HC8 - Het Woonhuis Flashcards
Waar streefden inwoners van steden in de zestiende eeuw naar?
- Naar verfraaiing/schoonheid
- Gevoel van Huiselijkheid
Wat zijn karakteristieke factoren van huiselijkheid?
- De bouwstijl
- Typologie (=gevel/plattegrond)
- Wooncultuur (= gebruik/functie)
Hoe kan je wooncultuur als factor voor de huiselijkheid uitleggen?
De woonsituatie hangt af van de soort mensen die er wonen (adel/handelaars/arbeiders).
-> De bovenklasse bestond bijvoorbeeld uit een kerngezin en dit was weer anders dan bij een arbeidersgezin
Waarom is het lastig om zeker te weten hoe huizen eruit zagen in die tijd?
Huiselijke taferelen was een onderwerp dat vaak werd afgebeeld in de kunst, maar het is lastig om dit als betrouwbare bron te gebruiken, omdat kunst ook vaak voor een esthetische waarde in plaats van voor de feitelijke waarde ging. We moeten dus meer vertrouwen op de indeling van plattegronden aangezien die wel feiten vastleggen over het algemeen.
Wat is een enfilade?
Een rij aan deuren achter elkaar waardoor een lang doorkijkje door het hele huis heen ontstaat.
-> Dit gebruik van doorkijkjes door amfilades komt vaak terug in schilderijen uit die tijd. Dit was een manier om met het perspectief te spelen en shcilderijen interessanter te maken.
Welke verandering kwam er in de zestiende eeuw binnen het woonhuis?
De middeleeuwse bouwstijl werd vervangen voor aangepaste bouwstijlen. Huizen werden naar behoeft aangepast.
Welke theorie werd gebruikt om woonhuizen flexibel te maken zodat men de indeling naar eigen behoefte kon bepalen?
Het huis werd ingedeeld in zes lagen naar het plan van Stewart Brand waarbij elke ruimte zijn eigen functie had.
Leg de opdeling van de plattegrond uit die naar de theorie van Stewart Brand is gemaakt.
- Lang perceel
- Gang
- Tussenkamer/middenkamer
- Woon- & werkruimte
= Voorkamer - Achterkamer (enige echt woonruimte, als enige verwarmd, slapen in bedsteëen)
Wat kan je vertellen over de constructie van het woonhuis in de zestiende eeuw?
- Ondersteuning houten balken/skelet
- Grote ramen
- Houten paalfundering op veengrond
Noem enkele varianten van het standaard woonhuis type.
- Als er geen plek is voor een lang perceel wordt er een verdieping bijgebouwd
- Hangkamer in gebruik als kantoor of schatkist -> Verlaging van het plafond, huis Bonck in Hoorn bv
- Toevoeging achterhuis
- Kleerzolder (voor de was)
- Bijschuifstoelen -> dat is hoe we aan het woord meubilair komen (=mobiel)
Noem enkele kenmerken van wevershuizen.
- Rug-aan-rug woningen
- Grote voorkamer (woon/werkruimte)
- Kleine keuken
- Veel ramen
-> Het is net een kleine huisfabriek
Waar kwamen hofjes vooral voor?
In steden waar de textielindustrie de overhand nam zoals in Haarlem en Leiden.
Wat was het doel van het maken van deze hofjes?
Dit was om vrouwarbeiders een goede woonomgeving te geven. Dit werd gedaan om liefdadigheid te tonen aan de rijken. Dit vergroot je status in de stad.
Vanuit waar werd er overzicht gehouden over de bewoners van deze hofjes?
Vanuit de regentenkamer
Benoem de typologie van zulke hofjes.
- Monumentale entrees
- Prominente schoorsteen
- Gebouwd rondom een binnenplaats. Dit was de plek om de was te doen
Benoem de kemerken van het dubbele woonhuis.
- Streven naar symmetrie
- Muren architectonische benadrukt
- Samenhang wonen en werken nauwelijks meer aanwezig
- Representatie (van status) stond centraal
- Gang in het midden van het pand waarin je altijd uitzicht hebt op de tuin
- Twee ontvangstzalen: Fluweel & schilderijcollecties (= pronkkamer)
- Achterkamers: Keuken & slaapkamer
- Tuin = integraal deel van de woning
Welk jaar vond er een economische recessie plaats binnen de Republiek?
1670: De bloei van steden stopt en zo stopt ook de immigrantenstroom.
Wat was het gevolg van deze economische recessie?
- Percelen werden herbouwd tot tuinen voor de middenstand van de bevolking (dit is eigenlijk het tegenovergestelde van wat er in de vorige eeuw gebeurde bij tijdens de bloeiperiode) = vergroening
- Komst herbergen
- Nadruk ligt op het verbouwen van panden
Wat was het doel van een grachtenboek?
Bedoeld om de woonhuisarchitectuur in kaar te brengen -> Welk soort woningen zijn er mogelijk?
Wat laat het schilderij waarin het interieur van het Mauritshuis afgebeeld is van Cornelis Troost zien?
Hierin zie je de bovenlaag van de maatschappij waarin de representatie van deze klasse terug te zien is in de verfraaiing van de ruimte en de drankenkast.
-> Representatie was een gegeven dat doorliep tot in de achttiende eeuw
Hoe is bij het huis van Briezen de verbouwing/uitbreiding van 1728 terug te zien in de buitenkant van het gebouw?
- Voordeur aan de zijkant (geen symmetrie meer)
- Nieuwe gevel: zandsteen, geen kruiskozijnen meer -> Dit zorgt voor meer licht in huis
- Geen trapgevel meer
- Verhoogde gevel = bel-etage: Dit kwam doordat er geen diepe kelders in de grond gebouwd konden worden
- Nieuwe binnenplaats/lichthof = verkantseld
- Nieuw achterhuis
Hoe is bij het huis van Briezen de verbouwing/uitbreiding van 1728 terug te zien in het interieur van het gebouw?
- Franse interieur keuze
- Scheindeuren in de gang voor symmetrie en monumentaal aanzien
- Voorkamer en achterkamer worden => ensuite - porte brisée
-> Gescheiden door tussendeur - Gang & trappenhuis: Leidde gasten langs de representatieve route (pronken met architectuur)
- Tuinzaal: Zicht op paviljoen -> Moet je het gevoel geven dat je buiten bent
Wat is een gevolg van dat sommige delen van de stad een heftigere achteruitgang hadden in de economie dan andere?
Er werden veel woonhuizen afgebroken waardoor er veel lege gaten ontstonden (Enkhuizen). Hier profiteerde de regenten van door de lege plekken op te vullen met tuinen.
