hoorcollege 6 - Leren en geheugen

Question 1

Klassieke conditionering

Answer 1

het maken van een associatie tussen twee gebeurtenissen

Question 2

Instrumentele conditionering / operante conditionering

Answer 2

leren door gevolgen van gedrag
belonen en straffen

Question 3

Korte termijn geheugen / werkgeheugen

Answer 3

‘tijdelijk kladblok’
info kort vasthouden
beperking: 7 items vasthouden
frontale gebied

Question 4

Lange termijngeheugen:
subtypen:

Answer 4

info langere tijd opgeslagen
temporaalkwabben betokken

expliciet
impliciet
emotioneel geheugen

Question 5

Expliciet geheugen:
2 typen

Answer 5

bewust gebruikt
- episodisch geheugen: herinneringen van specifieke gebeurtenissen uit je leven, persoonlijk en automatisch

• semantisch geheugen: kennis over de wereld en feiten

Question 6

Impliciet geheugen:

Answer 6

werkt onbewust
bevat vaardigheden en gewoonten die je automatisch uitvoert zonder erbij na te denken

vb:
- skills en gewoonten (leren door oefening)
- priming (eerdere ervaringen invloed op gedrag)
- conditioneren (belonen en straffen)

Question 7

Emotioneel geheugen

Answer 7

verbonden met gevoelens en soms minder bewust
beïnvloedt hoe we reageren op mensen, situaties of objecten obv emoties die we eerder hebben ervaren

• aantrekking en vermijding
• angstherinneringen

Question 8

Coderen

Answer 8

proces waarbij informatie die we binnenkrijgen wordt omgezet in een vorm die de hersenen kunnen opslaan.

Question 9

depth of processing

Answer 9

het dieper verwerken van info
brein is meer actief
vb: een beeld bedenken bij een woord

Question 10

Consolidatie

Answer 10

Het proces waarin een herinnering kort naar lange termijn geheugen gaat en stevig wordt vastgezet in je hersenen

Question 11

vergeetcurve

Answer 11

curve die laat zien dat je in de dagen na het leren snel informatie kunt vergeten, tenzij versterking van het proces

Question 12

Welke manieren zijn er om de consolidatie van herinneringen te versterken?

Answer 12

1. herhaling
2. slaap

Question 13

Transfer-appropriate processing

Answer 13

manier van info ophalen
houdt in dat je info beter kunt ophalen als je het op dezelfde manier hebt geleerd als waarop je wordt getest.

Question 14

Manieren om herinneringen op te halen

Answer 14

• vrije recall (geen hint)
• cued recall (hint)
• herkenning (vb: meerkeuzevraag, antwoord herkennen)

Question 15

Welke hersengebieden essentieel bij expliciet geheugen?

Answer 15

Mediale temporale gebied: hippocampus
prefrontale cortex
andere hersendelen

Question 16

Bij welke herinneringen speelt prefrontale cortex vooral een rol?

Answer 16

korte-termijn herinneringen

Question 17

Bij welke herinneringen spelen de temporaal- en frontaalkwabben een rol?

Answer 17

lange-termijn herinneringen

Question 18

Bij welk onderdeel van herinneringen speelt hippocampus vooral een rol?

Answer 18

consolidatie (korte naar lange termijngeheugen)

Question 19

Theorie over hoe expliciet geheugen werkt:
Distributed Reinstatement Theory
leg uit.

Answer 19

stelt dat herinneringen na herhaling, minder afhankelijk worden van hippocampus.
hoe vaker je herinnering ophaalt, hoe meer andere gebieden worden betrokken.
herinnering raakt steeds meer verankert

Question 20

Theorie over hoe expliciet geheugen werkt:
Trace Transformation Theory
leg uit.

Answer 20

legt uit hoe herinneringen met de tijd veranderen.
begin: zeer gedetailleerd en levendig
later: details gaan verloren
wat blijft over: gestsroomlijnde versie die essentie bevat zonder details

Question 21

Theorie over hoe expliciet geheugen werkt:
Reconsolidation Theory
leg uit.

Answer 21

stelt dat herinneringen continu in beweging zijn
elke keer als je herinnering ophaalt > wordt hij kort en instabiel en vatbaar voor verandering
na terughalen wordt herinnering opnieuw geconsolideerd, maar met mogelijke aanpassingen

Question 22

Ruimtelijk geheugen:

Answer 22

helpt ons te navigeren en te oriënteren in onze omgeving.
sleutelrol: hippocampus (kan zelfs groeien bij intensief gebruik van ruimtelijk geheugen)

Question 23

Soorten cellen rondom de hippocampus die samen fungeren als soort GPS voor het brein:

Place cells:

Answer 23

individuele cellen die actief worden wanneer je op een specifieke locatie bevindt.

