Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Oncologie week 4 > HC.3 - Wnt/beta-catenine signaling en darmkanker > Flashcards

HC.3 - Wnt/beta-catenine signaling en darmkanker Flashcards

1
Q

Wat zijn drie cellen in het colon?

A
  1. enterocyten: opname vocht
  2. entero-endocriene cellen: secretie hormonen voor homeostase
  3. geblett cellen: secretie slijm
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is een typisch uiterlijk kenmerk van het colon?

A

Hij heeft crypten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Welke twee celtypen bevinden zich onder in de crypten van het colon?

A

Stamcellen
Paneth cellen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat is de functie van de paneth cellen?

A
  1. Productie lysozymen = antibacterieel
  2. Secreteren WNT voor de stamcelniches
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is een niche?

A

Fijne omgeving voor stamcellen
Onderin een crypte

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe vaak worden de cellen in je darm vervangen?

A

Elke 7 dagen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hoe worden cellen in de darmen constant vernieuwd?

A

Stamcellen zitten onderin crypten
De cellen migreren naar boven en gaan uiteindelijk in apoptose
Afgestorven cellen worden met ontlasting uitgescheiden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hoe worden de stamcellen in de darm gereguleerd?

A

Als een stamcel deelt ontstaan er weer twee stamcellen
Een zal omhoog gaan en verder differentiëren en de ander blijft beneden als stamcel
Op die manier blijven er altijd evenveel stamcellen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Waardoor wordt de hoeveelheid stamcellen gereguleerd?

A

Door WNT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat is een kenmerk voor het ileum?

A

Deze bevat vlokken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Welke cellen zitten in de niches?

A
  1. Stamcellen
  2. Supporter cellen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat is de functie van de supporter cellen?

A

Dat niet te veel stamcellen uitdifferentieren

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Uit hoeveel cellen bestaat uit een niche?

A

8-10 cellen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat zijn de functies van b-catenine (beta)?

A
  1. Cel-cel adhesie via E-cadherines
  2. Transcritperegulatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Waar bevindt b-catenine zich?

A

Cytoplasma en kern
Ook wel bij membraan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hoe wordt b-catenine afgebroken?

A

APC bindt met b-catenine samen met axine en GSK –> vormt destructiecomplex –> afbraak b-catenine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Waar kan b-catenine allemaal aan binden?

A
  1. Receptor
  2. APC voor destructiecomplex
  3. cytoplasmatisch deel van E-cadherine
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Waarbij helpt b-catenine voor het cel-cel contact?

A

Het bindt aan het cytoplasmatisch deel van E-cadherine –> zorgt voor stabiliteit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

WNT bindt aan de WNT-receptor op een stamcel. Wat gebeurt er in de cel?

A
  1. Axine wordt afgebroken
  2. destructiecomplex wordt inactief
  3. Resterende b-catenine komt los –> hoopt zich op in cytoplasma –> gaat naar de celkern
  4. b-catenine bindt aan de transcriptiefactor TcF (zit op DNA te wachten) en het vormt een transcriptiefactor complex
  5. b-catenine en TcF binden samen op de juiste promotors en targetgenen die celdeling bevorderen worden aangezet
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Waar bevindt zich de WNT-receptor?

A

In het celmembraan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hoe zorgt b-catenine voor het opgang brengen van de genexpressie van targetgenen?

A

Het brengt het transactiverende domein mee

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Wat voor deling is het gevolg van activatie van de WNT-pathway?

A

Asymmetrische deling
1 ontwikkelt zich weer als stamcel
1 verliest vermogen om WNT targetgenen tot expressie te brengen en is dus geen stamcel meer

23
Q

Hoe wordt een cel steeds minder een stamcel onder invloed van WNT?

A

Cel schuift steeds meer op –> concentratie van WNT neemt steeds meer af (zal nog even door delen maar uiteindelijk uit differentiëren doordat de concentratie van WNT steeds lager wordt)

24
Q

Wat zegt de hoeveelheid WNT over in hoeverre een cel een stamcel is?

A

Hoe meer WNT hoe meer stamcel achtig een cel zich gedraagt

25
Q

Waarom kan WNT alleen op zeer korte afstand werken?

A

Omdat het een eiwit is met veel lipiden –> slecht oplosbaar in water
Het plakt aan de eerste cel die hij tegenkomt (vanwege lipiden groep binden aan celmembraan andere cellen)

26
Q

Wat is de eerste stap in het ontwikkelen van een mogelijk CRC?

A

Poliep = vroeg adenoom

27
Q

Wat is kenmerkend voor een poliep?

A

Groeit vanuit het bestaande epitheel
Vormt nog steeds buizen
Dringt niet het omliggende weefsel binnen

28
Q

Wat zijn na een vroeg adenoom de volgende stappen in de uitgroei naar CRC?

A
  1. vroeg adenoom
  2. Intermediair
  3. laat adenoom
  4. CRC (invasief)
  5. metastaseren
29
Q

Waar zaaien darmkankers vaak uit?

A

Tumor hoog in darmen: vaak lever
Rectum: vaak in longen

30
Q

Wat is de verdeling van de oorzaak van CRC?

