Hoofdstuk 4: De lever

Question 1

anatomie lever

Answer 1

grootste interne orgaan (1,5 kg) net onder middenrif, produceert gal (galzouten voor de emulgatie van vetten), bestaat uit kwabben

Question 2

bloedvoorziening lever

Answer 2

artery proper -> zuurstofrijk bloed
portal vein -> nutriënten, zuurstofarm bloed
vena cava -> terugvoer naar hart

Question 3

hepatocyten functie

Answer 3

bewerken van bloed en afvoeren naar de centrale vene, secretie van gal in galcanaliculi en afvoeren naar de galwegen

Question 4

opsomming functies lever

Answer 4

vertering, energiemetabolisme, metabolisatie&detoxificatie& excretie, biosynthese opslag

Question 5

verteringsfunctie lever

Answer 5

productie van galzuren, galzouten, cholesterol, emulgatoren

Question 6

energiemetabolisme functie lever

Answer 6

koolhydraten: glycolyse, glycogenese, glycogenese, glyconeogenese
eiwitten: trans en deaminering
vetten: vetzuur, galzuur, cholesterol, lipoproteïne synthese en ketogenese

Question 7

detoxificatie functie lever

Answer 7

detoxificatie van endogene en exogene componenten in 2 fasen.

Question 8

biosynthese functie lever

Answer 8

plasmaeiwitten, stollingsfactoren en erythropoïese vanaf 6 weken oud

Question 9

opslagfunctie lever

Answer 9

glycogeen, lipoproteïnen, vet en wateroplosbare vitaminen, ijzer en koper

Question 10

definitie bilirubine

Answer 10

metaboliet van het heemmetabolisme (bij beschadigde RBC wordt het Hb deels omgezet in bilirubine)

Question 11

vormen bilirubine

Answer 11

geconjugeerde= directe, secretie in galcanaliculi, wateroplosbaar

ongeconjugeerde= indirecte= toxisch, onoplosbaar in water (heeft 2 propionzuurgroepen), transport gebonden aan albumine, opname door hepatocyten

Question 12

stappen bilirubine metabolisme

Answer 12

1. afbraak van heembevattende eiwitten (Hb, myoglobine, etc), hierbij komt ijzer, ongeconjugeerd bilirubine (bindt aan albumine) en globine vrij
2. conjugatie van bilirubine in de lever

Question 13

eigenschappen vrij bilirubine

Answer 13

zeer lipofiel, toxisch voor hersenen en bindt aan albumine

Question 14

soorten levertesten

Answer 14

lektesten, membraanenzymen, synthesetesten, secretietesten, aanvullende testen (viraal etc), overige algemene testen

Question 15

enzymen in het cytoplasme

Answer 15

ALT, AST en LHD

Question 16

enzymen in mitochondrieën

Answer 16

AST

Question 17

enzymen in ER

Answer 17

GGT

Question 18

membraanenzymen

Answer 18

GGT en ALP

Question 19

lektesten principe

Answer 19

AST en ALT, aminotransferasen= katalyseren de omzetting van AZ in alfa-ketozuren door overdracht van aminogroepen. bevinden zich in het cytoplasme. bij celbeschadiging stijgt hun concentratie in het bloed (normaal in de cel 1000x meer dan in bloed), niet leverspecifiek

Question 20

cholestase

Answer 20

aandoening waarbij de gal niet kan overgaan van de lever naar het deodenum

Question 21

ALP: voorkomen en ziekten

Answer 21

Alkalisch fosfatase, komt voor samen met GGT op en rond membranen. komt voor in lever, bot en placenta. verhoogd bij botziekten (enkel ALP verhoogd), en bij stuwing door cholestase

Question 22

GGT: voorkomen en ziekten

Answer 22

GGT komt voor bij membranen en in microsomen. het komt voor in alle lichaamscellen behalve bot en spieren. verhoogde GGT niveaus enkel bij leveraandoeningen, niet bij bot

Question 23

secretietest lever

Answer 23

verhoogde bilirubine niveaus in plasma, zowel geconjugeerd als ongeconjugeerd

Question 24

synthesetesten lever

Answer 24

albumine is de meest voorkomende plasmaeiwit. belangrijk voor oncotische druk. daling in concentratie bij lever schade, geen goede acute fase merker want te hoge halfwaardetijd

INR is een typische acute fase eiwit want lage halfwaardetijd

Question 25

overige testen lever

Answer 25

ammoniak wordt gevormd als eindproduct van AZ katabolisme. via ureumcyclus wordt het uitgescheiden. te veel ammoniak is zeer toxisch (leverfalen, cirrose, etc)

LDH (lactaatdehydrogenase) is een katalysator voor veel reacties (pyruvaat –> lactaat). ze komen voor in alle cellen dus niet specifiek voor de lever

Question 26

geelzucht

Answer 26

opstapeling van bilirubine in de lichaam. elastine (in de huid en ogen) heeft een hoge affiniteit voor bilirubine

Question 27

prehepatische geelzucht

Answer 27

verhoogde ongeconjugeerde bilirubine, hemolyse bloedcellen, verlaagde erythropoëse

Question 28

intrahepatische geelzucht

Answer 28

verminderde conjugatie, hepatocellulaire schade, minder excretie, intrahepatische cholestase

Question 29

posthepatische geelzucht

Answer 29

verhoogde geconjugeerde bilirubine, probleem met gal, andere oorzaak: galstenen, tumoren, infecties etc

Question 30

neonatale geelzucht

Answer 30

verminderde UGT1A1 (Uridine glucuronosyl transferase), kunnen nog niet voldoende ongeconjugeerde bilirubine omzetten in geconjugeerde

Question 31

neonatale geelzucht behandeling

Answer 31

fototherapie (zorgt ervoor dat ook ongeconjugeerde bilirubine uitgescheden kan worden, omzetten in foto-isomeren), wisseltransfusie

Question 32

virale hepatitis

Answer 32

treed op als reactie op het hepatitis virus

Question 33

ischemische hepatitis

Answer 33

shock-lever, als respons op te weinig bloed of te weinig zuurstof

Question 34

toxische hepatitis

Answer 34

als reactie op geneesmiddelen (overdosis) of toxische stoffen, vorming van radicalen

Question 35

auto-immuune hepatitis

Answer 35

auto-immuunantilichamen die zelf hepatitis veroorzaken