HC.3; Nucleaire beeldvormingstechnieken en therapie Flashcards
Radiofarmaca
Radiofarmaca zijn radioactieve stoffen die gedetecteerd kunnen worden en gebruikt kunnen worden als therapie. De tracer die hiervoor gebruikt wordt heeft een specifieke kinetiek en straling kan gebruikt worden om het naar een specifieke plek te brengen. Er zijn maar kleine hoeveelheden nodig en het heeft meestal geen werking.
Bruikbare radiologische tracers
Jood
Water
Glucose
Somatostatine analogen
Essentiele eigenschappen radiofarmaca
Selectief voor een specifiek target in het lichaam
Hoge aantrekkingskracht voor het target
Weinig opname in andere weefsels
Radioactief label, behouden affiniteit
Geschikte half waarde tijd
Typen radioactiviteit
Radioactief verval met deeltjes (met massa)
- Alfa straling
- Bèta straling
Radioactief verval met elektromagnetische straling (geen massa)
- Gamma straling
Doordringend vermogen vs. ioniserend vermogen
Doordringend vermogen; alfa < bèta < gamma
Ioniserend vermogen; gamma < beta < alfa
Principes van X-ray en CT
Bron zendt straling uit
Straling wordt gedeeltelijk opgenomen door het lichaam
Uitgezonden straling wordt gemeten door een detector achter de patiënt
Principes van radiofarmacon
Injectie van radiofarmacon
Verdeling / verwerking van radiofarmacon in het lichaam
Detectie van uitgezonden straling vanuit de patiënt
Positron Emissie Tomografie
- Positron vertrekt vanuit kern van het radionuclide (emissie)
- Positron botst tegen een elektron in het weefsel
- Positron en elektron annihileren
- Massa wordt omgezet in energie
SPECT
combinatie van PET en CT. Dit is een sensitievere methode, waardoor je zowel functionele als anatomische informatie kan verkrijgen. Hierdoor kan je ook 3D informatie krijgen.
Botzoekende radiofarmaca
Calciumanaloga of bisfosfonaten
Binden aan hydroxyapatiet
Accumuleren in actieve botopbouw / -ombouw
- Bijvoorbeeld metastasen, fracturen, artrose, artritis
Voorbeelden radiofarmaca
- Bisfosfonaten: 99mTc-HDP
- Calciumanaloga: 18F-NaF of 223Ra-RaCl2
Hotspot op een skeletscintigrafie
Reactie van het botweefsel door de aanwezigheid van de metastase
Niet de metastase zelf, maar de metabole reactie van het bot
Niet de opname van het radiofarmacon in de tumorcellen van de metastase
Palliatieve therapie bij pijnlijke botmetastasen
Analgetica
Systemische therapie
Externe radiotherapie
Radionuclidentherapie
- Pijnstilling
- Levensverlenging
Indicaties radionuclidentherapie
Osteoblastische skeletmetastasen
Wisselende lokalisaties van botpijn
Niet reagerend op pijnstillende medicatie
Terugkerende pijn na externe radiotherapie
Contra-indicaties radionuclidentherapie
Weinig trombocyten
Weinig leukocyten
Ruggenmergcompressie
Nierfalen
Zwangerschap
FDG-PET/CT
FDG is een radioactieve vorm van glucose
Indicaties FDG-PET/CT
- Stadiëring (opsporen van metastasen)
- Lokalisatie van een onbekende primaire tumor
- Evaluatie van therapie / response monitoring
- Bij verdenking recidief dit opsporen en re-stadiëren