A

85% is sporadisch
15% erfelijk/familiair

31
Q

Welke drie vormen van erfelijke/familiaire CRC zijn er?

A
  1. FAP 10%
  2. Lynch syndroom (HNPCC) 20%
  3. Familiaire CRC 70%
32
Q

Wat is de oorzaak van FAP?

A

Kiembaanmutaties in APC

33
Q

Wat is de oorzaak van lynch syndroom?

A

Mutaties in MMR-genen MLH1, MSH2, MSH6, PMS2

34
Q

Wat is het probleem bij familiaire CRC?

A

Oorzakelijke genen zijn nog onbekend

35
Q

Wat is de overerving van FAP?

A

Autosomaal dominant

36
Q

Waardoor ontstaat FAP?

A

Mutaties in het APC-tumorsuppressorgen

37
Q

Waarom heeft een tumorsuppressor gen in principe meerdere mutaties nodig?

A

Omdat hierbij beide genen (allelen) uitgeschakeld moeten zijn

38
Q

Hoeveel mutaties zijn er nodig bij FAP om een maligniteit te vormen?

A

1 hit is voldoende in het APC-gen
De kans is toch wel nagenoeg 100% dat er een tweede mutatie verworven wordt en daardoor een maligniteit ontwikkeld

39
Q

Wat is het klinische gevolg van FAP?

A

Op jonge leeftijd hebben patienten een predispositie voor de ontwikkeling van multipele adenomateuze poliepen in het colon en het rectum

Het is variabel wanneer de eerste symptomen optreden, het aantal poliepen, soort en aantal andere tumoren

40
Q

Wat is de relatie tussen het fenotype en het genotype bij FAP?

A

Afhankelijk van soort mutatie is er sprake van een ader tumor spectrum of het opreden van tumoren op laterale leeftijd

Dus door verschillende (heftigheid) in mutaties kan ook het beeld ernstig verschillen

41
Q

Welke mutaties zijn verantwoordelijk voor FAP?

A

Kiembaan mutaties in APC

42
Q

Wat voor soort mutaties worden gevonden bij sporadische CRC?

A

Somatische mutaties in de grote meerderheid

43
Q

Kan wanneer b-catenine gemuteerd is, TcF de transcriptie zelfstandig aan zetten?

A

Nee, b-catenine en TcF werken alleen SAMEN –> los van elkaar hebben zij geen effect

44
Q

Wat is het gevolg van een mutatie in APC? En in b-catenine?
In hoeveel gevallen zijn ze gemuteerd?

A

APC: WNT pathway wordt geactiveerd
Door mutatie in APC wordt b-catenine niet afgebroken –> b-catenine hoopt zich op en zal samen met TcF zorgen voor proliferatie

b-catenine: wel functioneel maar niet meer afgebroken/herkend door APC –> ophoping
Geeft stamcel fenotype

inactiverende APC-mutatie: 85%
b-catenine: 5%

45
Q

Wat voor soort kanker bevorderend gen is b-catenine?

A

Proto-oncogen

46
Q

Wat zijn drie targetgenen van WNT?

A
  1. CyclineD/CDK4: activering celcyclus
    Afgeschreven door TCF4 als b-catenine gebonden is
  2. C-MYC: stijging door WNT –> activatie expressie CDKs en inactivatie van CKIs
    –> Hoge expressie leidt tot korte duur G0-fase
  3. LGR5: controleert stamcel karakter van cel –> WNT activatie induceert dit
47
Q

Zijn er meerdere mutaties nodig voor het ontwikkelen van CRC?

A

Ja meerdere hits nodig voor invasieve kankers
3-5 verschillende specifieke mutaties
Kan gemiddeld 17 jaar duren van dysplasie tot maligniteit

48
Q

Hoe verloopt het ontstaan van de mutaties in CRC?

A
  1. inactivatie APC
  2. in adenoom mutatie in KRAS-gen (oncogen) –> gevorderd adenoom
  3. P53 en SMAD mutatie (tumorsuppressorgenen) –> carcinoom
49
Q

Waar wordt naar gekeken bij het bevolkingsonderzoek?

A

Occult (= zichtbaar) bloed in feces
Afspraak voor colonoscopie
Verwijderen eventueel adenoom voordat het een carcinoom kan worden

50
Q

Wat zijn tegenargumenten tegen het bevolkingsonderzoek?

A
  1. risico’s scopie: 1:1000 leidt tot perforatie
  2. vals positieve uitslagen
51
Q

Welke stof is in hoge concentratie aanwezig rond een tumor?

A

COX2: geproduceerd door tumorcellen
En door immuuncellen (door tumor geïnduceerde ontsteking

52
Q

Wat voor medicijn kan er worden gegeven bij lynch?

A

NSAID bvb aspirine
Stelt het krijgen van een darmtumor uit

53
Q

Wat is het gevolg van de activatie van COX2?

A

Productie van PGE2 –> activatie van WNT pathway

54
Q

Wat zijn de resultaten van aspirine gebruik bij FAP op CRC?

A

5% na 10 jaar CRC als wel aspirine
20-25% na 10 jaar CRC als geen aspirine

Oncologie week 4 (8 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions