Iðra - Hrönn, HKS og Gylfi

Question 1

hver eru mörk apertura thoracis inf.?

Answer 1

Umgjörðina mynda:
Rif 7 – 12 og geislungar þeirra costae VII – XII (ath XI og XII ekki með geislunga)
12. brjósthryggjarliður vertebrae Th 12
Flagbrjósk processus xiphoideus

Opinu lokað af diaphragma, þind, sem hefur upptök frá umgjörð opsins

Question 2

Fyrir hvað er angulus sterni landamerki?

Answer 2

2. rifið
   skiptingu barkans í tvær berkjur
   discus th4-5
   efri hluta truncus pulmonalis

Question 3

hvernig skiptast rifin?

Answer 3

Costae verae = heilrif  TH I-VII
Costae spuriae = skammrif  VIII – X
Costae fluctuentes = lausrif  X-XII

Question 4

hvaða rif eru “afbrigðileg”?

Answer 4

Rif I – flatt og breitt, einungis einn liðflötur á caput, rifhöfði

Rif X – einungis einn liðflötur á caput, rifhöfði

Rif XI og Rif XII stutt, tiltölulega bein, hvorki rifháls né höfuð

Question 5

hvernig tengist rif liðbolum hryggjarliða?

Answer 5

3 “lið” dældir á hverri vertebra

Fovea costalis superior, efri rifdæld
Tengist eigin rifi

Fovea costalis inferior, neðri rifdæld
Tengist næsta rifi fyrir neðan

Fovea costalis processus transversus, þvertindsrifdæld
Tengist eigin rifi

Undantekning Th I, Th X-Th XII

Question 6

hvernig eru lögin á brjóstkassanum utanfrá og inn?

Answer 6

Húðin fyrst –> vöðvarnir sem eru utan á brjóstkassanum –> fascia thoracica externa –> rif + millirifjavöðvar –> fascia thoracica interna –> fascia endothoracica –> parietal fleiðran –> fleiðruholið –> visceral fleiðran –> lungað

Question 7

hvað er membrana suprapleuralis?

Answer 7

Brjóstholsfellið (fascia endothoracica) klæðir lungnatoppana
ásamt veggfleiðru (pleura parietalis, cupula pleurae) hvolffleiðra og kallast þar membrana suprapleuralis (ofanfleiðruhimna)

Question 8

í hvaða fjóra hluta skiptist pleura parietalis?

Answer 8

Rifjafleiðra -pleura costalis-
Miðmætisfleiðra -pleura mediastinalis-
Þindarfleiðra -pleura diaphragmatica-
Hvolffleiðra -cupula pleurae-

Question 9

hvað tengir brjósk barkans saman?

Answer 9

baugbönd (lig. anularia)

Question 10

raktu öndunarveginn (frá barka)

Answer 10

Trachea = Barki
bronchus principalis = aðalberkjur
bronchi lobares = blaðaberkjur
bronchii segmentalis = grunngeiraberkjur
bronchiolus = berkjungur
bronchiolus terminalis = endaberkjungur (síðasti leiðsluhlutinn)
bronchiolus respiratorius = öndunarberkjungur
ductus alveolaris = blöðrusytra
saccus alveolaris = blöðruposi
alveoli pulmonalis = lungnablöðrur
(í raun 24 skiptingar)

Question 11

Hver er undirstaða berkju- og lungnageira (segmentum bronchopulmonale) og hversu mörg eru segmentin?

Answer 11

grunngeiraberkjur – bronchii segmentalis ásamt tilheyrandi lungnaslagæð eru undirstaðan og segmentin eru 10 í hægra og 9 (10) í vinstra lunga

Question 12

hvað heita fissururnar sem skilja á milli lobula hvors lunga?

Answer 12

horizontal fissure (lágglufa) skilur á milli superior og middle lobe í hægra lunga
oblique fissure (skáglufa) skilur á milli inf og superior lobe í hvoru lunga (og ant í hægra á milli inf og middle lobe)

Question 13

hverjir eru fletir og brúnir lungnanna?

Answer 13

3 fletir á hvoru lunga:
Rifjaflötur - facies costalis 
     - Hryggjarhluti - pars vertibralis
Miðmætisflötur – facies mediastinalis 
Þindarflötur – facies diaphragmatis 

2 brúnir:
Framrönd – margo anterior
- Hjartaskarð – incisura cardiaca
Neðri rönd – margo inferior

Question 14

hvað fer um lungnaport?

