Iðra - Hrönn, HKS og Gylfi Flashcards

1
Q

hver eru mörk apertura thoracis inf.?

A

Umgjörðina mynda:
Rif 7 – 12 og geislungar þeirra costae VII – XII (ath XI og XII ekki með geislunga)
12. brjósthryggjarliður vertebrae Th 12
Flagbrjósk processus xiphoideus

Opinu lokað af diaphragma, þind, sem hefur upptök frá umgjörð opsins

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Fyrir hvað er angulus sterni landamerki?

A
  1. rifið
    skiptingu barkans í tvær berkjur
    discus th4-5
    efri hluta truncus pulmonalis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

hvernig skiptast rifin?

A

Costae verae = heilrif  TH I-VII
Costae spuriae = skammrif  VIII – X
Costae fluctuentes = lausrif  X-XII

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

hvaða rif eru “afbrigðileg”?

A

Rif I – flatt og breitt, einungis einn liðflötur á caput, rifhöfði

Rif X – einungis einn liðflötur á caput, rifhöfði

Rif XI og Rif XII stutt, tiltölulega bein, hvorki rifháls né höfuð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

hvernig tengist rif liðbolum hryggjarliða?

A

3 “lið” dældir á hverri vertebra

Fovea costalis superior, efri rifdæld
Tengist eigin rifi

Fovea costalis inferior, neðri rifdæld
Tengist næsta rifi fyrir neðan

Fovea costalis processus transversus, þvertindsrifdæld
Tengist eigin rifi

Undantekning Th I, Th X-Th XII

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

hvernig eru lögin á brjóstkassanum utanfrá og inn?

A

Húðin fyrst –> vöðvarnir sem eru utan á brjóstkassanum –> fascia thoracica externa –> rif + millirifjavöðvar –> fascia thoracica interna –> fascia endothoracica –> parietal fleiðran –> fleiðruholið –> visceral fleiðran –> lungað

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

hvað er membrana suprapleuralis?

A

Brjóstholsfellið (fascia endothoracica) klæðir lungnatoppana
ásamt veggfleiðru (pleura parietalis, cupula pleurae) hvolffleiðra og kallast þar membrana suprapleuralis (ofanfleiðruhimna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

í hvaða fjóra hluta skiptist pleura parietalis?

A

Rifjafleiðra -pleura costalis-
Miðmætisfleiðra -pleura mediastinalis-
Þindarfleiðra -pleura diaphragmatica-
Hvolffleiðra -cupula pleurae-

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

hvað tengir brjósk barkans saman?

A

baugbönd (lig. anularia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

raktu öndunarveginn (frá barka)

A

Trachea = Barki
bronchus principalis = aðalberkjur
bronchi lobares = blaðaberkjur
bronchii segmentalis = grunngeiraberkjur
bronchiolus = berkjungur
bronchiolus terminalis = endaberkjungur (síðasti leiðsluhlutinn)
bronchiolus respiratorius = öndunarberkjungur
ductus alveolaris = blöðrusytra
saccus alveolaris = blöðruposi
alveoli pulmonalis = lungnablöðrur
(í raun 24 skiptingar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hver er undirstaða berkju- og lungnageira (segmentum bronchopulmonale) og hversu mörg eru segmentin?

A

grunngeiraberkjur – bronchii segmentalis ásamt tilheyrandi lungnaslagæð eru undirstaðan og segmentin eru 10 í hægra og 9 (10) í vinstra lunga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

hvað heita fissururnar sem skilja á milli lobula hvors lunga?

A
horizontal fissure (lágglufa) skilur á milli superior og middle lobe í hægra lunga
oblique fissure (skáglufa) skilur á milli inf og superior lobe í hvoru lunga (og ant í hægra á milli inf og middle lobe)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

hverjir eru fletir og brúnir lungnanna?

A
3 fletir á hvoru lunga:
Rifjaflötur - facies costalis 
     - Hryggjarhluti - pars vertibralis
Miðmætisflötur – facies mediastinalis 
Þindarflötur – facies diaphragmatis 

2 brúnir:
Framrönd – margo anterior
- Hjartaskarð – incisura cardiaca
Neðri rönd – margo inferior

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

hvað fer um lungnaport?

A
Líffæri:
	-aðalberkja
	-lungnaslagæð
	-lungnabláæðar
	-berkju æðar, taugar og lymphuæðar
	-eitlar
(svo er ligamentum pulmonalis fyrir neðan)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

hver eru fleiðruútskotin (reccessar)

A

Recessus costomediastinalis
Recessus costo-diaphragmaticus
Recessus phrenicomediastinalis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

hvað er loftbrjóst?