Question 24

Soorten cellen rondom de hippocampus die samen fungeren als soort GPS voor het brein:

Head direction cells:

Answer 24

Activeren wanneer je hoofd in een specifieke richting staat. Helpen met oriënteren obv kijkrichting.

Question 25

Soorten cellen rondom de hippocampus die samen fungeren als soort GPS voor het brein:

Grid cells:

Answer 25

cellen die op meerdere locaties reageren
georganiseerd in rasterpatroon
als je hun activatie met elkaar verbindt > grid van driehoeken die helpen bij bepalen van positie in de ruimte

Question 26

Welk hersengebied is betrokken bij impliciet geheugen en aanleren van vaardigheden?

Answer 26

basale ganglia

Question 27

Welke hersenstrucuur is betrokken bij emotioneel geheugen

Answer 27

amygdala

Question 28

Wat is het gevolg van langdurige stresss?

Answer 28

negatief effect op expliciet geheugen
hippocampus krimt door overmatige blootstelling aan glucocorticoïden (stresshormonen)

daarom hebbenmensen met chronische stress moeite met herinneren van details of hele gebeurtenisse

Question 29

Wat is een belangrijk principe voor vastleggen van geheugensporen in het brein?

Answer 29

herhaling

Question 30

Wat zijn twee concepten binnen herhaling?

Answer 30

habituatie
sensitisatie

Question 31

habituatie:

Answer 31

reactie op stimulus neemt geleidelijk af naarmate je er vaker mee in aanraking komt

vb: geluid kerkklokken steeds minder hinderlijk

Question 32

Sensitisatie:

Answer 32

naarmate je vaker in aanraking komt met bepaalde prikkel wordt je gevoeliger voor die prikkel

vb: startsignaal topsporters

Question 33

Structurele veranderingen:

Answer 33

vormen van nieuwe synapsen
vergroten van de oppervlakte van dendrieten

Question 34

lange termijn-potentiëring (LTP)

Answer 34

versterkt de synaptische verbindingen tussen neuronen > makkelijkere en snellere communicatie tussen deze neuronen.

vb: piano spelen

Question 35

Lange termijn depressie (LTD)

Answer 35

kracht van bepaalde synaptische verbindingen vermindert.
komt voor wanneer verbindingen minder vaak worden gebruikt of hersenen irrelevante info ‘afleren’

zo is er ruimte voor nieuwe informatie

Question 36

Reconsolidatie:

Answer 36

herinnering oproepen > tijdelijk instabiel, dus kan geconsolideerd worden > opnieuw vastleggen

Question 37

Bij welke therapieën speelt reconsolidatie een rol?

Answer 37

psychotherapie
EMDR

Question 38

Educational neuroscience

Answer 38

probeert de verbinding tussen neurowetenschap en onderwijs te leggen

Question 39

Bekend vanuit Eductional Neuroscience
1. Gezonde hersenen:

Answer 39

basis voor leren
dieet, slaap en stress invloed op werking brein
omgevingsfactoren kunnen neg. invloed hebben op hersenontwikkeling

Question 40

Bekend vanuit Eductional Neuroscience
2. Adolescentie

Answer 40

fase waarin brein volop in ontwikkeling is.

Question 41

Bekend vanuit Eductional Neuroscience
3. Executieve functies, sociale cognitie en emotie

Answer 41

nog in ontwikkeling en grote invloed op schoolprestaties

Question 42

Bekend vanuit Eductional Neuroscience
4. ontwikkelingsstoornissen

Answer 42

kids met stoornissen > uitdaging binnen onderwijs
vertaalslag van wetenschap naar onderwijspraktijk is nog een uitdaging

Question 43

Bekend vanuit Eductional Neuroscience
5. technieken om cognitie te verbeteren

Answer 43

> brain training producten

Question 44

Montessori-onderwijs

onderzoek uitkomsten:

Answer 44

• M. ontderwijs kids > sneller en minder fouten bij rekensommen
• M. onderwijs kids > meer connectiviteit in anterior cingulate cortex en frontale kwabben
  traditioneel onderwijs > meer connectiviteit in ACC en hippocampus