HC.4 neurotransmitters van het autonoom zenuwstelsel

Question 1

indeling farmaca voor het autonome zenuwstelsel

Answer 1

• parasympathicomimetica
• parasympathicolytica
• sympathicomimetica
• sympathicolytica

Question 2

parasympathicomimetica

Answer 2

stoffen die de werking van de parasympathicus nabootsen/activeren

Question 3

parasympathicolytica

Answer 3

stoffen die de werking van de parasympaticus remmen

Question 4

sympathicomimetica

Answer 4

stoffen die de werking van de sympathicus nabootsen/activeren

Question 5

sympathicolytica

Answer 5

stoffen die de werking van de sympathicus remmen

Question 6

parasympatische efferente zenuwbanen

Answer 6

Responsen in het hart, glad spierweefsel, exocriene klieren en synapsen. De parasympatische vezels ontspringen hoog in het ruggenmerg of juist sacraal. Het primaire neuron is lang en komt tot dichtbij het doelorgaan. Uit de synaps van het primaire neuron wordt acetylcholine vrijgemaakt, dit werkt op een nicotinerge neuron en vervolgens wordt vanuit het ganglion in het doelorgaan acetylcholine vrijgemaakt en dit werkt op een muscarine receptor (G-eiwit gekoppelde receptor).

Question 7

sympathische efferente zenuwbanen

Answer 7

Het ganglion ligt dichtbij het ruggenmerg (paravertebrale ganglia). Ook hier wordt acetylcholine als eerste neurotransmitter vrijgemaakt: dit werkt op nicotinerge receptoren.

Question 8

sympatisch cholinerge systeem

Answer 8

Op de zweetklieren werkt een acetylcholine respons eerst op nicotine receptoren en later op muscarinereceptoren.

Question 9

sympatisch adrenerge systeem

Answer 9

Vaak is (nor)adrenaline (epinephrine) de tweede neurotransmitter die werkt op adrenerge receptoren met responsen in het hart, de gladde spieren en synapsen.

Question 10

sympatisch dopamine systeem

Answer 10

In dit systeem zijn er dopamine receptoren in renale bloedvaten

Question 11

cholinerge synaps

Answer 11

Synthese van acetylcholine in de synaps gebeurt wanneer choline wordt opgenomen en samen met acetyl-CoA omgezet wordt door ChAT (cholineacetyltransferase) in acetylcholine. Acetylcholine bevindt zich in blaasjes in zenuwuiteinden en kan worden vrijgemaakt als het neuron actief is. Acetylcholine werkt dan op acetylcholine receptoren die zich postsynaptisch bevinden. Acetylcholine mag niet heel lang in de synapsspleet aanwezig blijven. Acetylcholine wordt opgeruimd door het enzym acetylcholinesterase. Dit bevindt zich in de synapsspleet en breekt de acetylcholine af.

Question 12

ingrijpen op systeem van acetylcholine

Answer 12

• hemicholinium: zorgt ervoor dat choline niet meer wordt opgenomen in het neuron
• triethylcholine: lijkt erg op choline en wordt als een soort vals substraat door het neuron opgenomen. Dit kan er uiteindelijk ook voor zorgen dat er geen acetylcholine gevormd wordt.
• tetrodotoxine: remt de natrium kanalen, die natrium opnemen. Als je dit toevoegt, zal het neuron niet depolariseren en zal acetylcholine niet worden afgegeven.
• botulinetoxine: zorgt ervoor dat acetylcholine niet uit de blaasjes wordt afgegeven.
• M- en N-receptor agonisten en antagonisten: cholinerge receptoren
• cholinesteraseremmers: door het enzym dat acetylcholine afbreekt (acetylcholinesterase) te remmen blijft er netto meer acetylcholine aanwezig in de synapsspleet en krijg je een grotere respons als het neuron vuurt.

Question 13

parasymathicomimetica

Answer 13

• glaucoom: pilocarpine (cholinerge agonist) om de oogdruk naar beneden te halen
• urineretentie: bethanechol (agonist) om urineretentie op te heffen en doet dit door de blaas samen te laten trekken
• herstel spierverslapping: neostigmine, een acetylcholinesteraseremmer en verhoogt dus de hoeveelheid acetylcholine. Neostigmine helpt om na de anesthesie spierverslapping te herstellen, er is dan meer acetylcholine aanwezig waardoor de werking van een muscarine receptor antagonist wordt tegengegaan
• myasthenia gravis: neostigmine, een acetylcholesterase remmer
• Alzheimer: rivastigmine werkt op de muscarinereceptor in het CZS en is ook een acetylcholesteraseremmer

Question 14

bijwerkingen van muscarine agonisten

Answer 14

• diarree (contracties spijsverteringskanaal)
• zweten (sympatische muscarine receptoren worden geactiveerd)
• miose, pupilvernauwing
• misselijkheid, door contracties in het gastro intestinaal systeem
• urinelozing doordat de blaas contraheert

Question 15

botulinetoxine A

Answer 15

Botulinetoxine A bindt met het presynaptisch membraan en zorgt ervoor dat acetylcholine niet meer kan worden afgegeven. Het blokkeert de acetylcholine afgifte en verlamt op die manier de cholinerge zenuwen. Na lokale toediening treedt de verlamming ongeveer na 3 dagen op het duurt 8-12 weken. Herstel vindt pas plaats als er nieuwe zenuw eindigingen zijn ontwikkeld., want de verlamming heeft een irreversibel effect.

Question 16

therapeutisch gebruik botulinetoxine A

Answer 16

• Blefarospasme: spasme van het ooglid
• Hemifacialisspasme: een spasme in de helft van de gezichtsspieren
• Torticollis spasmodica: een aandoening waarbij de nekspieren aan een kant helemaal verkrampt zijn waardoor het hoofd een kant op kantelt.
• Strabismus: scheelzien door spasme
• Hyperhydrose: uitscheiden overmatig zweet
• Chronische migraine
• ‘Face-lift’: rimpels zijn vaak het gevolg van het aanspannen van de rimpels in het aangezicht en als je deze spieren verlamt worden de rimpels en mimiek minder