Hoofstuk 15: Vennootskappe

Question 1

Vennootskappe

Answer 1

‘n Regsverhouding wat onstaaan as gevolg van ‘n oorkeenkoms tussen minstens 2 of meer persone.
Elke persoon dra kapitaal/arbeid/bevoegdhede by tot ‘n wettige entiteit met die doel om wins te maak.

Question 2

Redes vir die stigting van ‘n vennootskap

Answer 2

Samevoeging van kapitaal, arbeid en bevoegdhede van individuale persone wat onafhanklik van mekaar nie oor die nodige kapitaal, arbeid en bevoegdhede beskik oom ‘n onderneming te bedryf nie.

Question 3

Kenmerke van ‘n vennootskap

Answer 3

• 2+ vennote
• Geldige ooreenkoms: wettige doelstellings
• Elke vennoot moet bydra
• Besigheid moet bedryf met die doel om wins te maak
• NIE ‘n afsonderlike regspersoon nie.
• Bates is die gesamentlike eiendom van die vennote
• Venote is gesamentlik en afsonderlik aanspreeklik vir die verpligtinge van die vennootskap.

Question 4

Voordele van vennootskappe

Answer 4

• Eenvoudig om te stig/ontbind
• Verandering in eienaarsamestelling of kapitaalstruktuur kan deur onderlinge ooreenkoms aangebring word
• Groter kapitaalbedrag kan byeengebring word.
• Tegniese bekwaamheid/kennis kan tot voordeel van die vennote gebruik word
• Kollektiewe besluitneming deur meer persone kan sake-risiko’s minimaliseer

Question 5

Nadele van vennootskappe

Answer 5

• Vennote is gesamentlik en afsonderlik aanspreeklik vir die verpligtinge van die vennootskap
• Kontinuïteit van die vennootskap as ‘n lopende saak is direk afhanklik van die persoonlike verhouding en lewensverwagting van die onderlinge vennote
• Oordraagbaarheid van eienaarskap is beperk
• Optrede van een vennoot het die mag om vennootskap te ondbind

Question 6

Noodsaaklike aspekte in die vennootskapsooreenkoms:

Answer 6

• Aard van die besigheid
• Aspekte met betrekking tot die daaglikse bestuur
• Bydra van elke vennoot
• Wyse waarop winste & verliese verdeel word
• Bepalings in verband met kapitaalveranderinge in die toekoms
• Onttrekkings wat gemaak mag word
• Rente ontvangbaar/betaalbaar op kapitaal en/of ontrekkings
• bepalings ivm lenings env voorskotte aan/van vennote
• pligte en vergoeding van vennote
• prosedures vir die beslegting van geskille
• prosedures vir toetrede/uittrede van vennote
• prosedures met ontbinding

Question 7

Finansiele inskrywing: Bydraes in die vorm van kontant

Answer 7

Dt Kontant

Kt Kapitaalrekening

Question 8

Lopende rekening: Vennote

Answer 8

‘n Rekening waarin alle transaksies, behalwe kapitaalbydraes, kapitaalontrekkings, lenings en voorskotte aangetoon word.
(deel van ekwiteit in balansstaat)

Question 9

5 Voorbeelde van items in die lopende rekeninge:

Answer 9

• Winsdeel van vennote
• Salarisse en bonusse betaal aan vennote
• Ontrekkings (kontant of goedere) deur vennote
• Rente op kapitaal en lopende rekeninge toegestaan aan vennote
• Rente op onttrekkings gehef van vennote

Question 10

Kapitaalrekening: vennote

Answer 10

Die fondse/bydraes wat deur die vennote in die besigheid bele is. Verteenwoordig die belang van elke vennoot in die bates van die onderneming.

Question 11

3 Tipes onttrekkings by vennootskappe

Answer 11

• Kapitaalonttrekkings
• Kontantonttrekkings
• Onttrekking van goedere teen kosprys.

Question 12

Finansiele inskrywing: Onttrekkings van goedere teen kosprys

Answer 12

Dt - onttrekkings
Kt - voorraad

Dt - lopende rekening
Kt - onttrekkings

Question 13

Lening deur vennoot

Answer 13

Word as deel van die krediteure van die onderneming beskou. Vorm nie deel van die kapitaalbydrae van die vennoot nie.

Question 14

Waarom word lenings deur vennote apart van kapitaalbydrae beskou?

