hoofdstuk 3: hermeneutiek en Verstehen

Question 1

Wat is de visie van Heidegger?

Answer 1

Zoeken naar de waarheid en zekerheid ontkent eigen historiciteit en eindigheid. Je bent altijd een gesitueerd wezen in de tijd, je eigen geschiedenis neem je waar en kleurt de wereld rondom je.

Question 2

Wat zijn de sleutelprincipes van de hermeneutische epistemologie volgens Gadamer?

Answer 2

Begrijpen en interpreteren

Question 3

Wat is de visie van Gadamer?

Answer 3

• Alles in de wereld is interpretatie. (voorbeeld: een kunstwerk)
• Er bestaat een wereld los van onze geest

Question 4

Wat is sciëntisme?

Answer 4

Alles is wetenschap en wetenschap is de werkelijkheid.

Question 5

Hoe kan je volgens Gadamer de werkelijkheid leren kennen?

Answer 5

Via empirische wetenschap en hermeneutische technieken.

Question 6

Wat is de visie van Taylor?

Answer 6

Objecten van menswetenschappen hebben betekenis, dat alleen maar door de mens kan begrepen worden.

Question 7

Wat is holisme?

Answer 7

Om woorden te begrijpen heb je de zinscontext nodig. (het belang van het geheel)

Question 8

Wat moet je doen als je de betekenis van iets wilt begrijpen?

Answer 8

Subjectiviteit gebruiken: hermeneutische cirkel of onzekerheid en subjectiviteit. (objectiviteit en zekerheid opgeven als we iets willen begrijpen)

Question 9

Wat behoort er tot de visie van Wittgenstein?

Answer 9

taalspelen en levensvormen

Question 10

Wat zijn de 3 posities over hoe de werkelijkheid benaderd kan worden?

Answer 10

1) alles is empirisch wetenschappelijk te benaderen
2) ieder soort wetenschap heeft zijn eigen methoden
3) alles moet via de hermeneutische methode gebeuren

Question 11

Welke positie nemen Dilthey en Taylor in over hoe de werkelijkheid benaderd moet worden?

Answer 11

Visie: elk heeft zijn eigen methode nodig.
- natuurwetenschappen: wereld onafhankelijk van subjectieve betekenis
- humane wetenschappen: subjectieve ervaringen zijn essentieel voor begrip

Question 12

Welk standpunt neemt Dreifus in?

Answer 12

De natuurwetenschappen zijn succesvol door te decontextualiseren, terwijl de sociale wetenschappen context nodig heeft (elk heeft zijn eigen methode nodig)

Question 13

Welk standpunt nemen Rorty en Gadamer in over hoe de werkelijkheid benaderd moet worden?

Answer 13

Visie: universele hermeneutiek
- een attitude, algemene intellectuele positie, niet alleen een gepaste methode
- een mens is niet moeilijker te begrijpen dan andere dingen (Rorty)

Question 14

Welk standpunt neemt Hesse in?

Answer 14

Menselijke en sociale factoren zijn in alle wetenschappen aanwezig. Subjectiviteit kan je niet uitschakelen => feiten zijn theorie-afhankelijk (universele hermeneutiek)

Question 15

Wie is Van Humboldt?

Answer 15

Vertegenwoordiger van het historicisme, taalwetenschapper

Question 16

Wat is de bekendste idee van Van Humboldt?

Answer 16

Het ideaal van de universiteit = universiteit als vrije plaats van intellectuele vrijheid.

Question 17

Wat behoort er bij Gadamer?

Answer 17

• rationalisme gaat samen met de mechanisering van de wereld (positieve en negatieve aspecten)
  
  • positief: ingenieuze dingen ontwikkelen, elektronica
  • negatief: kan misbruikt worden
• verstaan vereist goede wil + openstaan voor gesprekspartner

Question 18

Volgens wie is taal het centrum waarin alles gebeurt?

Answer 18

Gadamer

Question 19

Wat is de visie van Leezenberg?

Answer 19

Alles is multi-interpretabel

Question 20

Wat is sociaal constructionisme?

