HC.7: Cytokinen en chemokinen - productie, receptoren en effecten Flashcards
Cytokinen
Glycoproteïne dat gedrag / functie van andere cellen beïnvloedt
Typen cytokinen
Groeifactor: cytokine dat de proliferatie van cellen stimuleert
Chemokine: cytokine met chemotactische werking op cellen
Overige cytokines: cytokines met andere functionele effecten, zoals activerend of remmend
Kernbegrippen functies cytokinen
Pleiotropie: één cytokine beïnvloedt meerdere celtypen en heeft uiteenlopende effecten
Redundantie: verschillende cytokinen hebben overlappende functies
Typen effect locaties van cytokinen
Paracrien: effect op de cel zelf
Autocrien: effect op de nabije cel
Endocrien: effect op ander weefsel via de bloedbaan
Onderlinge effecten van cytokinen
Synergie: cytokinen verhogen elkaars effect exponentieel
Additie: het effect van verschillende cytokinen worden bij elkaar opgeteld
Inhibitie: cytokinen remmen elkaar effect
TNF-IL1-IL6 netwerk
IL-1 en TNF hebben een positief effect op elkaar en IL-6
IL-6 heeft een negatief effect op IL-1 en TNF
Effecten TNF-IL1-IL6 netwerken
Lokale effecten
- Verhoogde permeabiliteit
- Leukocyten activatie
Systemische effecten
- Brein –> koorts
- Lever –> productie acute fase eiwitten
- Beenmerg –> leukocyten productie
- Hart –> lage output
- Spieren –> insuline resistentie
Kinetiek van cytokine productie
Eerst wordt TNF geproduceerd, daarna IL-6 en als laatste IL-10
Verschillende productiemechanismen
Aanwezig op membraan → in circulatie door enzym-activatie
Aanwezig in vesikels → in circulatie door degranulatie
Aanwezig in cytosol als pro-cytokine → activatie door proteases of door inflammasoom
De novo transcriptie en translatie na cel activatie
Effecten van pro-inflammatoir IL-6
Remt IL-1 en TNF
Koorts
Productie acuut-fase respons
Myelopoiese en verhoogde osteoclast activiteit
B-cel proliferatie en IgA switch
Remming Treg
Stimulatie Th17
Activatie endotheel
Effecten van anti-inflammatoir IL-10
Remming Th1
B-cel overleving en proliferatie
Stimulatie CD8+ T-cellen
IFN productie en cytotoxische granule secretie
Klassieke macrofaag activatie met IFN-gamma
Trigger te onrijp → myeloïde suppressor cellen
Trigger op juiste stadium → killer macrofaag en killer dendritische cel
Trigger te laat → verlies van killing activiteit
Priming door IFN-gamma
Modulatie op verschillende niveaus in de signalering van receptoren inclusief veranderingen van het chromatine, waardoor genen wel of niet afgeschreven kunnen worden.
Type I IFN anti-virus response
Induceert resistentie voor virale replicatie in alle cellen
Verhoogde expressie van liganden voor NK-cel receptoren
Activatie NK-cellen voor doden virus-geïnfecteerde cellen
T-cel gedreven auto-immuunziekten
Reumatoïde artritis
Multiple scelore
Crohn
Colitis ulcerosa
Psoriasis