Answer 14

‘n Lening oor ‘n bepaalde termyn teen ‘n bepaalde rentekoers terugbetaalbaar is, terwyl kapitaal nie terugbetaalbaar is nie, tensy die vennote anders ooreenkom.

Question 15

Verdelingsrekening

Answer 15

‘n Geriefsrekening waarin die verdeling van winste tussen vennote gedoen word.

Question 16

Reserwes

Answer 16

Winste wan in die verlede gemaak is en wat aan die vennote behoort maar nie aan hulle uitgekeer is nie.

Question 17

2 tipes reserwes by vennootskappe:

Answer 17

• Algemene reserwe

- Ongerealiseerde winste/verliese

Question 18

Algemene reserwe

Answer 18

Winste word nie verdeel nie, maar in ekwiteit gehou as ‘n reserwe, wat later gebruik kan word om uitbreidings te finansie of aan vennote uitgekeer word om hul kapitaal te verhoog.

Question 19

Ongerealisteerde winste/versliese

Answer 19

By ‘n verandering in die kapitaalstruktuur van ‘n vennootskap word die vennootskap se bates herwaardeer om die werklike waarde van die vennootskap te bepaal. Die ongerealiseerde winste/verliese wat onstaan met die herwaardasie van bates word toegedeel na die kapitaalrekeninge van die vennote, volgens hul ou winsdelingsverhoudings.

Question 20

Hoe verskil die state van ‘n venootskap met die van ‘n eenmansaak

Answer 20

• Samestelling van ekwiteit in die balansstaat bestaan uit kapitaal en lopende rekeninge
• Vennootskap het ‘n staat van verandering in ekwiteit, wat ‘n verdelingsrekening insluit.

Question 21

Stap 1 met verandering in vennote:

Answer 21

• Bereken die werklike waarde van die vennootskap en bepaal die korrekte belang van die “ou” vennote in die netto bates van die vennootskap:
• Deel enige reserwes wat bestaan in die vennootskap toe aan die vennote
• Herwaardeer bates
• Bereken klandisiwaarde
• Hierdie inskrywings raak slegs die kapitaalrekeninge van die “ou” vennote in hul winsdelingsverhouding

Question 22

Stap 2 met verandering in vennote

Answer 22

• Stel die verandering (toetrede/dood/uittrede) te boek
• Kapitaalstorting deur nuwe vennoot of uitbetaling van ou vennoot se belang

Hierdie inskrywing affekteer slegs die kapitaalrekening van die vennoot wat toetree, uittree of dood is.

Question 23

Stap 3 met verandering in vennote

Answer 23

• Stel vas wat die nuwe vennootskapsooreenkoms bepaal met betrekking tot die waardes waarteen reserwes en bates in die rekords getoon moet word.
• Skep weer algemene reserwe
• Herwaardeer bates
• Hierdie inskrywing affekteer die “nuwe” vennote se kapitaalrekening

Question 24

2 Maniere waarop n nuwe vennoot tot die vennootskap kan toetree:

Answer 24

• Deur ‘n belang direk van een of meer van die vennote aan te koop
• Deur kontant en/of bates tot die vennootskap by te dra vir die verkryging van ‘n belang.

Question 25

Waarom is dit nie nodig om die boeke van die vennootskap in die geval van verandering aan vennootstruktuur te verander nie?

Answer 25

omdat die vennootskapsonderneming nog voortbestaan as 'n lopende saak. Dit is slegs nodig om die nodige inskrywings te maak om effek te verleen aan die verandering aan die kapitaalstruktuur met die toelating van die nuwe vernoot.

Question 26

Wat gebeur met toelating dmv direkte aankoop van 'n belang van 'n vennoot.

Answer 26

Geen inskrywing in die bate- en lasterekeninge van die vennootskap is nodig nie. 'n Aansuiwering moet egter gemaak in die kapitaalrekeninge gemaak word.

Question 27

Wat gebeur met toelating dmv verkryging van belang deur tot die kapitaal van die vennootskap by te dra.

Answer 27

Dt - bates Kt - nuwe vennoot se kapitaalrekening Die werklike waarde van die vennootskap moet bereken word. Bates word herwaardeer om ongerealiseerde winste/verliese te bereken. Waar klandisiewaarde ter sprake is, moet dit eers bepaal word en na die "ou" vennote in hul "ou" winsdelingsverhouding gekrediteer word aangesien hierdie ontasbare bate deel van hul kapitaal in die onderneming vorm.

