HC.4: Gelokaliseerd/gemetastaseerd prostaatcarcinoom - Diagnostiek en behandeling Flashcards
Functie prostaat
De prostaat is belangrijk bij de voortplanting. De prostaat maakt prostaatvloeistof (zaadvocht) aan. Het prostaatvocht houdt de zaadcellen in leven na een zaadlozing, zodat de zaadcellen de eicel kunnen bereiken.
Anatomie prostaat
Apex: urethrazijde van de prostaat
Basis: blaaszijde van de prostaat
Meest voorkomende prostaataandoeningen
Benigne Prostaat Hyperplasie
Prostatitis
Prostaatcarcinoom
Epidemiologie prostaatcarcinoom
13.600 nieuwe diagnose per jaar
2800 sterfgevallen per jaren
Oorzaken stijgende incidentie
- Dubbele vergrijzing
- Toename check-ups en screening
Hoe wordt prostaatcarcinoom ontdekt
<10% symptomatisch (pijn metastasen, hematurie, paraneoplastisch)
Helft bij toeval
Helft door screening / check ups
Screening prostaatcarcinoom
Eerder ontdekken = eerder angst
Eerder behandelen = eerder en langer bijwerkingen
Niet agressief prostaatcarcinoom zal vrijwel nooit klachten gaan geven
De kans op genezing is groter als je behandeling in beperkter ziektestadium
Screening vermindert kans op prostaat kanker sterfte
Screening vermindert het risico op gemetastaseerde ziekte
Diagnostische opties prostaatcarcinoom
PSA: Prostaat-Specifiek Antigeen
DRE/RT: Rectaal toucher
TRUS: TransRectal UltraSound
MRI
Prostaatwijzer
Perineale prostaatbiopten
Prognostische factoren
Graad
PSA
T-stadium
Hoeveel tumor in biopten
Gleason gradering
1e getal: meest voorkomende groeipatroon
2e getal: groeipatroon wat ook wordt gezien, maar dan wat minder
Totaalscore 1e + 2e getal
Hoe hoger hoe agressiever
Indicaties stadierende scans
Laag risico: geen aanvullende scans
Verhoogde kans op metastasen
- PSA > 20
- Gleason > 4+3
- Stadium T3 of hoger
Of op basis van een rekenmodel/nomogram
Scans voor aantonen/uitsluiten metastasen
Botscan
CT thorax/abdomen
MRI
PSMA PET-CT
Wanneer behandelen
Uitstel van behandeling geeft stress
Maar elke behandeling kent bijwerkingen
Niet behandelen
Watchful waiting
- Geen curatieve behandeling
- Uitstel van palliatie
Active surveillance
- Uitstel van curatieve behandeling tot progressie
Curatieve behandelopties
Radiotherapie
- External beam
- Brachytherapie
- Stereotactie
Radicale prostatectomie
- Laparoscopisch (robot-assisted)
Andere fysische methoden
- HIFU
- Cryotherapie
- Protonen
Recidief behandelen
Salvage behandeling
- Salvage radiotherapie
- Salvage cryotherapie / HIFU
- Salvage prostatectomie of klierdissectie
Oligometastase behandeling
