Hemato

Question 1

Hematopoez nedir , hangi CD kullanılır

Answer 1

Kemik iliğinde kök hücrelerin periferik kanda bulunan hücrelere mature olmasına hematopoez denir
— hematopoetik kök hücre klasik olarak CD34 pozitiftir

Question 2

Eritropoietin ( EPO ) , granülosit-koloni stimüle eden faktör ( GCSF ) , trombopoietin ( TPO ) nedir

Answer 2

1) EPO : Temel üretim yeri böbrek olmakla beraber bir miktar karaciğer üretimide bulunur , eritroid progenitörlerde proliferasyon ve matürasyonu uyarır
Not ; serum konsantrasyonu hemoglobin ile ters ilişkilidir
2) GCSF : Nötrofil yapımını uyaran temel faktördür , üretimini temel uyaran TNF-a ve İL-1a gibi proinflamatuvar sitokinlerdir
3) TPO : Trombosit üretimini temel uyarandır, karaciğer , böbrek ve kemik iliği stromal hücreleri tarafından üretilir , TPO reseptörü olmayan çocuklarda 1-2 yaşında aplastik anemi gelişmektedir , bu nedenle sadece trombositlerin değil aslında tüm serilerin üretilmesinde etkin bir role sahip

Question 3

İL-2 , İL-3 , İL-4 , İL-5 , İL-7 , İL-15 etkileri nedir

Answer 3

. İL-2 : lenfosit aktivasyonu
. İL-3 : myeloid seri üzerinde genel etkili
. İL-4 : B lenfositlerde İG sınıf çevrimi ( İgM&raquo_space;> İgG gibi )
. İL-5 : eozinofil üretimi
. İL-7 : tüm lenfositlerin üretilmesinde etkili
. İL-15 : NK diferansiyasyonu
Not : kök hücre faktörü ve c-KİT reseptörü&raquo_space; tüm hematopoez üzerinde major etkili , toklukları aplastik anemi yapabilir
2. Not : sitokinlerin çoğu JAK reseptörleri üzerinden etki gösterirler

Question 4

EPO yan etkileri nedir

Answer 4

• Hipertansiyon ( en sık )
• Tromboz / Tromboembolik olaylar ( Hb>12 ise risk çok yüksek ) - ( en önemli yan etkisi )
• Saf eritroid aplazi
• Demir eksikliği ( EPO tedavi direncinin en sık nedeni )
• Bazı solid kanserlerde progresyon )

Question 5

EPO , GCSF , TPO reseptör analoglarının klinik kullanımları nedir

Answer 5

1. EPO : Epoetin alfa/beta ve darbepoetin , Böbrek yetmezliği , inflamasyon , kemik iliği nakli yada kanser kemoterapisine bağlı gelişen semptomatik anemilerde dışardan verilmesi aneminin düzeltilmesinde oldukça etkili , en önemli yan etkisi tromboz / tromboemboli olaylarıdır
2. GCSF : Filgrastim, Pegfilgrastim , ve Lenograstim , kanser tedavisinde yüksek doz sitotoksik ilaç alan ve ciddi nötropenisi olan insanlarda nötropeni süresini kısaltmak ve ciddi enfeksiyon riskini azaltmak için kullanılır ve aynı zamanda hematopoetik kök hücre mobilizasyonunda kullanılır
3. TPO : Eltrombopag ve romiplostim , steroid dirençli yada steroid sonrası nüks olan immün trombositopenilerde onay almışlar, aynı zamanda eltrombopag klasik tedaviye ( ATG+siklosporin ) dirençli aplastik anemide yada ilk basamak tedavide diğer ilaçlara ek olarak kullanılmaktadır

Question 6

Pseudotrombositopeni nedir

Answer 6

Trombositopeni saptanan hastalarda mutlaka periferik yayma istenmeli , bazı hastalarda EDTA kaynaklı in vitro trombosit agregasyonu nedeni ile makina sayımı düşük gelebilir Pseudotrombositopeni, bu hastalarda trombosit kümeleri periferik yaymada görülür , sitratlı ( mavi kapaklı ) yada heparinli ( yeşil kapaklı ) tüp şle sayım yapılırsa genellikle doğru sonucu verir

Question 7

Dev , küçük , agranüler ve normal trombositlerin eşlik edebileceği durumlar nedir

Answer 7

1. Dev trombositler&raquo_space; immün trombositopeni , bernard-soulier sendromu , MYH9 ilişkili hastalıklar ( May-hegglin anomalisi gibi )
2. Küçük trombositler&raquo_space; wiskott-aldrich sendromu
3. Agranüler trombositler&raquo_space; Gri platelet sendromu
4. Normal trombositler&raquo_space; kemik iliği yetmezlik sendromu

Question 8

Auer rods ( auer body ) hangi durumda görülür

Answer 8

Akut myeloblastik lösemi

Question 9

Sferosit ( küre şeklinde eritrosit ) , orak hücreler , hedef hücreler ( target ) ve Akantositler ( spur cell ) eşlik edebileceği durumlar nedir