Question 28

Uittrede/dood van 'n vennoot

Answer 28

Die rekeningkundige presodure is basies dieselfde as in die geval van die toetrede van 'n vennoot. Vennote se belang in die onderneming word waardeer, en moontlike klandisiewaarde na die kapitaalrekeninge gekrediteer. Die belang van die uittredende vennoot moe op een of ander ooreengekome wyse aan hom vergoed word. Indien nie in kontant nie, sal dit na 'n leningsrekening oorgeplaas word en volgens ooreenkoms terugbetaal word. Die oorblywende vennote se winsdelingsverhouding bly in dieselfde onderlinge verhouding as wat dit was voor die dood of uittrede van 'n vennoot tensy anders ooreengekom.

Question 29

Gesamentlike lewensversekeringspolis

Answer 29

'n Enkele polis (met 'n enkele premie) wat gesamentlik uitgeneem word op die lewens van al die vennote en met die afsterwe van enige een uitbetaal.

Question 30

Uitkeerwaarde

Answer 30

Bedrag wat versekeraar uitbetaal met die afsterwe van die vennoot.

Question 31

Afkoopwaarde

Answer 31

Bedrag wat versekeraar sal uitbetaal as die polis gestop word voor die dood van die vennoot wie se lewe verseker is.

Question 32

Drabedrag

Answer 32

- Indien polispremies as 'n uitgawe hanteer word, is drabedrag nul - Indien premies as 'n bate hanteer word, is die drabedrag die totaal van al die premies betaal tot op datum

Question 33

Hoe word polisse hanteer met verandering in die vennote? | premies as uitgawes hanteer

Answer 33

Die polisse word herwaardeer deur die waardes van die polisse van die vennote in die boeke in te bring. Dt - Polisbates (een vir elke vennoot) Kt - kapitaalrekeninge van vennote in ou winsdelingsverhouding

Question 34

Inskrywing: Venoot wat afsterf (met polis - premies => uitgawe)

Answer 34

Polis word uit die boeke gehaal: Dt - Bank/versekeraar debiteur Kt - Polisbate (vir afgestorwe vennoot)

Question 35

3 opsies om die oorblywinde polisbates te hanteer (met afsterwe van vennoot) premies => uitgawe.

Answer 35

- Indien polisbates teen afkoopwaarde getoon word, doen NIKS - Indien polisbates teen drabedrag/oorspronklike waarde: bates word uit die boeke gehaal aangesien die polisse dan weer as 'n uitgawe hanteer moet word en die drabedrag nul is. - Indien polisbates as bate getoon word: Herwaardeer polisbates met die verskil tussen die afkoopwaarde en die totale premies tot op datum betaal.

Question 36

Hoe teken ons polisse aan wat as bates hanteer word:

Answer 36

- Premies word jaarliks na 'n polisbate rekening gedebiteer en die premies verminder dus nie die netto wins en die winsdeling van die vennote nie: Dt - polisbates Kt - bank/krediteure

Question 37

Hoe teken ons premies aan wat as uitgawe hanteer word:

Answer 37

premies word as gewone uitgawe hanteer en jaarliks teen winste afgeskryf: - Dt Premie uitgawe - Kt Bank/krediteure

Question 38

Hoe word polisse hanteer met verandering in die vennote? | premies as bate hanteer

Answer 38

- Polisbates word herwaardeer om dit gelyk met die afkoopwaarde/uitkeerwaarde van die polisse te bring.

Question 39

Inskrywing: Venoot wat afsterf (met polis => Bate)

Answer 39

Dt - Bank/versekeraar debiter | Kt - Polisbate

Question 40

3 opsies om die oorblywinde polisbates te hanteer (met afsterwe van vennoot) premies => bate.

Answer 40

- Indien polisbates teen afkoopwaarde getoon word. Doen niks - Indien polisbates teen drabedrag/oorspronklike waarde, moet al die bates weer na die oorspronklike drabedrag in die boeke waardeer word. (herwaardasie is dus die verskil tussen die afkoopwaarde en die totale premies betaal tot op datum) - Indien rekenkundige beleid verander en polisse as uitgawe hanteer sal word: herwaardeer die bates vanaf die afkoopwaarde na nul.