HC.3: Klassieke exantheemziekten Flashcards
Exantheem
eem
Vlekjesziekte, rash
Huiduitslag als uiting van een algemene aandoening
Bestaat uit macula (vlekjes) en papels (bultjes) → maculopapuleus exantheem
Morbilloform (grofvlekkig) en rubelliform (fijnvlekkig)
Enantheem: uitslag op de slijmvliezen
Oorzaken exantheem
Infectieus: bacterieel, viraal
Niet-infectieus: allergie, auto-immuunziekte, vasculitis
Overig
Anamnese
Leeftijd
Voorgeschiedenis, medicatie, immuunstatus
Koorts, tijdsrelatie met koorts
Vaccinatiestatus
Voorafgaanden contacten met besmettelijke ziekten
Bijkomende klachten en symptomen
Klassieke exanthemen
Mazelen/Morbilli
Roodvonk/Scarlantina
Rode hond/Rubella
Erythema infectiosum
Exanthema subitum
Waterpokken/Varicellas
Kenmerken mazelen
Paramyxovirus
Incubatietijd 8-14 dagen
Symptomen: hoge koorts, rhinitis, conjunctivitis
Exantheem: grofvlekkig confluerend maculopapuleus exantheem
Enantheem: Koplikvlekken = kleine witte vlekken op het mondslijmvlies
Voorkeursleeftijd: 0,5-4 jaar
Beloop: meestal zelflimiterend
Na 3-7 dagen exantheem
Complicaties mazelen
5-10% otitis media, pneumonie
0.1% encephalitis, myocarditis
Risicogroepen mazelen
Kinderen <1 jaar
Pasgeborenen van niet-immune moeders
Diagnostiek en beleid mazelen
Diagnostiek middels IgM-antistoffen
Meldingsplicht (binnen 24 uur)
In het rijksvaccinatieprogramma vanaf 1976
Wering van mazelen patiënten van school of crèche is niet zinvol
In principe een lage incidentie in Nederland, echter dalende vaccinatiegraad
Kenmerken roodvonk
Groep A streptokkoken pyogenes
Incubatietijd: 2-7 dagen
Symptomen: koorts, keelontsteking, gezwollen cervicale klieren
Exantheem: puntvorming rood ruw exantheem, narcosekapje
Enantheem: frambozentong
Voorkeursleeftijd: 2-10 jaar
Beloop doorgaans mild
Complicaties roodvonk
Vroeg
- Peritonsillair abces/infiltraat
- Otitis media acute
- Sepsis
- NWDI
- STSS
Laat
- Acuut reuma
- Poststreptokokken glomerulonefritis
Diagnostiek en beleid roodvonk
Vooral klinische diagnose, labtest weinig zinvol
Afwachtend beleid
Antibiotica bij ernstig zieke kinderen of risicogroepen
Soms adviseert de GGD antibiotica
Kinderen met roodvonk mogen in principe naar school of crèche
Het doormaken van roodvonk is geen garantie voor blijvende immuniteit
Geen meldplicht bij GGD, maar wel invasieve complicaties
Risicogroepen roodvonk
Anatomische afwijkingen in het KNO gebied
Syndroom van Down
Kenmerken rode hond
Rubellavirus
Symptomen: bovenste luchtweginfectie, lymfadenopathie, soms gewrichtsklachten
Exantheem: kleinvlekkig maculopapuleus, confluerend op romp en gelaat
Lymfadenopathie een dag voor het exantheem
Enantheem: kleine rode vlekjes op palatum molle
Voorkeursleeftijd: 6-12 jaar
Beloop doorgaans mild, zelflimiterend
Complicaties rode hond
Thrombocytopenische purpura
Encephalitis
Guillain-Barre syndroom
Risicogroepen rode hond
Zwangeren, vooral eerste trimester
Diagnostiek en beleid rode hond
Diagnostiek middels IgG en IgM antistoffen, keelwat op PCR
Meldingsplicht binnen 24 uur
In het rijksvaccinatieprogramma vanaf 1974
Wering van school en crèche niet zinvol
Kenmerken vijfde ziekte
Humaan parvovirus B19
Incubatietijd: 7-21 dagen
Symptomen: malaise, koorts, gewrichtspijn
Exantheem: erytheem wangen, maculopapuleus strekzijde ledematen, soms op billen en de rond
Voorkeursleeftijd: 4-10 jaar
Beloop: zelflimiterend
Complicaties vijfde ziekte
Aplastische crise bij patiënten met chronische hemolytische anemie
Intra-uteriene vruchtdood / spontane abortus bij infectie zwangeren <20 weken
Risicogroepen vijfde ziekte
Niet immune zwangeren
Patiënten met chronische hemolytische anemie
Diagnostiek en beleid vijfde ziekte
Diagnostiek meestal niet nodig
Bij zwangeren met een mogelijke besmetting antistofbepaling
Afwachtend beleid
Wering van school of crèche niet zinvol
Informeren op kinderdagverblijf of school
Geen meldingsplicht
Kenmerken zesde ziekte
Humaan herpesvirus type 6A+B
Incubatietijd: 5-14 dagen
Symptomen: hoge koorts zonder focus. Na de koorts ontstaat het exantheem
Exantheem: fijn maculopapulair exantheem
Voorkeursleeftijd: 3 maanden - 3 jaar
Beloop zelflimiterend
Complicaties zesde ziekte
Afstotingsreactie
Pneumonie
Encephalitis
Risicogroepen zesde ziekten
Immuungecompromitteerde patiënten
Diagnostiek en beleid zesde ziekte
Serologie is mogelijk, maar geen routinediagnostiek
Preventie niet mogelijk
Virus blijft latent aanwezig
Afwachtend beleid
Wering van werk of school niet nodig
Bij epidemie meldingsplicht