A

rof á pleura visceralis

17
Q

hver eru takmörk efra miðmætis? og nefndu 10 líffæri (líffærahluta) í því

A
Neðan: lína frá bringubeinshorni að discus intervertebralis th4-th5
Framan:  Manubrium sterni
Aftan: Bolir th1-th4
Ofan:  Efra brjóstgrindaropið
Hliðar:  Pleura mediastinalis

Líffæri:

  1. Thymus
  2. Arcus aortae og greinar frá honum
  3. VV. Brachiocephalicae
  4. V. cava superior
  5. Trachea ofan bifurcation
  6. Vélinda
  7. Ductus thoracicus
  8. Nn. Vagi (n. laryngeal recurrence)
  9. Aðrar smáar taugar, æðar, eitlar
  10. Truncus pulmonalis og a pulmonalis sin+dx liggja á mótum efra og neðra miðmætis
18
Q

Hvað er lig. arteriosum?

A

Ligamentum arteriosum er það liðband sem verður til eftir að lokast fyrir leiðina beint frá lungastofnslagæð yfir í aortu bogann á fósturstigi til að komast hjá lungunum

19
Q

nefndu 3 eitlastöðvar í miðmæti

A

Subcarinal, intra pulmonar og parabrachial

líka brachiocephalic nodes, intercostal nodes, tracheobronchial nodes, parasternal nodes og paratracheal nodes

20
Q

í hvaða fjóra hluta má skipta þindinni?

A

Centrum tendineum – miðjusin

Vöðvahlutar þindarinnar:
Pars sternalis - bringuhluti
Pars costalis - rifjahluti (stærsti vöðvahlutinn)
Pars lumbalis – lendarhluti

21
Q

hver eru þrjú aðal þindaropin?

A
Hiatus aorticus Th 12 (ligamentum arcuatum medianum)
 - truncus thoraciccus fer líka um
Hiatus oesophagus Th 10
 - n. vagus fer líka um
Foramen venae cavae Th 8
 - n. phrenicus hæ. hluti fer líka um
22
Q

hver er ítaugun þindar?

A

C3-5 með n. phrenicus

“C 3, 4 five, keep the patient alive”

23
Q

bronchiales æðakerfið? go!

A

2 vinstra megin: rami bronchiales sinister - vinstri berkjukvíslar koma frá pars thoracica aortae

1 hægra megin: rami bronchiales dx- hægri berkjukvísl og kemur frá a. intercostales dx oftast þriðju

vv. Bronchiales – berkjubláæðar fylgja rami bronchiales og tæmast í v. azygos sem tæmist í v. cava superior

24
Q

Arteriur þindar?

A

a. thoracicca interna:
- a. musculophrenicus
- a. pericardiacophrenicus
- aa. intercostalis

aorta - pars thoraciccus:
- aa. phrenicae superior

aorta - pars abdominalis:
- aa. phrenicae inferior

25
Q

hvar svegir brjóstgangurinn yfir miðlínu og hvað þýðir það?

A

við th5 (frá hægri hlið vertebrae að vinstri) sem þýðir að ef mjólkurlitaður vökvi lekur hægra megin er lekinn fyrir neðan th5 en fyrir ofan ef það er vinstra megin

26
Q

Segðu frá þremur nervus splanchnicus taugunum

A

(allar sympatiskar)
N. splanchnicus major – stærri iðrataug
Ganglia thoracica 5-9
Fer á ská niður í gegnum þind til ganglion coeliacum og ganglion aoricorenale og medulla glandulae suprarenalis

N. sphlanchnicus minor – minni iðrataug
Ganglia thoracica 9-11
fer til ganglion aortico-renale

N. splanchinus imus – neðsta iðrataug
Ganglia thoracica 12
Fer ásamt truncus thoracicus aftan þindar til plexus renalis

27
Q

nefndu fjóra aðal plexusa sjálstýrða taugkerfisins í brjóstholi

A

Plexus aorticus thoracicus
Plexus cardiacus
Plexus pulmonalis
Plexus oesophagealis

28
Q

Segðu frá gollurshúsi

A

Gollurshús:
- Trefja :
Nær utan um hjartað og slag/bláæðar sem tengjast hjarta
Bara þann hluta æðanna sem liggur næst hjarta, ekki alla æðina (mynd á glæru 16)
Samofinn þindinni (centrum tendineum)

  • Hála = innra borð:
    Veggþynna
    Iðurþynna
    Potential bil milli þessara þátta = pericardial cavity
    Vökva hol sem auðveldar hreyfingu himnanna
29
Q

hvað tæmist inn í hægri gátt?

