Immunologie

Question 1

Arteriitis temporalis, ofwel reuscel arteritis, is een vasculitis van de …. waarbij vooral … aangedaan zijn.

Answer 1

*grote vaten
*de a. carotis en de vertakkingen daarva

Question 2

Bij vasculitis van de grote vaten komt er een ontstekingsreactie van de … op gang na …

Answer 2

• tunica adventitia
• presentatie van antigenen door de geactiveerde dendritische cellen (reeds aanwezig in adventitia) aan lymfocyten (aangevoerd door vasa vasorum.

Uiteindelijk ontstaat er een ontsteking door de hele bloedvatwand.

Question 3

De diagnose arteriitis temporalis kan gesteld worden bij drie van de vijf criteria: …

Answer 3

leeftijd >50 jaar;
nieuwe (gelokaliseerde ~ heftige en bonzende) hoofdpijn;
pijn en/of verminderde pulsatie van a. temporalis bij palpatie; BSE >50 mm; biopt met vasculitis.

Question 4

klachten van arteriitis temporalis kunnen bestaan uit:

Answer 4

gevoelige hoofdhuid bij de slaap;
pijn in kaken tijdens kauwen;
minder goed zien (complicatie uiteindelijk blindheid door vaatafsluiting),
dubbelzien,
wazig zien of vlekjes voor de ogen;
vermoeidheid,
gewichtsverlies,
stijfheid,
koorts;
nachtelijk zweten.

Question 5

De behandeling van arteriitis temporalis bestaat uit…

Answer 5

…een hoge dosis glucocorticoïden gedurende 1-2 weken om verergering van schade aan de ogen te voorkomen. Daarna kan deze meestal verlaagd worden tot een lagere dosis die tussen de 1 en meerdere jaren kan duren om recidieven te voorkomen.

Question 6

Sarcoïdose is een …

Answer 6

… inflammatoire ziekte die gepaard gaat met een granulomateuze ontsteking (zonder necrose).

Question 7

Een granuloom bestaat uit verschillende cellen: …
Daarnaast produceren granulomen …Dit gaat vaak gepaard met een … (80%) en soms met een … (20%).

Answer 7

*macrofagen, T- en B-lymfocyten en epitheloïde cellen
*ACE en IL2R en ze activeren 25-hydroxy-vitamine D
*hypercalciurie en hypercalciëmie

Question 8

Bij bijna alle Sarcoïdose patiënten is er sprake van betrokkenheid van de [orgaan].
De enige organen die niet aangedaan zijn, zijn de [orgaan].

Answer 8

*luchtwegen (T-lymfocyten verhoogd en fibrose)
*bijnieren

Question 9

Op een typische x-thorax van sarcoïdose patiënten is…

Answer 9

… bihilaire lymfadenopathie zichtbaar.

Question 10

Typische presentaties van Sarcoïdose zijn:

Answer 10

*Lupus pernio
*uveitis anterior
*erythema nodosum

Question 11

Het syndroom van Löfgren is een vorm van sarcoïdose die 20-50% van de acute sarcoïdose beslaat. Het wordt gekenmerkt door …

Answer 11

…erythema nodosum, polyartritis en bilaterale hilaire lymfomen.

Question 12

Behandelopties voor Sarcoïdose zijn:

Answer 12

Bij risico op o.a. orgaanschade:
corticosteroïden, methotrexaat, azathioprine, TNF-blokkade en hydroxychloroquine.

Question 13

Het is een auto-immuunziekte door …
Het begint meestal … levensjaar.

Answer 13

*destructie van de β-cellen van de pancreas
*voor het 30e tot 35e

Question 14

Bij welk type DM is er sprake van gevaar voor ketoacidose?

Answer 14

Bij een type 1 door de absolute insuline deficiëntie.

Question 15

Wat zijn 3 veel voorkomende complicaties bij DM1?

Answer 15

diabetische retinopathie, nefropathie en neuropathie.

Question 16

Spondylartritis is een verzamelnaam voor aandoeningen die …

Answer 16

… mono- of oligo-artritis geven en die geassocieerd zijn met het HLA B-27 gen, zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, psoriasis, reactieve artritis, en M. Bechterew.

Perifere spondylartritis wordt vaker veroorzaakt door artritis psoriatica, inflammatoire darmziekten en reactieve artritis.

Question 17

Artritis psoriatica komt met name voor op … jarige leeftijd.

Answer 17

*30-50 jarige

Question 18

Artitis psoriatica presenteert zich als..