Answer 20

Wetenschap kan niet de enige waarheid teweeg brengen want betekenis is geen vaststaand feit. (belangrijke variant van de verstehende benadering)

Alle kennis is sociaal geconstrueerd en gebaseerd op consensus. Dus hangt af van de dialogen die we met elkaar hebben.

Question 21

Waarop is het sociaal constructionisme een aanval?

Answer 21

Op het alledaags begrip van de waarheid.

Question 22

Wat is de correspondentie-opvatting?

Answer 22

Waarheid is wanneer iets overeen komt met wat je gelooft.

Question 23

Wat is de functie van taal binnen het sociaal constructionisme?

Answer 23

Het creëren, ondersteunen en transformeren van sociale relaties.

Question 24

Wat is de taak van de wetenschap binnen het sociaal constructionisme?

Answer 24

Betekenis geven aan ervaringen

Question 25

Wanneer wordt het sociaal constructivisme gebruikt?

Answer 25

Binnen psychologische of onderwijskundige context.

Question 26

Welke gedachtengang hebben de ontologische realisten?

Answer 26

Ze volgen het sociaal constructionisme, ze menen dat er een onafhankelijke werkelijkheid buiten het bewustzijn, buiten de geest, bestaat.

Question 27

Wie is de belangrijkste vertegenwoordiger van het sociaal constructionisme?

Answer 27

Kenneth Gergen

Question 28

Welke 4 opvattingen over de waarheid zijn er?

Answer 28

1) correspondentietheorie
2) coherentietheorie
3) consensustheorie
4) pragmatisme

Question 29

Wat houdt de correspondentietheorie in?

Answer 29

Realisme:
- gedachten over de waarheid komen overeen met de werkelijkheid buiten ons

Question 30

Wat houdt de coherentietheorie in?

Answer 30

Idealisme en relativisme:
- wetenschappelijke theorieën zijn coherent en logisch geheel, waarheid van een bewering hangt af van zijn relaties tot andere beweringen en niet van zijn relatie tot de werkelijkheid
- idealisme: alles is geest
- relativisme: een bepaald concept staat niet op zich, maar is afhankelijk van iets anders

Question 31

Wat houdt de consensustheorie in?

Answer 31

Relativisme, sociaal constructionisme:
- waarheid is wat we onderling, in interactie met elkaar vinden
- leidt tot relativistische visie en sociaal constructionisme

Question 32

Wat houdt het pragmatisme in?

Answer 32

Succes afleiden uit praktische consequenties
- focus op het verbinden van de praktijk met de theorie
- waarheid heeft te maken met het succes van de wetenschap en dus ook met praktische consequenties

Question 33

Wie vindt retoriek en argumentatie belangrijk?

Answer 33

Billig, 1987

Question 34

Wat is het standpunt van Billig?

Answer 34

• zet zich af tegen het hokjes denken
• alles is contextueel

Question 35

Wat doet de discursieve psychologie?

Answer 35

Alles analyseren.

Question 36

Wat is discursieve psychologie?

Answer 36

Alles kan bijkomende interpretaties hebben, men moet deze interpretaties in rekening brengen en op die manier de waarheid achterhalen, door:
- dagelijkse conversaties en teksten
- psychologische fenomenen zijn interpersoonlijke discursieve praktijken
- discours analyse

Question 37

Van wie is de discours analyse?

Answer 37

Foucault

Question 38

Wat is de discours analyse? (Foucault)

Answer 38

= een kritiek op de discursieve psychologie
door de manier waarop een psychiater zijn patiënt toespreekt, consitueert deze een soort hiërarchische relatie, waar hij zelf boven de patiënt staat.
=>
je maakt iemand die verzorgd moet worden
=>
door psychiatrisch discours ontwikkel je een assymetrische relatie tussen patiënt en zorgende

Question 39

Wat is een probleem met de discours benadering?

Answer 39

Wilt de pijnpunten van de discursieve psychologie blootleggen maar is zelf ook maar een benadering vanuit 1 standpunt, dus de subjectiviteit neemt hier ook de overhand.

Question 40

Wat is het belangrijkste binnen de Marxistische en kritische psychologie?

Answer 40

emancipatie