Hoofdstuk 2

Question 1

stemgeving

Answer 1

het al dan niet trillen van de stembanden

-> stemloos/stemhebbend

Question 2

articulatiewijze

Answer 2

wijze waarop een vernauwing tot stand komt in de mondholte

Question 3

articulatieplaats

Answer 3

plaats waar in de mondholte een vernauwing gemaakt wordt

Question 4

onderverdeling vocalen

Answer 4

positie tong in mondholte

vorm lippen

Question 5

onderverdeling consonanten

Answer 5

stemgeving
articulatiewijze
articulatieplaats

Question 6

occlusieven/explosieven/plofklanken

bv p, b, k

Answer 6

luchtstroom uit longen wordt ergens in mondholte volledig geblokkeerd, terwijl ook velum opgetrokken is
-> mondholte wordt helemaal afgesloten
intraorale druk wordt opgebouwd achter afsluiting => afsluiting opgeheven (+ open en dichtklappen stembanden) => geluid

Question 7

fricatieven/wrijfklanken/spiranten

bv f, s, x

Answer 7

vernauwing die minstens zo smal is dat lucht die door de vernauwing gedrukt wordt turbulent wordt
-> hoe smaller vernauwing, hoe scherper schuringsgeluid

Question 8

trilklanken

-> r, R

Answer 8

geluid ontstaat doordat een orgaan tegen een ander trilt onder invloed van de uitstromende lucht
-> reeks van snel op elkaar volgende volledige afsluitingen en openingen mondholte
! velum is opgetrokken

samen met laterale klanken => liquidale klanken/vloeiklanken

Question 9

laterale klanken

-> l

Answer 9

velum is opgetrokken
volledige afsluiting mediaal in mondholte door stevig contact tongtip en alveolen/hard verhemelte
geen volledige afsluiting lateraal in mondholte -> lucht kan hoorbaar ontsnappen

samen met trilklanken => liquidale klanken/vloeiklanken

Question 10

nasalen

bv m, n

Answer 10

volledige afsluiting mondkanaal, MAAR velum hangt naar beneden => lucht stroomt langs neusholte naar buiten
oorsprong: trilling stembanden

Question 11

obstruenten

Answer 11

occlusieven + fricatieven

-> stemloze en stemhebbende klanken

Question 12

sonoranten

Answer 12

trilklanken + laterale klanken + nasalen (+ semi-vocalen)

-> alleen stemhebbende klanken

Question 13

indeling klanken qua STEMGEVING

Answer 13

• stemhebbend

- stemloos

Question 14

indeling klanken qua ARTICULATIEWIJZE

Answer 14

• occlusieven
• fricatieven
• trilklanken
• laterale klanken
• nasalen

Question 15

indeling klanken qua ARTICULATIEPLAATS

Answer 15

• bilabiaal
• labiodentaal
• alveolair
• prepalataal
• palataal
• velair
• uvulair
• glottaal

Question 16

bilabiale klanken

bv b, w, m

Answer 16

belemmering luchtstroom door toedoen lippen

-> ter hoogte van beide lippen

Question 17

labiodentale klanken

bv f, v

Answer 17

belemmering luchtstroom door toedoen lippen

-> tussen onderlip en boventanden

Question 18

alveolaire klanken

bv l, d, r, s

Answer 18

belemmering luchtstroom door toedoen tong

-> tussen tongtip en bovenste alveolen

Question 19

prepalatale klanken/postalveolaire klanken

bv g in giraf, sje

Answer 19

belemmering luchtstroom door toedoen tong

-> tussen tongblad en harde verhemelte

Question 20

palatale klanken

-> j

Answer 20

belemmering luchtstroom door toedoen tong

-> tussen voortong en harde verhemelte

Question 21

velaire klanken

bv k, x

Answer 21

belemmering luchtstroom door toedoen tong

-> tussen achtertong en zachte verhemelte

Question 22

uvulaire klanken

-> R

Answer 22

belemmering luchtstroom door toedoen tong

-> tussen achtertong en uvula

Question 23

glottale klanken

bv h, glottisslag

Answer 23

stembanden fungeren als articulatieplaats

• > h: lucht wordt aangeblazen tegen stembanden, terwijl deze langzaam dichtschuiven voor vorming volgende vocaal
• > glottisslag: subglottale druk wordt opgebouwd door krachtig sluiten stembanden => stembanden plots openen produceert plofgeluid

Question 24

zachte steminzet

Answer 24

de spreker sluit de stembanden iets te traag bij het inzetten van woorden die met een vocaal beginnen (bv aap) of tussen twee opeenvolgende vocalen binnen een woord (bv beoordelen)
-> er ontsnapt nog een zekere hoeveelheid lucht alvorens de stembanden gaan trillen (zoals bij h)

Question 25

harde steminzet

Answer 25

de spreker produceert een glottisslag bij het inzetten van woorden die met een vocaal beginnen (bv aap) of tussen twee opeenvolgende vocalen binnen een woord (bv beoordelen)

Question 26

vaste steminzet

Answer 26

de spreker heeft een juiste verhouding tussen ademhaling en fonatie
-> de luchtstroom ontsnapt gelijktijdig met de aanvang van de stembandtrilling

Question 27

coarticulatie

Answer 27

het spraakorgaan neemt bij het vormen van een klank enigszins de positie in van de volgende of voorafgaande klank

• > anticipatorische, rechts-links, regressieve coarticulatie (voorbereiding op volgende klank)
• > carryover, links-rechts, perseverende coarticulatie (beïnvloeding van vorige klank)

Question 28

assimilatie

Answer 28

een klank neemt een eigenschap van een naburige klank over

-> beide worden gedeeltelijk of helemaal gelijk aan elkaar

Question 29

types assimilatie

Answer 29

progressief - regressief
contact - afstand
totaal - partieel
organisch - modaal - akoestisch
intern - extern

Question 30

tessituur

Answer 30

= stemomvang

bereik dat een zanger heeft qua toonhoogte

Question 31

akoestische fonetiek

Answer 31

de studie van spraak als luchtbewegingen

-> fysische benadering

Question 32

Fourier analyse

Answer 32

analyse van complexe trillingen tot combinatie van meerdere enkelvoudige trillingen

• > hoe minder trilling lijkt op sinusoïde, hoe meer componenten
• > mogelijk zolang trilling periodiek is

Question 33

bron-filter theorie

Answer 33

het spraakgeluid dat we horen is steeds op te vatten als een brongeluid dat opgewekt werd door een geluidsbron en vervolgens gemoduleerd of verkleurd werd door een filter

• > bron: stembandtrilling, filter: gehele spraakorgaan
• > bron: constrictie in mondholte, filter: orale constrictie - buitenlucht

verkleuring brongeluid = gevolg van resonantie

Question 34

resonantie

Answer 34

de overdracht van trillingen van het ene lichaam op het andere

• > eigenschap resonatoren: voorkeursfrequentie/ resonantiefrequentie
• > makkelijker meetrillen met bepaalde frequenties dan met andere