Answer 14

Líffæri:
	-aðalberkja
	-lungnaslagæð
	-lungnabláæðar
	-berkju æðar, taugar og lymphuæðar
	-eitlar
(svo er ligamentum pulmonalis fyrir neðan)

Question 15

hver eru fleiðruútskotin (reccessar)

Answer 15

Recessus costomediastinalis
Recessus costo-diaphragmaticus
Recessus phrenicomediastinalis

Question 16

hvað er loftbrjóst?

Answer 16

rof á pleura visceralis

Question 17

hver eru takmörk efra miðmætis? og nefndu 10 líffæri (líffærahluta) í því

Answer 17

Neðan: lína frá bringubeinshorni að discus intervertebralis th4-th5
Framan:  Manubrium sterni
Aftan: Bolir th1-th4
Ofan:  Efra brjóstgrindaropið
Hliðar:  Pleura mediastinalis

Líffæri:

1. Thymus
2. Arcus aortae og greinar frá honum
3. VV. Brachiocephalicae
4. V. cava superior
5. Trachea ofan bifurcation
6. Vélinda
7. Ductus thoracicus
8. Nn. Vagi (n. laryngeal recurrence)
9. Aðrar smáar taugar, æðar, eitlar
10. Truncus pulmonalis og a pulmonalis sin+dx liggja á mótum efra og neðra miðmætis

Question 18

Hvað er lig. arteriosum?

Answer 18

Ligamentum arteriosum er það liðband sem verður til eftir að lokast fyrir leiðina beint frá lungastofnslagæð yfir í aortu bogann á fósturstigi til að komast hjá lungunum

Question 19

nefndu 3 eitlastöðvar í miðmæti

Answer 19

Subcarinal, intra pulmonar og parabrachial

líka brachiocephalic nodes, intercostal nodes, tracheobronchial nodes, parasternal nodes og paratracheal nodes

Question 20

í hvaða fjóra hluta má skipta þindinni?

Answer 20

Centrum tendineum – miðjusin

Vöðvahlutar þindarinnar:
Pars sternalis - bringuhluti
Pars costalis - rifjahluti (stærsti vöðvahlutinn)
Pars lumbalis – lendarhluti

Question 21

hver eru þrjú aðal þindaropin?

Answer 21

Hiatus aorticus Th 12 (ligamentum arcuatum medianum)
 - truncus thoraciccus fer líka um
Hiatus oesophagus Th 10
 - n. vagus fer líka um
Foramen venae cavae Th 8
 - n. phrenicus hæ. hluti fer líka um

Question 22

hver er ítaugun þindar?

Answer 22

C3-5 með n. phrenicus

“C 3, 4 five, keep the patient alive”

Question 23

bronchiales æðakerfið? go!

Answer 23

2 vinstra megin: rami bronchiales sinister - vinstri berkjukvíslar koma frá pars thoracica aortae

1 hægra megin: rami bronchiales dx- hægri berkjukvísl og kemur frá a. intercostales dx oftast þriðju

vv. Bronchiales – berkjubláæðar fylgja rami bronchiales og tæmast í v. azygos sem tæmist í v. cava superior

Question 24

Arteriur þindar?

Answer 24

a. thoracicca interna:
- a. musculophrenicus
- a. pericardiacophrenicus
- aa. intercostalis

aorta - pars thoraciccus:
- aa. phrenicae superior

aorta - pars abdominalis:
- aa. phrenicae inferior

Question 25

hvar svegir brjóstgangurinn yfir miðlínu og hvað þýðir það?

Answer 25

við th5 (frá hægri hlið vertebrae að vinstri) sem þýðir að ef mjólkurlitaður vökvi lekur hægra megin er lekinn fyrir neðan th5 en fyrir ofan ef það er vinstra megin

Question 26

Segðu frá þremur nervus splanchnicus taugunum

Answer 26

(allar sympatiskar) N. splanchnicus major – stærri iðrataug Ganglia thoracica 5-9 Fer á ská niður í gegnum þind til ganglion coeliacum og ganglion aoricorenale og medulla glandulae suprarenalis N. sphlanchnicus minor – minni iðrataug Ganglia thoracica 9-11 fer til ganglion aortico-renale N. splanchinus imus – neðsta iðrataug Ganglia thoracica 12 Fer ásamt truncus thoracicus aftan þindar til plexus renalis

Question 27

nefndu fjóra aðal plexusa sjálstýrða taugkerfisins í brjóstholi

Answer 27

Plexus aorticus thoracicus Plexus cardiacus Plexus pulmonalis Plexus oesophagealis

Question 28

Segðu frá gollurshúsi

Answer 28

Gollurshús: - Trefja : Nær utan um hjartað og slag/bláæðar sem tengjast hjarta Bara þann hluta æðanna sem liggur næst hjarta, ekki alla æðina (mynd á glæru 16) Samofinn þindinni (centrum tendineum) - Hála = innra borð: Veggþynna Iðurþynna Potential bil milli þessara þátta = pericardial cavity Vökva hol sem auðveldar hreyfingu himnanna

Question 29

hvað tæmist inn í hægri gátt?