Answer 9

Sferosit&raquo_space; herediter sferosit , otoimmün hemolitik anemiler , clostridium perfringens , termal hasar
Orak&raquo_space; orak hğcrelş anemi
Target&raquo_space; Hemoglobinopatiler ( talasemi ) , Demir eksikliği anemisi
Akantosit&raquo_space; karaciğer yetmezliği , a beta lipoproteinemi , hipotiroidi , McLeod sendromu , splenektomi

Question 10

Ekinositler ( Burr cell ) , bazofilik noktalanma , Şiştosit ( parçalanmış eritrositler ) ve Howell Jolly cisimcikleri eşlik edebileceği durumlar nedir

Answer 10

Ekinositler&raquo_space; böbrek yetmezliği , vit. E eksikliği , pirüvat kinaz eksikliği
Bazofilik noktalanma&raquo_space; kurşun ve arsenik zehirlenmesi , sideroblastik anemiler , primidin 5’ nükleotidaz eksikliği , talasemiler , TTP
Şiştosit&raquo_space; mikroanjiyopatik hemolitik anemiler ( TTP , HÜS, DİK ) ve mekanik hemolitik anemiler ( kapak hemolizi )
Howell Jolly cisimcikleri&raquo_space; megaloblastik anemiler , hiposplenizm

Question 11

Anemiye yaklaşım ?

Answer 11

Eritorsit kitlesindeki azalma , dolyaısıyla hemoglobin Hb kons. Azalma anemi olarak tanımlanır .
— erkeklerde Hb < 13.5 g/dl , kadınkarda < 12 g/dl anemi olarak tanımlanır
Not : gebelik ve konjestif kalp yetmezliğinde plazma volümunde meydana gelen artışlarda Hb ve Hematokrit Htc azalabilir ( psödoanemi )

Question 12

Hemoglobin-oksijen disosiyasyonu eğrisi sola kayması ( oksijen afinitesinde artma ) hangi durumlarda olur

Answer 12

• Ph artışı ( bazik )
• sıcaklık düşüşü
• 2-3 DPG düşüşü

Question 13

Hemoglobin-oksijen disosiyasyonu eğrisi sağa kayması ( oksijen afinitesinde azalma ) hangi durumlarda olur

Answer 13

• Ph düşüşü ( asidoz )
• sıcaklık artışı
• 2-3 DPG artışı

Question 14

Methemoglobinemi nedir

Answer 14

Normalde Hb içerisindeki demirin oksijene reversibl bağlanabilmesi için Fe+2 olmalıdır , eğer demir +3 olursa oksijeni bağlayamaz ve bu oluşan hemoglobine methemoglobin denir .
**sitokrom b5 redüktaz ( Cb5r ) enzimi sayesinde methemoglobinler normal hemoglobine çevrilebilir , bu enzim yoksa konjenital methemoglobinemi oluşur
Endüstriyel toksinler ve lokal anestezik toksisitesine bağlı gelişebilir
— tedavisinde metilen mavisi, askorbik asit vit. C ve riboflavin kullanılabilir

Question 15

Azalmış eritrosit üretimine giden anemilerin nedeni nedir

Answer 15

1. Hb sentez defekti ( DEA , Talasemiler , kronik hastalık anemisi , EPO düşüklüğü )
2. DNA sentez defektleri ( megaloblastik anemi , folat ve B12 eksikliği , DNA sentez inh. )
3. Kök hücre defektleri ( aplastik anemi , lösemiler , MDS )
4. Kemik iliği infiltrasyonu ( karsinom , lenfomalar , fibrozis , sarkoidoz , gaucher hastalığı )
5. İmmün disregülasyonu ( aplastik anmei , saf eritroid aplazi )

Question 16

Artmış eritrosit üretimine giden anemilerin nedeni nedir

Answer 16

1. Akut kan kaybı
2. Hemoliz ( intrensek ) :
   • membran defekti ( sferositoz , eliptositoz )
   • Hb defekti ( orak hücreli anemi )
   • Glikoliz defekti ( piruvat kinaz eksikliği )
   • oksidasyon defekti ( Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz eksikliği )
3. Hemoliz ( ekstrensek ) :
   • immün ( sıcak antikorlu , soğuk antikorlu )
   • mikroanjiyopatik ( TTP , HÜS , mekanik kapak hemolizi )
   • infeksiyonlar ( clostridium perfringens , malaria )
4. Hipersplenizm

Question 17

Azalmış eritrosit üretimi ile artmış eritrosit yıkımı arasındaki farklar nedir

Answer 17

1. Azalmış eritrosit üretimi :
   • genellikle kazanılmış nedenler
   • prezentasyon genellikle kronik
   • retikülosit sayısı düşük/normal
   • eritrosit indeksleri önemli ( MCV , MCHC )
2. artmış eritrosit yıkımı :
   • genellikle kalıtsal
   • prezentasyon akut yada kronik
   • retikülosit sayısı artar
   • periferik yaymada eritrosit morfolojisi önemli