Answer 18

…90% heeft eerder of ten tijde van de artritis huidklachten gehad. Deze vorm van artritis komt vooral voor in de grote gewrichten, is asymmetrisch en er is sprake van DIP betrokkenheid (dactylitis).

Question 19

Behandeling van artritis psoriatica bestaat uit …

Answer 19

… meerdere stappen.
Methotrexaat (psoriasis en artritis).

Evt. met sulfasalazine of hydroxychloroquine

Verder zijn er nog de TNF of IL-17 blokkers, de IL12/23 blokkers en JAK remmers.

Question 20

Bij reactieve artritis wordt de artritis veroorzaakt door …

Answer 20

een bacteriële infectie elders in het lichaam
( salmonella, shigella, campylobacter jejuni, c. difficile, chlamydia en gonorroe). De infectie kan dagen tot weken aan de artritis vooraf zijn gegaan.

Belangrijk hierbij is te onthouden dat deze bacterie dus niet aantoonbaar is in het gewrichtsvocht.

Question 21

Kenmerkend voor reactieve artritis zijn …

Answer 21

…, enthesitis, dactylitis, prostatitis, cystitis, pericarditis en keratoderma blennorhagica.

Syndroom van Reiter (trias van uretritis, onderste extremiteiten artritis en conjunctivitis/uveitis)

Question 22

De behandeling van reactieve artritis is …

Answer 22

het geven van antibiotica voor de onderliggende infectie en eventueel NSAIDs of intra- articulaire steroïden.

Chronisch: sulfasalazine of methotrexaat.

Question 23

De klachten van jicht worden veroorzaakt door een …

Answer 23

… ontsteking in reactie op uraatkristallen in het gewrichten. Complement activatie door uraatkristallen lijdt tot de fagocytose van urinezuur. Dit kan niet worden afgebroken waardoor de neutrofiel in lysis gaat. Hierdoor komen lysosomen vrij die zorgen voor verdere (IL-1 gemedieerde) ontsteking. (self-limiting)

Question 24

Jicht komt met name voor in …

Answer 24

… het MTP-1 gewricht, wreef van de voet en hand, enkels, knieën, polsen en de elleboog.

Question 25

De jicht patiënt presenteert met ….

Answer 25

… een erg rood gewricht, pijn, koorts, en tophi bij een langer bestaande jicht

Question 26

De diagnose jicht wordt gesteld mbv …

Answer 26

… een gewrichtspunctie

Question 27

De oorzaak van jicht is vaak …

Answer 27

… een afgenomen excretie van uraat. Dit komt vaak door nierinsufficiëntie, diureticagebruik, alcohol abusus, maar kan ook veroorzaakt worden door een ontregelde schildklier of een acidose.

Question 28

De behandeling van een jichtaanval ….

Answer 28

zijn ijs, rust, NSAID, prednison stootkuur, colchicine, intra-articulaire steroïden, of een IL-1 blokker.

Urinezuurverlagende therapie als > 3 aanvallen per jaar of als er sprak is van tophi of erosies.
Xanthine oxidase remmers (remt aanmaak, kan aanval uitlokken)
Benzbromaron (toename uitscheiding; contra-indicatie: nierinsufficiëntie, nier- of blaasstenen)

Question 29

Bij pseudojicht is de ontstekingsbron ….

Answer 29

…calciumpyrofosfaatkristallen in het gewricht.
m.n. oudere vrouwen met pre-existente artrose en wordt geprovoceerd door stress.

Vaker de knie, schouder, elleboog en pols aangedaan zijn. Behandeling en kliniek gelijk aan jicht

Question 30

Systemische lupus erythematosus (SLE) is ….

Answer 30

… een auto-immuunziekte waarbij er sprake is van anti-nucleaire antistoffen (ANA’s), UV-gevoeligheid en immuuncomplexen van IgG en complement.

Question 31

SLE komt vaker voor bij…

Answer 31

…vrouwen dan bij mannen (10:1).
85% is jonger dan 55 jaar

Question 32

Kenmerkend voor SLE is …

Answer 32

… een vlinderexantheem op en rond de neus en de lupus nefritis.

Kan haast alle symptomen veroorzaken, waaronder ook artritis

Question 33

De behandeling van artritis op basis van sarcoïdose is …

Answer 33

…intra-articulaire steroïden, NSAIDs en methotrexaat.

Question 34

Bij inflammatoire gewrichtsklachten is er sprake van …

Answer 34

… ochtendstijfheid (>60 min), nachtelijke pijn, ontstekingsklachten (rubor, calor, dolor, tumor), en neemt de pijn af bij beweging.