensorische polyneuropathie
- AIDS-dementie complex (HIV-geassocieerde dementie)
b. Maligniteiten: primair lymfoom CZS
c. Opportunistische infecties: cryptococcus neoformans, Toxoplasmose, CMV, PML, …
d. Neveneffecten HAART: myopathie of polyneuropathie
Fungale infecties CZS: verwekkers? Beeld?
Cryptococcus neoformans, Aspergillus, Candida, … enkel bij IC.
Chronische lymfocytaire meningitis
Mucormycosis: bij wie? uitbreiding?
Diabetici, vanuit (para)nasale holten naar hersenen
