Hoofdstuk 3: Redenen om ethisch te kiezen.

Question 1

A priori

Answer 1

Zonder beroep op de zintuiglijk waarneming, maar door de rede gedragen (ter bevestiging van een uitspraak).

Question 2

Altruïsme

Answer 2

onbaatzuchtigheid, levenshouding waarbij de manier van handelen wordt bepaald door de belangen van anderen.

Question 3

Autonomie

Answer 3

Mate waarin we zelfstandig onze eigen wet kunnen bepalen.

Question 4

Autonomiebeginsel

Answer 4

Beginpunt van keuzevrijheid, keuzeruimte van een mens buiten de wet.

Question 5

Categorische imperatief

Answer 5

Absoluut en universeel gebod waaruit dwingend een bepaalde manier van handelen volgt. (Kant)

Question 6

Contractualisme

Answer 6

Vorm van ethiek zonder universele moraal, waarbij wordt uitgegaan van de uiterst fundamentele behoefte aan maatschappelijke veiligheid van iedereen, zodat ieder mens een ‘contract’ wil sluiten dat rekening houdt met elkaar.

Question 7

Daadwerkelijk gevolg

Answer 7

Te verwachten gevolg van een handeling dat effectief heeft plaatsgevonden.

Question 8

Deontologie

Answer 8

Filosofische stroming die uitgaat van absolute gedragsregels.

Question 9

Descriptieve ethiek

Answer 9

Beschrijvende vorm van ethiek die onderzoekt welke waarden en normen feitelijk voorkomen bij een bepaalde groep mensen en in een bepaalde periode van de geschiedenis.

Question 10

Ethisch egoïsme

Answer 10

Ethische stroming die de eigen wil ziet als het vertrekpunt van goed handelen.

Question 11

Gevolgenethiek

Answer 11

Ethische stroming die de goedheid (of slechtheid) van een handeling bepaalt aan de hand van de gevolgen ervan.

Question 12

Goede wil

Answer 12

Motief van handelen, dat in zichzelf goed is en dat altijd tot moreel goede handelingen leidt (Kant).

Question 13

Hedonistische calculus

Answer 13

Berekeningsmethode voor moreel handelen, balans tussen het te verkrijgen genot en de te ondergane pijn (Bentham).

Question 14

Hypothetische imperatief

Answer 14

Morele handeling die ontstaat om een ander doel te dienen.

Question 15

Is-ought-principe

Answer 15

Conclusie van hoe iets zou moeten zijn (ought) vanuit de situatie van het ‘is’ (situatie zoals we die ervaren) (Hume).

Question 16

Kantianisme

Answer 16

Filosofische stroming die vertrekt vanuit de plichtethiek van Kant.

Question 17

Liberalist

Answer 17

Persoon die vrijheid vooropstelt bij de bepaling van de staatsstructuur.

Question 18

Morele verantwoordelijkheid

Answer 18

Verplichting om zelf na te denken over de ethische gevolgen van handelingen.

Question 19

Maxime

Answer 19

Handelingsregel die aan een actie voorafgaat.

Question 20

Normatieve ethiek

Answer 20

Richtinggevende vorm van ethiek die bespreekt waarom we bepaalde normen en waarden beter of slechter moeten vinden dan anderen.

Question 21

Nutsprincipe

Answer 21

Principe dat voor het goede meer belang hecht aan wat nuttig is dan aan wat niet nuttig is.

Question 22

Plichtethiek

Answer 22

Deontologische stroming volgens de ideeën van Kant. (zie deontologie).

Question 23

Praktische identiteit

Answer 23

Eigenheid die we aan onszelf toeschrijven, waardoor we begrijpen wie we zijn en wat er van ons als mens wordt verwacht.

Question 24

Rationeel

Answer 24

Redelijk, een gevolg van het verstand.

Question 25

Rede

Answer 25

Geestelijk denkvermogen van de mens, dat zich richt op de diepere samenhang van dingen en gebeurtenissen en dat van een hogere orde is dan het verstand.

Question 26

Regelfetisjisme

Answer 26

Doorgeslagen verslaving aan regels.

Question 27

Regelutilitarisme

Answer 27

Vorm van gevolgenethiek die elke actie beoordeelt op basis van een regel, die wordt beoordeeld volgens het criterium van de utiliteit (nut of saldo van wenselijke en onwenselijke gevolgen, veroorzaakt door het nakomen van de regel).

Question 28

Tendens

Answer 28

Trend, ontwikkeling, richting waarnaar iets zich beweegt (Bentham).

Question 29

Te verwachten gevolg

Answer 29

Mogelijk gevolg dat voorafgaand aan een handeling te voorspellen is, ook als het niet daadwerkelijk uitkomt.

Question 30

Utilitarisme

Answer 30

Vorm van gevolgenethiek waarbij de gevolgen vooral ‘nuttig’ moeten zijn.

Question 31

Zelfontplooiing

Answer 31

Zelfontwikkeling door actief te werken aan kennis, gedrag en eigenschappen.