Question 18

RDW normal , MCV düşük olan durumlar nedir

Answer 18

— kronik hastalık anemisi
— alfa ve beta talasemi

Question 19

RDW normal , MCV normal olan durumlar nedir

Answer 19

— kronik hastalık anemisi
— akut kan kaybı
— böbrek hastalığı anemisi

Question 20

RDW normal , MCV yüksek olan durumlar nedir

Answer 20

— siroz
— Aplastik anemisi
— kemoterapi , alkol

Question 21

RDW yüksek , MCV düşük olan durumlar nedir

Answer 21

— demir eksikliği
— HbS-beta talasemi

Question 22

RDW yüksek , MCV normal olan durumlar nedir

Answer 22

— Dimorfik anemiler
— siroz ( kronik KC hastalığı )
— myelodisplazi
— orak hücreli anemi
— erken dönem B12 , folat eksikliği

Question 23

RDW yüksek , MCV yüksek olan durumlar nedir

Answer 23

— folat ve B12 eksikliği
— otoimmün hemoliz
— myelodisplazi
— siroz
— herediter sferositoz
— herediter enzimopatiler

Question 24

EPO hangi durumlarda kullanılır

Answer 24

Kronik börbrek yetmezliği , kanser , ve HİV tedavisine bağlı anemiler , myelodisplastik sendrom tedavisinde eritrosit transfüzyonu sıklığını azaltmak ve semptomatik rahatlama sağlamak için kullanılabilir
»> tedavi esnasında Hb>12 olursa tromboz ve kardiyovasküler ölüm riski arttığı için tedaviye devam etmek için öncelikle Hb değerinin <12 olması beklenir
» EPO tedavi direncinin en sık nedeni demir eksikliği

Question 25

Eritrosit transfüzyonu hangi durumlarda yapılır

Answer 25

Semptomatik ciddi anemilerin tedavisinde kullanılır , ASH ‘ya göre :
• ayaktan hastalar , yoğun bakım hastalara transfüzyon için Hb sınırı ( g/dl ) < 7
• kardiyovasküler hastalık , kalp cerrahi sonrası post-op dönem transfüzyon için Hb sınırı ( g/dl ) < 8
• akut koroner sendrom transfüzyon için Hb sınırı ( g/dl ) öneri yapabilmek için yeterli kanıt yok genelde < 8 tercih edilir

Question 26

Splenektomi hangi durumlarda uygulanır

Answer 26

Herediter sferositozlu hastalarda küratiftir , immün kökenli hemolitik anemilerin çoğunda ve enzimopatilerde kullanılabilir , splenektomiden >= hafta öncesinde pnömokok , H.influenza tip B ve meningokok aşıları yapılmalı , eğer splenektomi acil olarak yapıldıysa aşılar operasyon üzerinden 2 hafta geçtikten sonra yapılabilir
Not : herediter stomatositoz hastalarında post-splenektomi tromboz riski çok yükseldiği için splenektomi kontrendikedir

Question 27

Mikrositer / hipokrom anemiler nedir

Answer 27

• hemoglobin sentezinde meydana gelen herhangi bir defekt sonucunda Mikrositer / hipokrom anemiler meydana gelebilir
— Hemoglobin oluşumunda 3 temel komponent vardır :
1. Demir
2. Protoporfirinler ve HEM halkası
3. Globin proteini

Question 28

Demir eksikliği anemisini anlat

Answer 28

Tüm dünyada en sık görülen anemi , en sık neden GİS kanamalarıdır ve yetersiz alımdır . Premenapozal çağdaki kadınlarda ise en önemli neden menstrual siklua kanamalarının fazla olması ( menoraji )

Question 29

DEA nedenleri nedir

Answer 29

1. Artmış ihtiyaç :
   • infantil ve adölesan dönem
   • gebelik
   • EPO tedavisi
2. Demir kaybı :
   • kronik kanama
   • mens.
   • kan bağışı
3. Azalmış alım / emilim
   • yetersiz beslenme
   • malabsorbsiyon ; çölyak , crohn
   • cerrahi ; gastrektomi
   • akut ve kronik inflamasyon
   • TMPRSS6 mutasyonları ( oral demir dirençli demir eksikliği anemisi )
   • çinko eksikliği

Question 30

Demir metabolizması ve patofizyolojisi nedir

Answer 30

• insanlada total vucutta bulunan 4g demirin büyük kismi (yaklasik 2. 1g) Hb içerisinde. dir. Geriye kalan demirin büyük kismi karaciger (1000mg) ve retiküloendotelyal sistemde (600mg) depo halinde bulunur.
• Çok az bir demir (3mg-7mg) dolaşımda transferrine bagli olarak aktif olarak bulunur. Vücut demiri korumaya çalisir ve bu yüzden günde sadece 1-2 mg demir özellikle mukozal epitel dökülmesi ile atılır. Kadinlarda ayni zamanda menstrual siklus kanamalaryla da bir miktar demir ekstra atilir.
• Eritrositlerdeki demir +2 (ferröz) ve +3 (ferrik) form arasinda dinamik bir sekilde elektron tasir.
• Serbest demir hücre içerisinde birçok protein/enzimle redoks reaksiyonu verecegi için çok toksiktir. Bu yüzden ferritine bagli bir sekilde hem sitoplazma hem de mitokondrilerde depolanir. Nadiren hemosiderin olarak da depolanabilir.