HC.4 Inleiding in de hemostase Flashcards
Wat is het doel van hemostase?
- in rustige/normale situatie het bloed vloeibaar houden
2. bij trauma/operatie het bloed laten stollen – stoppen
Welke 3 fases kennen we in de bloedstolling? Welke factoren zijn belangrijk voor deze fases?
- vaatwand contractie
- vaatwand
- endotheel - vorming bloedplaatjes plug
- trombocyten
- VWF - vorming fibrinestolsels
- stollingsfactoren
Wat zijn de primaire en secundaire hemostase?
primaire hemostase; vormen van bloedplaatjes plug
secundaire hemostase; vormen fibrinestolsel
Wat houdt de anticoagulante rol van het endotheel in?
- het endotheel vormt een barrière tussen bloedstroom en subendotheel (collageen)
- productie van remmers van stolling, zoals trombomoduline, TFPI
Wat houdt de procoagulante rol van het endotheel in?
secretie van von Willebrand factor (stollingsfactoren)
Wat is de rol van de vaatwand in de eerste fase van de bloedstolling?
contraheren
Wat is trombocytenadhesie?
hechten van trombocyten aan de vaatwand
Hoe noemen we het hechten van trombocyten aan elkaar?
trombocytenaggregatie
Hoe wordt een bloedplaatje geactiveerd?
Hechting van agonist (collageen, VWF, trombone, ADP….) aan receptor
Wat is de Von Willebrand factor en wat doet het (2)?
De Von Willebrand factor is opgeslagen in het endotheel en komt vrij bij schade van het endotheel.
Belangrijkste functies;
-adhesie en aggregatie trombocyten (‘lijm’ voor trombocyten)
-dragereiwit voor FVIII
Wat gebeurt er bij een tekort aan trombocyten of Von Willebrandfactor? En bij een teveel?
tekort–> bloedingsneiging
teveel–> meer kans op hart- en vaatziekten
Wat activeert de secundaire hemostase?
tissue factor (bevindt zich onder endotheel)
Waar worden de stollingsfactoren gemaakt?
lever
Welke 6 stollingsfactoren zijn afhankelijk van vitamine K?
- Factor II
- FVII
- FIX
- FX
- prot S
- prot C
Wat is fibrinolyse?
Afbreken van fibrine en zorgen dat stolsel beperkt blijft
Wat knipt fibrine in kleine stukjes en waar wordt deze stof uit gevormd?
Plasmine knipt fibrine in kleine stukjes maar moet eerst worden gevormd uit plasminogeen
Hoe noemen we de afbraakproducten van fibrine?
D-dimeren
Wat zijn symptomen van afwijkingen in de bloedstolling?
- blauwe plekken (hematomen)
- gewrichtsbloedingen (hemarthros)
- bloedingen na operaties/kiesextracties
- slijmvliesbloedingen (epistaxis, tandvleesbloedingen)
- menorragie (teveel bloedverlies bij menstruatie)
- petechien (puntbloedinkjes)
- lang bloed van wondjes
Met welke bloedtesten kan onderzocht worden of de primaire hemostase goed functioneert?
- trombocyten
- aantal
- functie - von Willebrand factor
- hoeveelheid (antigeen)
- werking (activiteit)
Met welke bloedtesten kan onderzocht worden of de secundaire hemostase goed functioneert?
- leverfuncties
- vitamine K
- vorming van fibrine door stollingsfactoren
- PT (INR)
- APTT
Wat is de PT?
De Protrombinetijd; hoelang duurt het voordat er fibrine wordt gevormd nadat je een stollingsfactor toevoegt aan een buisje bloed?
Wat is de aPTT?
De geactiveerde partiële trombineplastinetijd; hoelang duurt het voordat er fibrine wordt gevormd nadat je XIa toevoegt?
Welke factor is het probleem wanneer de PT heel lang duurt en de aPTT normaal is?
VIIa
Welke factoren kunnen het probleem zijn wanneer de PT normaal is en de aPTT heel lang duurt?
VIIIa
IXa
XIa
(XIIa)
Wat zijn de verworven en aangeboren stoornissen in de primaire hemostase?
aangeboren;
-ziekte van von Willebrand
verworven;
-trombocytopathie (geen goede activatie van rustende trombocyt)
-trombocytopenie (laag aantal trombocyten)
Wat zijn de verworven en aangeboren stoornissen in de secundaire hemostase?
aangeboren; -hemofilie verworven; -medicatie (vitamine K antagonisten, DOACs) -vitamine K deficiëntie -leverfalen
Wat is hemofilie?
Hemofilie A;
tekort aan factor VIII
Hemofilie B;
tekort aan factor IX
Wat zijn de behandelingen van hemofilie?
Toedienen stollingsfactoren waaraan een tekort is
- profylactisch, ter voorkoming van bloedingen
- therapeutisch, bij bloedingen