A
  • Sinus coronarius -> bláæðastokkur sem ber kransæðablóð aftur inn í hjarta
  • Vena cava inf
  • Vena cava sup
30
Q

hver er munurinn á tricuspid og mitral lokunum?

A

Það sem er sér við tricuspid m.v. mitral:

  • 3 blöðkur
  • 3 pör af papillary vöðvum í sleglinum (mitral hefur bara tvo, hefur ekki septal pappillary vöðva)
  • Vel afmarkaðir í septum og hverri blöðku fylgja vel þroskaðir vöðvar
31
Q

hvernig fá kransæðarnar blóð sitt? Og hverjar eru 3 aðalgreinarnar?

A

í hægri og vinstri blöðku ósæðarloku (ekki posterior) eru op hægri og vinstri kransæðar. (hæ. og vi. ósæðarbollar)

Þegar lokan er opin (í systolu) þá er blóðið á leiðinni út í ósæðina en þegar hún er lokuð (í díastólu) fer blóðið út í kransæðarnar (“sogast út” í kransæðarnar)

a. coronaria dxt. svo skiptist vinstri (a. coronaria sin) snemma í a. circumflexa og left anterior descending artery (eða a. interventricularis anterior)
a. coronaria dxt og a. circumflexa eru í coronary sulcus

og LAD er í anterior interventricular sulcus

posterior interventricular artery kemur oft frá a. coronaria dxt.

32
Q

lýstu leiðslukerfi hjartans

A

Sinushnútur = taktur hjartans, liggur milli hægri gáttar og sup vena cava -Rafboð láta gáttir dragast saman
Leiðsluþræðir liggja til AV hnúts (í þríhyrning Koch’s)

Hann liggur áfram í bundle of His (hisknippi) -> eina leiðin sem rafboð eiga að berast í gegnum, rafboð eiga ekki að fara annars staðar milli gátta og slegla
Þræðir liggja niður septum, vinstri og hægra megin
Fara í papillary vöðva og vöðva slegla
Kallað vinstri og hægri crus

33
Q

lýstu rifi

A

Caput costae, liðhöfuð með tveimur facies articulares, liðflötum – crista capitis costae – skilur þau á milli
Collum costae, rifháls skilur caput frá
Tuberculum costae, rifhnjótur en þar er liðflöt að finna er tengist liðfleti á þvertind sama liðbols
Corpus costae – rifbolur
Sulcus costae – rifskor
Angulus costae - rifhorn

34
Q

hvar er mesta áhættan á túmorum í brjósti? og hvar á þá helst að leita að eitlastækkunum?

A

í supralateral hluta brjóstins (60%)

Eitlar í axillu eru líklegastir (drenera frá superior og lateral hlutum brjóstins)

t. d. :
- apical lymph nodes
- humeral
- central
- pectoral
- subscapular

En parasternal eitlar drenera frá medialhluta brjósta

35
Q

hverjir eru algengustu eitlarnir til að leita eftir stækkunum í hvað varðar brjóstakrabbamein? og hvernig er þeim skipt?

A

U.þ.b. 75% vessa fer um nodi lymphatici axillares, holhandareitla, sem tæmast í truncus subclavius, neðanviðbeinsstofn
Restin aðallega um nodi lymphatici parasternales, hjábringubeinseitla, sem tæmist í truncus bronchomediastinalis, berkju- og miðmætisstofn

holhandareitlarnir eru:

stig 1:

  • humeral lymph nodes
  • pectoral
  • subscapular

stig 2:
- central

stig 3:
- apical lymph nodes

getum hreinsað eitla upp að stigi 2

36
Q

hvaða taug sér um að koma sogboðum (nipplu) til mænu?

A

millirifjataug 4

37
Q

hvaðan kemur superior epigastric arterian?

A

Hún er framhalda af a. thoracicca interna

38
Q

í hvaða venur tæmast posterior intercostal venurnar?

A

þær hægra megin beint í v. azygous
en þær vinstra megin superior í v. hemiazygous accessorious og þær vinstra megin inferiort í v. hemiazygous.

þær báðar tæmast svo í v. azygous sem tæmist í superior vena cava

39
Q

hvaðan kemur inferior epigastric artery?

A

Hún er grein frá a. iliaca externa rétt áður en hún fer um inguinal ligament