hoofdstuk 1: wetenschap, geschiedenis en psychologie Flashcards
Wie stelt dat verwondering de basis is van filosofie en wetenschap?
Plato
Wat houdt verwondering als basis van de filosofie en wetenschap in volgens Plato?
Het wilt zeggen dat de mens van kinds af aan met vragen over de wereld zit.
Wanneer komt de psychologie los van de filosofie?
Dat gebeurd als één van de laatste wetenschappen in de 19e eeuw.
Wat is de definitie van psychologie?
Psyche-logos: studie van de ziel
Waarom gebruiken psychologen het woord ‘ziel’ niet graag?
Het klinkt te religieus, ze maken liever gebruik van het woord ‘geest’.
Wat is epistemologie?
Kennisleer, het gebied waar de wetenschapsfilosofie zich mee bezig houdt: gewaarwording, geheugen, denken, perceptie.
Hoe wordt epistemologie vandaag omschreven?
Cognitieve Psychologie
Wat is ook een inspiratie voor het ontstaan van de psychologie?
De biologie.
Wat is de Newtoniaanse stijl?
Visie: het afleiden van een beperkt aantal wetten uit geobserveerde wetmatigheden.
Wat is positivisme?
Bij de feiten blijven, geen speculaties of verzinsels.
Wat is Comte zijn visie over het positivisme?
Descriptie: observeerbare feiten, geen hypothetische verklaringen. De beschreven wetten kunnen toegepast worden op de samenleving. (social engineering)
Wat is Newton zijn visie?
De wetenschap is een korte samenvatting van de werkelijkheid.
Wat zijn hypotheses non fingo? (Newton)
Dat houdt in dat hij geen hypotheses opstelde omdat het tot te veel waaromvragen zou leiden.
Wat zijn de 2 kenmerken van positivisme?
Predictie en controle.
Wat houdt predictie in?
Aan de hand van bepaalde wetten of theorieën kunnen wetenschappers toekomstige gebeurtenissen voorspellen.
Wat houdt controle in?
Predictie van wetten maakt het mogelijk dat we controle krijgen over de natuur.
Welke 4 soorten verklaringen worden er gegeven aan bepaalde wetmatigheden binnen de sociale wetenschappen?
1) deductief-nomologische verklaring
2) hermeneutisch begrijpen
3) functionele en teleologische verklaringen
4) causale benadering
Wat houdt de deductief-nomologische verklaring in?
Het afleiden van wetmatigheden, testen van hypotheses en afleiden van predicties uit wetmatigheden.
Wie behoort tot de logisch positivisme?
Wiener Kreis
Wat is het logisch positivisme?
Het is een wijsgerig stelsel dat alleen aanvaardt wat zintuigelijk waargenomen en vastgesteld kan worden en verwerpt non-empirische uitspraken gemaakt door de metafysica, theologie en ethiek.
Wat is het doel van het logisch positivisme?
Een demarcatie (afbakening) van wetenschap en non-wetenschap geven.
Wat is de opvolging van de Wiener Kreis?
Hempel-Oppenheim model, 1948
Het Hempel-Oppenheim model is?
Het deductief-nomologisch model.
Wat is het deductief-nomologisch model?
Van explanans tot explanandum: men gaat een wetmatigheid formuleren met specifieke condities om iets te kunnen verklaren.
- explanans: het verklarende, verklaart het explanandum
- explanandum: hetgeen te verklaren, mag niet geïmpliceerd zijn in het explanans anders krijgen we circulariteit
Wat is een syllogisme?
Een redenering in stapjes
Is er volgens het D-N model een onderscheidt tussen verklaren en voorspellen?
Nee, verklaren = voorspellen
Wat zijn de problemen met het DN-model?
1) men spreekt van wetmatigheden maar hoe vinden we algemene wetten? inductie?
2) geen onderscheid tussen echte wetmatigheden en accidentele veralgemeningen
3) observaties zijn niet theorie-neutraal
4) eis verifieerbaarheid: dispositionele termen?
5) probabilistische uitspraken ipv werkelijke waarneembare metingen
6) deductie is puur formele relaties: niet elke deductie is een verklaring
7) causale, modale termen zijn vereist
Is het DN-model een idealistisch model?
JA!