Answer 29

- Sinus coronarius -> bláæðastokkur sem ber kransæðablóð aftur inn í hjarta - Vena cava inf - Vena cava sup

Question 30

hver er munurinn á tricuspid og mitral lokunum?

Answer 30

Það sem er sér við tricuspid m.v. mitral: - 3 blöðkur - 3 pör af papillary vöðvum í sleglinum (mitral hefur bara tvo, hefur ekki septal pappillary vöðva) - Vel afmarkaðir í septum og hverri blöðku fylgja vel þroskaðir vöðvar

Question 31

hvernig fá kransæðarnar blóð sitt? Og hverjar eru 3 aðalgreinarnar?

Answer 31

í hægri og vinstri blöðku ósæðarloku (ekki posterior) eru op hægri og vinstri kransæðar. (hæ. og vi. ósæðarbollar) Þegar lokan er opin (í systolu) þá er blóðið á leiðinni út í ósæðina en þegar hún er lokuð (í díastólu) fer blóðið út í kransæðarnar ("sogast út" í kransæðarnar) a. coronaria dxt. svo skiptist vinstri (a. coronaria sin) snemma í a. circumflexa og left anterior descending artery (eða a. interventricularis anterior) a. coronaria dxt og a. circumflexa eru í coronary sulcus og LAD er í anterior interventricular sulcus posterior interventricular artery kemur oft frá a. coronaria dxt.

Question 32

lýstu leiðslukerfi hjartans

Answer 32

Sinushnútur = taktur hjartans, liggur milli hægri gáttar og sup vena cava -Rafboð láta gáttir dragast saman Leiðsluþræðir liggja til AV hnúts (í þríhyrning Koch's) Hann liggur áfram í bundle of His (hisknippi) -> eina leiðin sem rafboð eiga að berast í gegnum, rafboð eiga ekki að fara annars staðar milli gátta og slegla Þræðir liggja niður septum, vinstri og hægra megin Fara í papillary vöðva og vöðva slegla Kallað vinstri og hægri crus

Question 33

lýstu rifi

Answer 33

Caput costae, liðhöfuð með tveimur facies articulares, liðflötum – crista capitis costae – skilur þau á milli Collum costae, rifháls skilur caput frá Tuberculum costae, rifhnjótur en þar er liðflöt að finna er tengist liðfleti á þvertind sama liðbols Corpus costae – rifbolur Sulcus costae – rifskor Angulus costae - rifhorn

Question 34

hvar er mesta áhættan á túmorum í brjósti? og hvar á þá helst að leita að eitlastækkunum?

Answer 34

í supralateral hluta brjóstins (60%) Eitlar í axillu eru líklegastir (drenera frá superior og lateral hlutum brjóstins) t. d. : - apical lymph nodes - humeral - central - pectoral - subscapular En parasternal eitlar drenera frá medialhluta brjósta

Question 35

hverjir eru algengustu eitlarnir til að leita eftir stækkunum í hvað varðar brjóstakrabbamein? og hvernig er þeim skipt?

Answer 35

U.þ.b. 75% vessa fer um nodi lymphatici axillares, holhandareitla, sem tæmast í truncus subclavius, neðanviðbeinsstofn Restin aðallega um nodi lymphatici parasternales, hjábringubeinseitla, sem tæmist í truncus bronchomediastinalis, berkju- og miðmætisstofn holhandareitlarnir eru: stig 1: - humeral lymph nodes - pectoral - subscapular stig 2: - central stig 3: - apical lymph nodes getum hreinsað eitla upp að stigi 2

Question 36

hvaða taug sér um að koma sogboðum (nipplu) til mænu?

Answer 36

millirifjataug 4

Question 37

hvaðan kemur superior epigastric arterian?

Answer 37

Hún er framhalda af a. thoracicca interna

Question 38

í hvaða venur tæmast posterior intercostal venurnar?

Answer 38

þær hægra megin beint í v. azygous en þær vinstra megin superior í v. hemiazygous accessorious og þær vinstra megin inferiort í v. hemiazygous. þær báðar tæmast svo í v. azygous sem tæmist í superior vena cava

Question 39

hvaðan kemur inferior epigastric artery?

Answer 39

Hún er grein frá a. iliaca externa rétt áður en hún fer um inguinal ligament